MARİFETU SUNEN VE’L-ASAR

ALIŞVERİŞ

ANA SAYFA Kur’an Hadis Sözlük Biyografi

Borç Verme Şartıyla Satış Yapmanın ve Menfaat Getiren Borcun Yasaklanması

11513- Amr b. Şuayb, babası kanalıyla dedesinden bildirir: "Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) borç verme şartıyla satış yapmayı, kişinin yanında bulunmayan bir malı satmasını ve henüz teslim alınmamış bir malın başkasına satılarak kar elde edilmesini yasakladı.''(--- Ebu Davud, buyu' (3504), Tirmizi, buyu' (1234), Nesai, buyu' (7/288), İbn Mace, ticaret (1188), Ebu Davud et-Tayalisi, Müsned (2257), Ahmed, Müsned (2/178-179) ve Beyhaki, es-Sünenü'l-kübra (5/348).

11514- Şafii der ki: Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem) yasakladığı borç şartıyla yapılan satış türü, kişinin müşteriye: "Bana şu kadar borç vermen karşılığında sana bu malı satanm" demesidir. Bu şekilde şart da satılan şeyin bedelinden sayılır. Bu durumda da satışın bedeli bir yönden belli, bir yönden belirsiz olur. Satış da ancak bedelin belli olması durumunda caiz olur.

11515- Kişi birine borca bir mal verdiği zaman geri verirken ondan daha iyisini veya daha fazlasını veya daha azını istediği zaman böylesi bir alışverişte hayır yoktur. Bunlardan herhangi bir şeyi zikretmeden verirse alan kişi gönlünden koparak daha iyisini veya daha kötüsünü verdiği zaman alanın isteğine bağlı olarak bir sakıncası olmaz.

11516- Beyhaki der ki: Bize rivayet edildiği ne göre Abdullah b. Ömer: "Birine borç veren kişi ödeme dışında ona herhangi bir şart koşmasın" demiştir.(--- Beyhakl, es-Sünenü'l-kübra (5/350).

11517- Yine rivayet edildiğine göre Fadale b. Ubeyd: "Menfaat getiren her türlü borç bir çeşit faizdir" demiştir.(--- Beyhaki, es-Sünenü'l-kübra (5/350).

11518- Mana olarak aynısı Abdullah b. Mes'ud, Ubey b. Ka'b, Abdullah b.

Sellam ve ibn Abbas'tan da rivayet edilmiştir.

11519- Şartsız bir şekilde borcun en güzel şekilde ödenmesi konusunda Ebu Hureyre'den rivayet gelmiştir. Ebu Hureyre'nin bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) adamın birinden belli yaşta bir deve ödünç almış, verirken aldığı deveden daha yaşlı bir deve verip: "En hayırlınız, ödemesini en güzeliyle yapanlardır" buyurmuştur. (--- Buhari, vekdlet (2305) ve Müslim, müsakat (1601).

11520- Bize rivayet edildiğine göre Ebu Katade bir borçlusunu aradı, ama borçlu ondan saklandI. Sonra onu bulduğunda borçlu: "Şu an dardayım" dedi. Ebu Katade: "Darda olduğuna dair Allah adına yemin eder misin?" diye yemin isteyince borçlu: "Allah adına yemin olsun ki dardayım" karşılığını verdi. Bunun üzerine Ebu Katade şöyle dedi: "Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem): ''Yüce Allah'ın kendisini kıyamet günü sıkıntılarından kurtarmasını isteyen kişi darda olana yardım etsin veya yükünü (alacağını) hafifletsin'' buyurduğunu işittim."

Müslim, Sahih'de Halid b. Hidaş'tan rivayet etmiştir.(--- Müslim, müsakat (1563).

11521- Sünen Harmele'de Şafii'nin İsnadıyla bildirdiğine göre Cabir b. Abdillah: "Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) bana borcunu fazlasıyla ödedi" demiştir.

11522- Cabir b. Abdillah der ki: Kuşluk vakti Mescid'e Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem) yanına girdiğimde bana: ''Kalkıp namaz -veya: iki rekat namaz- kıl'' buyurdu. Resulullah'tan (Sallallahu aleyhi ve Sellem) alacağım vardı ve ödemeyi ziyadesiyle yaptı.

Buhari, Sahih'de Sabit b. Muhammed'den rivayet etmiştir.(--- Buhari, hibe (2603).

11523- Kişinin bir beldede aldığı borcu başka bir beldede ödemesi konusuna gelince, buna benzer bir konuda rivayet edildiğine göre Ömer b. el-Hattab bunu yasaklamıştır. Bu hadisten anladığımız, borcun başka bir beldede ödenmesi konusunda şart koşulmasına yönelik bir yasaktır. Bu yönde herhangi bir şart yoksa bu şekilde bir ödeme yapılabilir.

11524- Said b. el-Müseyyeb bildiriyor: "Hz. Ali, Medine'de birine borç verdi. Bu borcu da adamdan başka bir beldede aldı."(--- Beyhaklı es-Sünenü'l-kübra (5/352).

11525- Bize rivayet edildiğine göre İbn Abbas ve İbnu'z-Zübeyr de bunda bir sakınca görmezlerdi.(--- Beyhaklı es-Sünenü'l-kübra (5/352).

Sonraki sayfa için aşağıdaki link’i kullan:

Vekilin Yetim Malıyla Ticaret Yapması