MARİFETU SUNEN VE’L-ASAR

HACR

ANA SAYFA Kur’an Hadis Sözlük Biyografi

Hacr

11860- Şafii der ki: Yüce Allah: "Vetimleri, buluğa erinceye kadar deneyin. Eğer reşit olduklarını görürseniz mallarını kendilerine verin"[Nisa, 6] buyurur.

11861- Bu da bize iki özelliğe sahip olana kadar yetimlerin mallarına hacr konulabileceğini göstermektedir. Bu iki özellikten biri buluğa ermeleri, diğeri de reşit olmalarıdır.

11862- Buluğ, 15 yaşını doldurmakla olur. Bu konuda erkek ile kızlar arasında bir fark yoktur. Ancak erkek 15 yaşından önce ihtilam görür veya kız 15 yaşından önce hayız olmaya başlarsa buluğa ermesi bu yaştan önce olur.

11863- Reşit olma ise -Allah doğrusunu bilir- dini yönden şahadetinin de geçerli sayılacağı şekilde salih biri, malını da idare edebilecek bir yeterliliğe sahip olmasıdır. Malını idare edebilecek yeterliliğe sahip olup olmaması da onu denemekle olur.

Sonrasında Şafii buna açıklamalar getirir.

11864- İbn Ömer der ki: "Uhud savaşı sırasında henüz 14 yaşımdayken Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem) karşısına çıkarıldım, ama savaşmama izin vermedi. Hendek savaşı sırasında 15 yaşımdayken Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem) karşısına çıkarıldığımda savaşmama izin verdi."(--- Tirmizi, ahkam (1361).

11865- Başka bir kanalla İbn Ömer, Resulullah'tan (Sallallahu aleyhi ve Sellem) aynısını bildirir.(--- Şafii, Müsned (2/128).

11868-11867-11866- Şafii bu konuda İbn Numeyr ve Muhammed b. Ubeyd'in Ubeydullah b. Ömer'den olan rivayetlerini şahit olarak gösterir. Bu rivayetlerde: "Savaş için" eklemesi de yer alır.

11869- İkisinin de rivayetlerinde Nafi'nin şöyle dediği de zikredilir: Ömer b. Abdilazız'in hilafeti zamanında yanına geldim ve bu hadisi ona zikrettim. Ömer b. Abdilazız: "Kişinin küçük veya büyük sayılmasında yaş sınırı budur" dedi ve valilerine: "On beş yaşındakilere asker aylığı bağlayın. Bunun dışında kalanları çoluk çocuğun arasına katın" şeklinde bir ferman yazdı.

11870- İbn Numeyr'in rivayetinde ise: "Bundan daha küçük olanları ise çoluk çocuktan sayın" lafzı geçmektedir.

Müslim, SahiNde Muhammed b. Abdillah b. Numeyr'den ve Buhari ile Müslim başka kanallarla Ubeydullah'tan rivayet etmişlerdir.(--- Buhari, meğazi (4097) ve Müslim, imaret (1868).

11871- Meğazi alimleri Uhud savaşı ile Hendek savaşı arasındaki sürenin ne kadar olduğu konusunda ihtilaf etmişlerdir. Bazıları aralarında bir yıl olduğunu söylemiştir. Bazıları ise aralarında iki yıl olduğunu söylemiştir. Zira Uhud savaşı Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem) Medine'ye gelişinden iki buçuk yıl sonra vaki olmuştur. Uhud savaşı da Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem) Medine'ye gelişinden dört buçuk yıl sonra gerçekleşmiştir. İbn Ömer'in Uhud savaşında on dört yaşında olduğunu söylemesi on dört yaşını doldurup on beş yaşından gün aldığı anlamındadır. Hendek savaşında da on beş yaşında olduğunu söylemesi on beş yaşını tamamlayıp on altı yaşından gün alması anlamındadır. Ancak böylesi ifadelerin anlattığı durumun açık olduğunu bildiği için ayrıca bir açıklama yapma gereği görmemiş, on beş yaşında olduğunu söyleyip diğer yıldan gün aldığını zikretmemiştir. Doğrusunu da Allah bilir.

11872- Reşit olma konusunda Şafii'nin söylediklerine gelince, rivayet edildiğine göre Hasan el-Basrı, "Eğer reşit olduklarını görürseniz"[Nisa, 6] buyruğunu açıklarken: "Reşid olmaktan kasıt, dini yönden salih olması ve mallarının idaresini yapabilmesidir" demiştir.(--- Beyhaki, es-Sünenü'l-kübra (6/59).

11873- Mansur'un da bildirdiğine göre Mücahid: "Reşit olmasından kasıt dini yönden doğru yolda olması ve mallarının idaresini yapabilmesidir" demiştir.

11875-11874- Mukatil b. Hayyan'dan da benzeri bir açıklama rivayet edilmiştir.

Ebu Salih'in de bildirdiğine göre İbn Abbas bu ayeti açıklarken: "Dini yönden salih, mallarını da idare edebilecek bir durumda olduklarını görürseniz mallarını kendilerine teslim edin" demiştir. (--- Beyhaki, es-Sünenü'l-kübra (6/59).

11876- İkrime'nin bildirdiğine göre İbn Abbas, "Eğer reşit olduklarını görürseniz mallarını kendilerine verin''[Nisa, 6] buyruğunu açıklarken: "Yetim kişi hilim, akıl ve vakar sahibi olduğu zaman malı ona teslim edilir" demiştir.

Sonraki sayfa için aşağıdaki link’i kullan:

Müşriklerde Kıllanmanın Buluğ Göstergesi Olması