|
MARİFETU SUNEN VE’L-ASAR |
ZEKAT |
ANA SAYFA
Kur’an Hadis Sözlük Biyografi
Meyvelerin Zekatı
8122- Ebu Said
el-Hudri'nin bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem):
"Beş vesak'tan daha az olan hurmanın zekatı yoktur" buyurmuştur.(---
Buhari, zekat (1459).
8123- Ebu Said
el-Hudri'nin bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem):
"Beş vesaktan daha az olanın zekatı yoktur" buyurmuştur.
Buhari, Sahih'de
Malik'in her iki rivayetini nakletmiştir. Müslim de İbn Uyeyne'nin rivayetini
aktarmıştır.(--- Müslim, zekat (1/979).
8124- Şafii der ki:
"Biz de bu görüşteyiz. Sabit bir kanalla bunu Ebu Said el-Hudri'den başka
Resulullah'tan (Sallallahu aleyhi ve Sellem) rivayet eden yoktur.'' (--- Şafii,
el-Ümm (2/4). --- Şafii, el-Ümm (2/30).
8125- Eğer ilim ehlinin
çoğu böyle diyorsa, bu rivayet edilen tek haber olsa bile bu şekilde tek olarak
gelen bir haberi kabul etmeleri gerekir.
8126- Şafii der ki:
"Biz ve siz aynı görüşteyiz. Ancak bazı kimseler bu konuda bize muhalefet
etmiştir."
8127- Yüce Allah,
Peygamber'ine: "Onların mallarından, onları kendisiyle arındıracağın ve
temizleyeceğin bir sadaka al'' buyurmaktadır. (--- Tevbe Sur. 103
8128- Allah Resulü
(Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Yağmur suyuyla sulanan ürünlerde onda bir öşür
vardır" buyurmuştur.
8129- Yüce Allah burada
herhangi bir malı bunun dışında tutmamıştır. Resulullah da (Sallallahu aleyhi
ve Sellem) hadisinde herhangi bir malı bunun dışında tutmamıştır.
8130- Ben de Yüce
Allah'ın Kitabı'na ve kıyasa muvafık olan bu hadisi aldım.
8131- Zira bir malda
zekat varken diğerinde olmama durumu olmaz. Yerin bitirdiği her şeyde hatta bir
bağ sebzede bile öşür vardır.(--- Şafii, el-Ümm (7/194).
8132- Bu konuda
huccetimiz Allah'ın buyruğunu Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem)
açıklamasıdır ki bu da reddedilecek bir şey değildir. Hz. Peygamber (Sallallahu
aleyhi ve Sellem) mallardan alınacak oranı açıklamıştır. Resulullah'tan
(Sallallahu aleyhi ve Sellem): ''Yağmurun suladığında öşür vardır"
şeklinde gelen hadis ise (yerde bitenlerin) geneli(ni) kapsamaktadır.
Müfessirlerin açıklaması da bu yöndedir.(--- Şafii, el-Ümm (7/194).
8133- Bunu huccet
sayanın da bu konuda şöyle dediğini işittim: "Allah Resulü'nden
(Sallallahu aleyhi ve Sellem) sonra Ebu Bekr, Ömer, Osman ve Ali bu yönde amel
etmiş ve uzun zaman o bölgelerde yılda bir zekat almıştır. Hiç birinden de:
''Beş vesaktan az alanda zekat yoktur" dediği rivayet edilmemiştir.(---
Şafii, el-Ümm (7/194,195).
8134- Sonra şöyle dedi:
"Allah Resulü'nün (Sallallahu aleyhi ve Sellem) hiçbir döneminde bu
şekilde bir uygulama yapılmamıştır. Allah Resulü'nden (Sallallahu aleyhi ve
Sellem) sadece Ebu Said el-Hudri bu yönde rivayette bulunmuştur."(---
Şafii, el-Ümm (7/195).
