|
MARİFETU SUNEN VE’L-ASAR |
ÖLÜ ARAZİ İHYASI |
ANA SAYFA Kur’an Hadis Sözlük Biyografi
Buluntu Malın (Lukata)
Sahibinin Çıkması
12444- Zeyd b. Halid
bildiriyor: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) lukata konusunda:
"Onu arayan, kesesinin özellikleri ile miktarını bilen biri çıkarsa malı
ona verirsin" buyurdu.
12445- Mana olarak aynısını
Hammad, Seleme b. Kuheyl'den, o da Suveyd b. Gafele'den, o da Ubey b. Ka'b'dan,
o da Resulullah'tan (Sallallahu aleyhi ve Sellem) rivayet etmiştir.
12446- Mana olarak
aynısını Ubeydullah b. Ömer, Amr b. Şuayb kanalıyla babasından, o da babasından,
o da Resulullah'tan (Sallallahu aleyhi ve Sellem) rivayet etmiştir.
12447- Ebu Davud der ki:
"Hammad b. Seleme'nin bu hadislerde yaptığı ekleme mahfuz değildir."
12448- Beyhaki der ki:
Eklemenin mana olarak aynısını Sevrı, Seleme b. Kuheyl ile Rabia'dan rivayet
etmiştir. Ancak rivayetlerin genelinde bu ekleme yoktur. Ebu Davud'un dediği
gibi mahfuz olmasa gerektir.
12449- Şafii der ki:
Buluntu malı elinde tutan kişinin keseyi, bağını, sayısını ve ağırlığını bilen
biri çıktığı zaman, yalan söylediğini düşünmüyorsa malı ona vermesi gerektiği
yönünde fetva veririm. Bu konuda da diğer haklarda olduğu gibi kesin olan bir
kanıta dayanırım. Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Kesesini
ve bağını iyice öğren" sözünden kasıt da -Allah doğrusunu bilir- buluntu
malın geri verilirken kesesi ve bağıyla birlikte verilmesi, bekleme süresi
içinde malına kattığı zaman da malından ayırt edilebilmesi içindir.
12450- Göründüğü
kadarıyla malın sahibi olduğunu iddia eden kişinin doğruyu söylediğini
varsayarak hüküm vermiş, ancak Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem):
"Kanıt getirmek iddia sahibine düşer" sözüne dayanarak bundan
vazgeçmiştir. Zira mal sahibi olduğunu söyleyen kişi de müddei'dir. O malın
kendisine ait olduğunu on veya daha fazla kişi iddia edebilir ve kaybolan malın
özelliklerini sayabilir.
12451- Beyhaki der ki:
Sabit bir hadiste Ebu Hureyre'nin rivayet ettiğine göre Resulullah (Sallallahu
aleyhi ve Sellem), Mekke konusunda: "Sahibini arayıp ona vermek için
olmadıktan sonra yitiği alınamaz" buyurmuştur.(--- Buhari, lukata (2434)
ve Müslim, hac (1355).
12452- İbn Abbas'ın da
bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Sahibini
arayıp ona vermek için olmadıktan sonra yitiğinin alınması helal değildir"
buyurmuştur.
12453- Başka bir
rivayette Harem konusunda: "Sahibini arayıp ona vermek için olmadıktan
sonra yitiği alınamaz" denilmiştir.(--- Buhari, lukata (2433) ve Müslim,
hac (1353).
12454- Bize rivayet
edildiğine göre Ebu Ubeyd şöyle demiştir: Bana göre bu hadis Abdurrahman b.
Mehdi'nin dediği manadadır. Kişi bu bölge içinde bir şey bulduğu zaman sahibini
arayıp ona vermek için olmadıktan sonra onu alması, hatta ona dokunması helal
değildir.(--- Beyhaki, Sünenü'l-kübra (6/199).
12455- Bu manada
Abdurrahman b. Osman et-Teymi'nin rivayetinde Resulullah (Sallallahu aleyhi ve
Sellem), hacıların kaybettikleri eşyaların alınmasını yasaklamıştır.
12456- Beyhaki der ki:
Yakalanan firari köle için yakalayana ücret verilmesi konusunda Resulullah'tan
(Sallallahu aleyhi ve Sellem) gelen sabit bir rivayet yoktur. Ancak İbn
Cüreyc'in, İbn Ebi Muleyke'den bildirdiğine göre Amr b. Dinar: "Resulullah
(Sallallahu aleyhi ve Sellem) Harem bölgesi dışında yakalanan firari köle için
on dirhem verilmesine hükmetti" demiştir.
12457- İsnadında
kopukluk vardır. Bunu Amr b. Dinar kanalıyla İbn Ömer'den müsned olarak rivayet
eden kişi de zayıftır.(--- Beyhaki, Sünenü'l-kübra (6/200).
12458- Hz. Ali'den de
Harem bölgesine uzak veya yakın olsun yakalanan köle için bir dinar verileceği
ne dair rivayet gelmiştir.
12459- Bunu da Haccac b.
Ertaa, Şa'bi kanalıyla Haris'ten, o da Hz. Ali'den rivayet etmiştir. Haccac ve
Haris huccet kişiler değildirler.(--- Beyhaki, Sünenü'l-kübra (6/200).
12460- Bu konuda en
sağlam rivayet, Ebu Amr eş-Şeybani'den gelmiştir.
Ebu Amr şöyle der:
Ayn'da (Aynu't-Temr) firari köleler yakalayıp Abdullah b. Mes'ud'un yanına
getirdim. Konuyu ona anlattığımda: "Buna karşılık sana ecir ve ganimet
vardır" dedi. Ona: "Ecri anladık da ganimet ne oluyor?" diye
sorduğumda: "Her bir kişi için kırk dirhemdir" dedi.(--- Beyhaki,
Sünenü'l-kübra (6/200).
12461- Belki de
kölelerin sahibi olan kişi, onları yakalayana her biri için kırk dirhem
vereceğini söylemiştir. İbn Mes'ud da bunu dile getirmiştir. Doğrusunu Allah
bilir.
Sonraki sayfa için
aşağıdaki link’i kullan: