|
MARİFETU SUNEN VE’L-ASAR |
ORUÇ |
ANA SAYFA Kur’an Hadis Sözlük Biyografi
Oruç Vakti
8644- Şafii der ki:
Oruçlu kişinin imsak vakti, ikinci fecrin ufukta enine belirmesi zamanıdır.
Resulullah'tan (Sallallahu aleyhi ve Sellem) bize bu şekilde bildirilmiştir ve
bu, güneş batıncaya kadar devam eder. Bu konuda Yüce Allah: "Sonra orucu geceye
kadar tamamlayın"[Bakara, 187] buyurmuştur.(--- Şafii, el-Ümm (2/96).
8645- Abdullah b.
Mes'ud'un bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem):
"Bilal'ın ezanı sizi sahuru yapmaktan alıkoymasın. Bilal gece vakti ezan
okuyar ki uyuyanlarınız uyansın ve uyanık olanlara vakti hatırlatsın"
buyurmuştur.
8646- Cerır hadisinde
ellerini kaldırarak: "Kişi (sizinle konuşurken görmeniz için eliyle) şu
şekilde işaret ediyorsa henüz (karanlıktır ve fecir vakti) olmamış
demektir" dedi. Sonra parmaklarını birbirinden ayırarak: "(Ancak
sizinle konuşurken parmaklarıyla) şu şekilde işaret edebiliyorsa (ortalık
aydınlanmaya başlamıştır ve fecir vakti) olmuş demektir" dedi.
Müslim, Sahih'de İshak
b. İbrahım kanalıyla ve Buhari ile Müslim ise başka yollarla da Süleyman'dan
rivayet etmişlerdir.(--- Buhari, salat (621) ve Müslim, savm (39/1093).
8647- İbn Abbas der ki:
"İki çeşit fecir vardır. Birinin görünmesi yeme içmeyi haram kılmadığı
gibi namaz kılmayı da helal kılmaz. Diğerinin görünmesi ise yeme içmeyi haram,
namaz kılmayı da helal kılar. Bu fecir dağların başlarına yayılan fecirdir.''
Bu hadis merfu olarak da
rivayet edilmiştir. (--- Beyhaki, es-Sünenü'l-kübra (4/216) ve Hakim, Müstedrek
(1/191).
8648- Muhammed b.
Abdirrahman b. Sevban kanalıyla Allah Resulü'nden (Sallallahu aleyhi ve Sellem)
mürselolarak rivayet edilmiştir. İsnadında Cabİr zikredilerek de mevsul olarak
rivayet edilmiştir.
8649-8650- Sehl b. Sa'd
der kİ: "Beyaz iplik siyah iplikten sizce ayırt edilinceye kadar, yiyin
için"[Bakara, 187] ayeti nazil olduğu zaman henüz "....." (Tan
yerinde) buyruğu inmemişti. Bundan dolayı bazıları oruç tutma istediğinde
ayağına biri beyaz, biri siyah olmak üzere iki ip bağlardı. Bu ikisi ayırt
edilmediği sürece de yiyip içerdi. Sonra Yüce Allah: "...." (Tan
yerinde ... '' buyruğunu indirince Müslümanlar siyah ip ile beyaz ipten kastın,
gece ile gündüz olduğunu anladılar.
Buhari, Sahih'de Said b.
Ebi Meryem kanalıyla aktarmıştır. Müslim ise İbn Asker ve es-Sağani kanalıyla
ilk isnad ile İbn Ebi Meryem'den rivayet etmiştir. (--- Buhari, savm (1917) ve
Müslim, savm (35). --- Beyhaki, es-Sünenü'l-kübra (4/215).
8651- Adiy b. Hatim der
ki: "Beyaz iplik siyah iplikten sizce ayırt edilinceye kadar, yiyin için. Bununla
birlikte siz mescitlerde itikatta iken eşlerinize yaklaşmayın. Bunlar, Allah'ın
koyduğu sınırlardır. Bu sınırlara yaklaşmayın. Allah, kendine karşı gelmekten
sakınsınlar diye, ayetlerini insanlara böylece açıklar"[Bakara, 187] ayeti
nazil olduğu zaman: "Ey Allah'ın Resulü! Biri siyah, biri de beyaz olmak
üzere iki ip edindim ve bunları yastığımm altına koydum. Bu şekilde geceyi
gündüzden ayırt edebiliyorum" dedim. Bunun üzerine Resulullah (Sallallahu
aleyhi ve Sellem): "(Böyle yaptığına göre) yastığın da pek geniş olmalı.