8135- Şafii der ki: Bu
konuda huccetimiz, hadisi nakleden kişinin güvenilir olmasıyla verdiği haber
ile iktifa etmektir. Herhangi bir tevil ile bunu reddetmeyeceğimiz gibi
Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem) sünneti ile iktifa eden hadis
imamlarından kimsenin bunu rivayet etmemesinden dolayı da reddetmeyiz. Eğer bu
açık ve kesin bir şekilde belirlenmiş ise artık hiçbir şey ile bunun tevili
olmaz. Çünkü Hz. Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem) Allah'ın buyruğunu
açıklamıştır. Allah Resulü'nün (Sallallahu aleyhi ve Sellem) kesin olan kavline
muvafık ve muhalif olması ihtimali olan bir hadisinde zaten tevili olmaz. Eğer
her iki mananın da Allah Resulü'nün (Sallallahu aleyhi ve Sellem) kavline
muhalif değil de muvafık olması ihtimali varsa bunu Allah Resulü'nden
(Sallallahu aleyhi ve Sellem) sadece bir kişinin rivayet etmiş olması önemli
değildir.(--- Şafii, el-Ümm (7/184).
8136- Beyhaki der ki:
"Ebu'z-Zübeyr, Cabir b. Abdillah kanalıyla Allah Resulü'nden (Sallallahu
aleyhi ve Sellem) Ebu Said el-Hudri'nin hadisi gibi bir rivayette
bulunmuştur.''(--- Müslim, zekat (6/980).
8137- Sanırım bu,
Şafii'ye ulaşmamıştır. Ulaşmış olsa da kendisi Ebu Said'in isnadını
kuvvetlendiren başka rivayet olmadığı için kabul etmemiştir.
8138- Şafii:
"Ebu'z-Zübeyr'in desteğe ihtiyacı vardır" derdi.
8139- Harmele b. Yahya
der ki: Muhammed b. İdrıs'e Ebu'z-Zübeyr'in sorulduğunu işittim. Muhammed b.
İdrıs: "Desteğe ihtiyacı vardır" karşılığını verdi.
8140- Beyhaki der ki:
"Buhari de bu görüştedir."
8141- Müslim,
Ebu'z-Zübeyr'i huccet saymış ve bu hadisini Sahih'de rivayet etmiştir.
8142- Ebu'z-Zübeyr
ezberinden dolayı huccet sayılmaya ehil biridir.
8143-8144- Ebu Bekr b.
Muhammed b. Amr b. Hazm, babası kanalıyla dedesinden bildiriyor: Allah Resulü
(Sallallahu aleyhi ve Sellem), Yemen ahalisine şöyle bir mektup yazdı:
"Allah, müminlere bahçelerde (hurmalık gibi yerlerde) onda biri farz
kılmıştır. Yağmur suyu, pınarlar ve kaynak sularıyla sulanan arazilerin mahsulü
beş vesak miktarına ulaşırsa bunlarda onda bir zekat vardır. Kova ve tulum gibi
taşıma suyuyla sulanan mallarda ise beş vesak miktarına ulaşması halinde
yirmide bir zekat vardır. ''
8145- Ebu Said
rivayetinde Şafii şöyle demiştir: "Bir vesak Resulullah'ın (Sallallahu
aleyhi ve Sellem) sa'ı ile altmış sa' dır. Bu da Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi
ve Sellem) sa'ı ile üç yüz sa' eder. Bir sa' da Resulullah'ın (Sallallahu
aleyhi ve Sellem) müddü ile dört müdür. Annem babam kendisine feda olsun.''(---
Şafii, el-Ümm (2/30).
8146- Şafii, el-Kadim'de
ise şöyle demiştir: "Bir sa' beş rıtıl ve bir rıtıl'ın üçte biri kadardır.
Yani bundan biraz daha fazla veya biraz daha eksiktir" demiştir.
8147- Bir kişi de:
"Bir sa' sekiz rıtıldır" dedi.
8148- Böyle diyen
kişinin hucceti de İbrahım'in: "Hz. Ömer'in sa'ının Hicaz halkının sa'ı
kadar olduğunu gördük" demesidir.
8149- Yine: "Hz.
Ömer zamanında ölçek değişti ve onu eskiden olduğu gibi yapmak istedi.
Göründüğü kadarıyla da eski büyüklüğünü unutmuş gibiydi" demiştir.
8150- Şafii der ki:
"Bu vehimden ibaret olarak değerlendirilir."
