MARİFETU SUNEN VE’L-ASAR

ÖLÜ ARAZİ İHYASI

ANA SAYFA Kur’an Hadis Sözlük Biyografi

Ölü Arazileri İhya Etme

12168- Rabi b. Süleyman der ki: Şafii'ye kişinin ölü bir araziyi ihya etmesi konusunu sorduğumda şöyle dedi: "Şayet arazinin bir sahibi yoksa bu arazi ihya edenin olur. Bu araziyi yöneticinin ona verip vermediğine de bakmam. Çünkü Hz. Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem) böylesi arazileri onları ihya edenlere vermiştir. Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem) verdiği bir hak konusunda da artık yöneticinin bunu verip vermemesi bir şey ifade etmez."

12169- Ona: "Bunu neye dayanarak söylüyorsun?" diye sordum,

12170- Şafii şöyle dedi: Malik'in Resulullah'tan (Sallallahu aleyhi ve Sellem) ve bazı hocalarından rivayet ettiğine dayanarak söylüyorum.

12171- Hişam b. Urve'nin babasından bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Ölü bir araziyi ihya eden kişi ona sahip olur. Haksız yere dikilen bir şeyde de hak iddia edilemez" buyurmuştur.(---Tirmizi, ahkam (1378) ve Malik, akdiye (26).

12172- Beyhaki der ki: Mürsel bir rivayettir. Başka bir kanalla mevsul olarak Said b. Zeyd'in bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Ölü bir araziyi ihya eden kişi ona sahip olur. Haksız yere dikilen bir şeyde de hak iddia edilemez" buyurmuştur.

12173- Bu hadisi de Ebu Davud, Sünen'de tahric etmiştir.(--- Ebu Davud, harac (3073).

12174- Hz. Aişe'nin bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): ''Sahibi olmayan bir araziyi imar eden kişi, bu araziyi herkesten fazla hak eder" buyurmuştur.

Buhari, Sahih'de tahric etmiştir.

Her iki rivayeti de Sünen kitabında tahric ettim. (--- Buhari, müzara'a (2335). --- Beyhaki, Sünenü'l-kübra (6/141-142).

12175- "Kişiye ancak komutanının gönül hoşluğuyla kendisine verdiği helal olur" sözüne gelince, öldürülen kişinin eşyaları konusunda Ebu Ubeyde ile Habıb b. Mesleme arasında çıkan bir anlaşmazlıkta zikredilmiştir. Habıb:

"Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): ''(Savaşta) birini öldüren kişi onun eşyalarını alır'' buyurdu" deyince, Ebu Ubeyde: "Asla böyle bir şey söylemiş değildir!" karşılığını verdi ve ölünün eşyalarından sadece bir kısmını Habıb'e vermek istedi. Muaz b. Cebel çekiştiklerini işitince Habıb'e: "Allah'tan kork ve komutanının gönül hoşluğuyla sana verdiğine razı ol!" dedi. Muaz ayrıca bunu Resulullah'ın da (Sallallahu aleyhi ve Sellem) söylediğini bildirdi. Humus sonrasında Habıb'e ölünün eşyalarından bir kısmını verdiklerinde Habıb verilenleri bin dinara sattı.

12176- Mekhul ve daha önce gelenler arasında kopukluk vardır. Bunu Mekhul'den rivayet eden kişi de meçhuldür. Böylesi bir isnad huccet olamaz.

12177- Salim b. Abdillah'ın, babasından bildirdiğine göre Hz. Ömer: "Ölü bir araziyi ihya eden kişi onun sahibi olur" demiştir.(--- Malik, akdiye (27).

12178- Ebu Said'in rivayetine göre Şafii şöyle demiştir: "Başka bir isnadla ibn Uyeyne ve başkası da aynısını Resulullah'tan (Sallallahu aleyhi ve Sellem) bildirmiştir. ''(--- Şafii, Müsned (2/134).

12179- Beyhaki der ki: İbn Uyeyne bunu merfu olarak Hişam b. Urve'den, o da babasından, o da Resulullah'tan (Sallallahu aleyhi ve Sellem) rivayet etmiştir.(--- Beyhaki, Sünenü'l-kübra (6/142).

12180- Başkası ise bunu Kesir b. Abdillah b. Amr b. Avf kanalıyla babasından, o dedesinden, o da Resulullah'tan (Sallallahu aleyhi ve Sellem) rivayet ederken: "Başka bir müslümanın üzerinde hakkı yoksa" eklemesini yapar.

12181- Ebu Said'in rivayetine göre Şafii şöyle demiştir: lımmi birinin ölü bir araziyi ihya etmesine izin verilmez. Çünkü Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) böylesi arazileri onları ihya eden Müslümanların kılmıştır.

12182- Şafii'nin başka bir yerde Tavus'tan bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): ''Ölü bir araziyi ibya eden kişi onun sahibi olur. Sahipsiz araziler Allah'ın ve Resulü'nündür. Benden de sizindir'' buyurmuştur.

12183- Hadisi bu şekilde işittik. (--- Şafii, el-Umm (4/45) ile Müsned (2/133), Taberalli, el-Kebir (11/28), Yahya b. Adem, Harac (s.85), Ebu Yusuf, Harac (s. 65) ve Ebu Ubeyd, el-Emval (s. 347).

12184- Şafii'de bunu "Süfyan - Tavus" kanalıyla rivayet etmiştir. Yine İbn Tavus kanalıyla babası Tavus'tan rivayet etmiştir.(--- Şafii, Müsned (2/133).

Sonraki sayfa için aşağıdaki link’i kullan:

İkta Olarak Verilen Ölü Arazinin İhya Edilmesi