Onlardan kasıt, gecenin karanlığı ile gündüzün aydınlığıdır'' buyurdu.
Müslim, Sahih!de Ebu
Bekr b. Ebi Şeybe'den ve Buhari ise başka bir kanalla Husayn'dan rivayet
etmiştir.(--- Buhari, savm (1916) ve Müslim, savm (33/1090),
8652- Asım b. Ömer'in,
babasından bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem):
"Gündüz gidip gece geldiği ve güneş battığı zaman oruçlu kişi iftar eder''
buyurmuştur.(--- Buhari, savm (1954) ve Müslim, savm (51/1100).
8653- Müslim, Sahih!de Hişam
kanalıyla aktarmıştır. Buhari de Süfyan kanalıyla: "Gece şuradan gelip
gündüz şuradan gittiği zaman'' ziyadesiyle tahric etmiştir.
8654- Halid b. Eslem
bildiriyor: Ömer b. el-Hattab, Ramazan ayında bulutlu bir günde akşam olduğunu
zannedip iftarını yaptı. Sonra da güneş battı. Bir adam gelip: "Ey
müminlerin emıri! (İftar etmenden sonra) güneş göründü" deyince, Ömer b.
el-Hattab: "Bu yöndeki büyük çabamız karşısında bu basit bir şeydir"
dedi. 3
ŞafiI der ki:
"(Ömer b. el-Hattab) o günü kaza etmeyi kastetmektedir."(--- Malik
(1/303).
8655- Beyhaki der ki:
Malik b. Enes te buna bu şekilde mana vermiştir İbn Uyeyne bunu "Zeyd-
kardeşi - babası" kanalıyla Ömer'den rivayet etmiştir.
8656-8657- Bişr b. Kays
bildiriyor: Ramazan ayında ve bulutlu bir günde akşama doğru Ömer b.
el-Hattab'ın yanındayken iftar için sevik getirildi. Ömer içip bana da:
"İç" dedi ve ben de içtimo Ancak (bulutlar dağılıp) güneş ortaya
çıkınca Ömer: "Vallahi umurumuzda değiL. Bu günün yerine bir gün kaza
edeceğiz" dedi.(--- Abdurrezzak, Musannef( 4/179), Beyhaki,
es-Sünenü'l-kübra (4/217) ve Nevevi, Mecmu' (6/348)
8657- İsrail, Ziyad b.
İlaka kanalıyla aynı mana ile rivayet etmiştir.
8658- Kaza konusunda
"Ali b. Hanzala - Hanzala" kanalıyla Ömer'den bir rivayette bulunduk.
Bu da bu konuda Zeyd b. Vehb kanalıyla Hz. Ömer'den: "Vallahi bu günü kaza
etmeyeceğiz. Zira bir günaha bulaşmış değiliz" şeklinde gelen hadisten
daha sahihtir. Çünkü birden fazla rivayet edilen, tek olarak rivayet edilenden
daha tercihe şayandır.
8659- Bize bildirilene
göre Suheyb bu konuda şöyle demiştir: "Bu, Allah'ın bize yedirdiği bir
yemektir (bir ikramıdır). Akşama kadar orucunuzu tamamlayın ve bu günün yerine
bir gün kaza edin."
8660- İbn Abbas ve
Muaviye'den o günün yerine bir gün kaza edilmesi gerektiği rivayet edilmiştir.
8661- Tan ağarmadığını
sanarak yiyen sonra da fecrin doğduğunu anlayan kişi o günün orucunu bir gün
kaza eder.
8662- İbn Mes'ud, Ebu
Said el-Hudri, Said b. Cübeyr ve Muhammed b. Sırın'in böyle dediği rivayet
edilmiştir.
8663- Hasan ve Mücahid:
"O günün orucu tamamlanır ve başka bir şey yapılmasına gerek yoktur"
demişlerdir.
8664- İbnu'l-Münzir;
Mücahid, Ata ve Urve b. ez-Zübeyr'in böyle dediğini söylemiştir. Ancak bir
önceki daha sahihtir.
8665- Şafii, Buvayti'nin
kitabında şöyle demiştir: "Tan ağardıktan sonra yediği konusunda şüpheye
düşen kişinin bunu kesin olarak bilmedikten sonra bir şey yapmasına gerek
yoktur."
8666- Beyhaki der ki:
"Bu, Abdullah b. Abbas'ın kavlidir."
8667- Ebu Bekr, Ömer ve
İbn Ömer'den bu manada rivayetler gelmiştir.
Sonraki sayfa için
aşağıdaki link’i kullan: