|
MARİFETU SUNEN VE’L-ASAR |
ZEKAT |
ANA SAYFA
Kur’an Hadis Sözlük Biyografi
Zekat Vermesi
Gerekenler
8004- Şafii der ki: Yüce
Allah: "Onların mallarından, onları kendisiyle arındıracağın ve
temizleyeceğin bir sadaka al"[Tevbe, 103] buyurmaktadır. Yüce Allah burada
baliğ olsun çocuk olsun, akıllı olsun deli olsun zekat verecek miktarda malı
olan her hürün aynı konumda olduğunu (zekatı vermesi gerektiğini) bildirmiştir.
8005- Başka bir yerde de
Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Beş ukiyyeden daha az olan
gümüşün zekatı yoktur. Beşten daha az olan develerin zekatı yoktur. Aynı
şekilde beş vesak'tan daha az olan hurmanın da zekatı yoktur'' buyruğunu buna
huccet saymıştır. Bu da bunlardan birinin hür olan Müslüman birinin olması
halinde zekat gerektiğine delalet etmektedir. Zekat doğrudan malın
kendisindedir, mal sahibinde değildir.(--- Şafii, el-Ümm (2/27,28).
1
8006- İşittiğimiz
kadarıyla Şafii şöyle demiştir: "Böylesi kişilerin kendi malından bir
suçtan dolayı (diyet) alınması, kendisinden miras olarak alınması ve sorumlu
olduğu kişilerin nafakasının alınması gibi zekat bizzat malın kendisinden
alınır.''(--- Şafii, el-Ümm (2/27).
8007- Ebu Abdillah'ın
rivayetinde Şafii başka bir yerde şöyle demiştir:
"Eğer bu konuda bir
huccetimiz olmasaydı seninle görüşümüz bir olurdu. Allah Resulü'nün (Sallallahu
aleyhi ve Sellem) ashabından olan birine kendilerinden biri muhalefet etmedikçe
biz de muhalefet etmeyiz. Bu konuda bir huccetimiz vardır ki Ali b. Ebi Talib,
Ebu Rafi'nin yetimlerini himayesi altına almış ve onların mallarının zekatını
vermiştir. Siz de bunu rivayet etmektesiniz. Ömer b. el-Hattab, Hz. Aişe, İbn
Ömer ve bizden önceki tabiundan birçok kişi bu görüştedir. Biz de bunu başka
bir kanalla munkatı olarak Resulullah'tan (Sallallahu aleyhi ve Sellem) rivayet
ettik.''(--- Şafii, el-Ümm (2/27).
8008- Yusuf b. Mahek'in
bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Yetim malını
ticarette kullanın ki zekat onu bitirmesin" buyurmuştur.(--- Şafii, el-Ümm
(2/29) ve Beyhaki, es-Sünenü'l-kübra (4/107).
8009- Beyhaki der ki:
"Amr b. Şuayb, babası, dedesi kanalıyla aynısı rivayet edilmiştir.''(---
Beyhaki, es-Sünenü'l-kübra (4/107).
8010- Amr b. Şuayb
kanalıyla Said b. el-Müseyyeb'den: "İbn Ömer: "Yetim malını ticarette
kullanın ki zekat onu bitirmesin'' dedi" şeklinde gelen rivayet bilinen
bir rivayettir.(--- Abdurrezzak, Musannef( 4/67) ve Malik, Muvatta (1/251).
8011- Muhammed b. Sırın
bildiriyor: Ömer b. el-Hattab bir adama: "Yanımda yetim malı vardır ve
zekat onu bitirmek üzeredir" dedi. Şafii, elKadım'de: "Sonra onun
adına ticaret yapması için malı ona verdi" ziyadesinde bulunmuştur. Ancak
Ebu Said, el-Cedıd'de bunu zikretmemiştir. (--- Abdurrezzak, Musannef (4/67) ve
Beyhaki, es-Sünenü'l-kübra (4/107).
8012-8013- Hakem b.
Ebi'l-As der ki: Ömer b. el-Hattab, bana: "Sizin tarafınızda ticaret
nasıldır? Yanımda yetim malı vardır ve zekat onu bitirmek üzeredir"
dedi.(--- Beyhaki, es-Sünenü'l-kübra (4/107).
8014-8016- Amr b.
Dinar'ın bildirdiğine göre Ömer b. el-Hattab: "Yetimlerin malını ticarette
kullanın ki zekat onu bitirmesin" demiştir.2
Beyhaki der ki: Muhammed
b. Müslim bunu "Amr b. Dinar Abdurrahman b. es-Saib" kanalıyla Ömer
b. el-Hattab'tan rivayet etmiştir. (--- Şafii, el-Ümm (2/29).
8017- Hakem b. Uteybe
bildiriyor: "Ali b. Ebi Talib'in yanında Ebu Rafi'nin yetim kalan
çocuklarının malları vardı ve Hz. Ali her yıl o malların zekatını
verirdi."
8018- el-Kadim'inde
"bir adam - Muaviye b. Abdillah" kanalıyla Abdullah b. Ebi Rafi'den
bildiriyor: "Ebu Rafi'nin yetim çocuklarının maIları Ali b. Ebi Talib'in
gözetimi altındaydı ve (her yıl) o malın zekatını verirdi."
8019- Habıb b. Ebi
Sabit'in, İbn Ebi Rafi'den bildirdiğine göre kendileri yetim olarak Hz. Ali'nİn
himayesi altında iken (Ali her yıl) mallarının zekatınıverirdi. (--- Şafii,
el-Ümm (7/170), Abdurrezzak, Musannef( 4/67) ve Beyhaki, es-Sünenü'l-kübra
(4/107).
8020- ŞafiI der ki: Biz
de bu görüşteyiz. Ancak onlar: "Yetimin malının zekatı yoktur"
diyerek buna muhalefet etmektedir.(--- Şafii, el-Ümm (2/30).
8021- Beyhaki der ki:
Eş'as, "Habıb b. Ebi Sabit - Salt el-Mekkl" kanalıyla İbn Ebi
Rafi'den aynısını rivayet etmiştir.
8022- Aynısı Abdurrahman
b. Ebi Leyla kanalıyla Hz. Ali'den rivayet edilmiştir.
8023- Abdurrahman b.
el-Kasım, babasından bildiriyor: "Ben ve kardeşim iki yetim olarak Allah
Resulü'nün (Sallallahu aleyhi ve Sellem) eşi Hz. Aişe'nin himayesi altında iken
o, mallarımızdan zekat verirdi."(--- Malik, zekat (1/251).
8024- Kasım b. Muhammed
der ki: "Hz. Aişe mallarımızın zekatını verirdi. Malımızla Bahreyn'de
ticaret yapardı.''(--- Şafii, el-Ümm (2/30).
8025- Nafi' der ki:
"İbn Ömer yetimin malının zekatını verirdi.''(--- Abdurrezzak, Musannef (
4 / 69) ve Beyhaki, es-Sünenü'l-kübra (4/108).
8026- Beyhaki der ki:
"Bu konuda bize Hasan b. Ali ve Cabir b. Abdillah Hadisleri
nakledilmiştir."
8027- Mücahid
bildiriyor: İbn Mes'ud, yetim velisi olan kişiye şöyle derdi: "Geçen
yılları hesaplayıp kayda geç. (Bu yetim kişi buluğa erdiğinde ve) malı kendisine
verdiğinde: ''Şu kadar şu kadar zaman geçti'' de. Artık o dilerse bu miktarı
verir, dilerse de vermez.''(--- İbn Ebi Şeybe, Musannef (3/25) ve Beyhaki,
es-Sünenü'l-kübra (4/108).
2028- Şafii der ki: İbn
Mes'ud, zekatın verilmesi gerektiği görüşünde olmasa geçen zamanın
hesaplanmasını söylemezdi. Çünkü çocuğa küçüklüğünde kılmadığı namazın
hesabının yapılmasının söylenmemesi gibi zekat vermesi gerekmeyene de yılları
hesap etmesi söylenmez. Ancak İbn Mes'ud zekatın verilmesi gerektiği görüşünde idi.
Yetim malından sorumlu kişinin vermesi gerektiği görüşünde değildir. Onlar:
"Çocuğun malının zekatı yoktur" demektedir.(--- Şafii, el-Ümm (2/29).
8029- Şafii başka bir
yerde bu rivayeti zayıf sayıp: "Her iki yolla da bunun İbn Mes'ud
kanalıyla sabit olmadığı, birinin senedinin munkatı, diğerinin ise hadiste hıfz
sahibi olmadığı iddia edilmiştir" demiştir.
8030- Rabi': "Şafii
şöyle dedi" diyerek söz konusu hadisi zikretti.
8031- Böyle demesinin
sebebi Mücahid'in, İbn Mes'ud ile karşılaşmamış olmasındandır. Bu, munkatı'dır.
Leys b. Ebi Süleym aynısını rivayet etmiştir. Ancak hadis alimlerinin yanında
hafız biri olmamakla birlikte çok hata eden biridir."
Sonraki sayfa için
aşağıdaki link’i kullan:
Kölenin ve
Mukatebin Malının Zekatı