8151- Resulullah'ın
(Sallallahu aleyhi ve Sellem) sa'ının aynısı eşlerinin, Muhacirlerin, Ensar'ın
ve Müslümanlardan başkalarının evlerinde bulunmaktadır. Güvenilir kişilerin
bunu (birbirlerinden) miras olarak aldığını gördük. Böylesi bir sa' her evde
mutlaka bulunmaktadır. O da bizim vasfettiğimiz kadardır. O zaman birinin kendi
bildiğiyle yanılmış olması nasıl caiz olur ki!
8152- Eğer böyle bir şey
caiz olursa o zaman: "Zulhuleyfe, Cuhfe ve Karn dediğiniz tarafta
değildir" demesi de caiz olur. Oysa Medine ehlinin ölçek hakkındaki
bilgisi böyle diyenlerin bilgisinden daha kapsayıcıdır.
8153- Bazısı da:
"Bu konuda Medine halkının bildiğinden başka bir şey demek doğru
değildir" diyerek bu görüşünden geri dönmüştür.
8154- Kimisi de:
"Sekiz rıtıldır" diyerek anlattığımız şeyi huccet saymıştır.
8155- İbn Ömer'in
bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Tartı
biriminde muteber olan Mekkelilerin tartı birimidir. Ölçekte ise muteber olan
Medinelilerin ölçeğidir" buyurmuştur.(--- Ebu Davud, büyu' (3340), Nesai,
zekat (5/54) ve Heysemi, Mevdridu'z-zem'dn (1105).
8156- Hüseyn b. el-Velld
anlatıyor: Ebu Yusuf hac vazifesini yapıp geri dönmüştü. Yanına gittiğimizde
bize şöyle dedi: "Size önemsediğim bir bilgiyi aktarmak istiyorum. Bunu
araştırdım ve Medine'ye gittiğimde sa'ı sordum. Oradakiler: ''Bizim sa'ımız
ResUlullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem) sa'ı gibi olan bu sa'ımızdır''
dediler. Kendilerine: ''Bu konuda deliliniz nedir?'' dediğimde: ''Sana
delilimizi getireceğiz'' dediler. Sabahladığımda yaklaşık olarak yaşlılardan
elli kişi yanıma gelmişti. Bunlar Muhacirlerin ve Ensar'ın çocuklarındandi. Her
kişi ridasının altında sa'ı ile gelmişti. Hepsi de babasından ve ailesinden
bildirerek sa'ının Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem) sa'ı kadar olduğunu
söyledi. Baktığımda hepsinin büyüklük olarak eşit olduğunu gördüm. Ölçtüğümde
de beş rıtıl kadar ve bir rıtılın üçte birinden biraz daha az olduğunu gördüm.
Bu, benim için önemli bir şeydi. Bunun üzerine Ebu Hanıfe'nin kavlini bıraktım
ve Medine halkının dediği ile amel etmeye başladım."(--- Beyhaki,
es-Sünenü'l-kübra (4/171).
8157- Ali b. el-Medını
der ki: "Allah Resulü'nün (Sallallahu aleyhi ve Sellem) sa'ını hurma
rıtılı ile ölçtüğümde beş rıtıl kadar ve bir rıtılın üçte biri kadar olduğunu
gördüm."
8158- Beyhaki der ki:
Ebu Said el-Hudri merfu olarak bize bildirdiği bir rivayette bir vesakın
damgalanmış altmış sa' olduğunu söylemiştir. Başka bir rivayette de
(damgalanmış ifadesini zikretmeksizin) sadece altmış sa' olduğunu söylemiştir.
8159- Aynısı İbn Ömer,
Said b. el-Müseyyeb ve Ata'dan da bize rivayet edilmiştir.
8160- Sabit bir hadisle
bildirildiğine göre Ka'b b. Ucra eza fidyesi (başındaki bitlerin kendisine
eziyet vermesi) hakkında Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem) kendisine:
"(Başını tıraş et ve) altı fakire sadaka olarak bir farak yiyecek
ver" buyurduğunu söylemiştir.(--- Buhari, hac (1814) ve Müslim, hac
(2/861).
8161- Farak, üç sa'dır.
Aralarında en çok bilinen ise farakın on altı rıt!1 olduğudur. Bu da sa'ın beş
rıtıl ve bir rıtılın üçte biri kadar olduğuna delalet etmektedir.
Sonraki sayfa için
aşağıdaki link’i kullan:
Hurmanın İyisi
Bulunması Halinde (Zekat Olarak) Kötüsünün Alınmaması