|
MARİFETU SUNEN VE’L-ASAR |
ZEKAT |
ANA SAYFA
Kur’an Hadis Sözlük Biyografi
Zekat Olarak Alınacak
Koyunlarda Yaş Oranı
7956- Bişr b. Asım,
babasından bildiriyor: Hz. Ömer, babamı raif ve civar bölgelerinde zekatı toplaması
için görevlendirmişti. Zekat toplarken küçük hayvanları da hesaba katıp zekat
olarak onlardan almayınca, insanlar: "Şayet küçük hayvanları da hesaba
katacaksan o zaman zekat hayvanı olarak onlardan da al!" dediler. Bu
sözleri karşısında SüfyEln onlara herhangi bir karşılık vermedi. Ömer ile
karşılaşınca: "Bilmiş ol ki! İnsanlar (zekat konusunda) kendilerine
zulmettiğimizi söylemektedir. Küçük hayvanları da hesaba katıyoruz ve zekat
hayvanı olarak onlardan almıyoruz" dedi. Ömer de ona şu karşılığı verdi:
"Henüz yeni doğan ve çobanın elinde taşınanları dahil olmak üzere bütün
küçük hayvanları hesaba kat ve onlara: ''Henüz yeni doğum yapan koyunu, kusurlu
koyunu, sütlü koyunu, eti için beslediğiniz koyunu ve damızlık olarak
kullanılan koyunu zekat olarak almam'' de. Sen zekatı küçük baş hayvanları
içinden dişi oğlak, bir ve iki yaşında olan koyunlardan aL. Malın en iyisi ile
kuzu arasındaki denge de bu şekilde sağlanmış olur.''(--- Malik, zekat (1/256),
Şafii, el-Umm (2/9,10), Ebu Ubeyd, el-Emval (388, 390), Ebu Yusuf, el-Harac
(98) ve Beyhaki, es-Sünenü'l-Kübra (4/100).
7957- Ebu Said
rivayetinde Şafii şöyle demiştir: "Onların mallarından iyi olanı almaktan
beni alıkoyan şey, Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem), Muaz'ı zekat
memuru olarak (Yemen'e) gönderirken kendisine: ''Zekat olarak mallarının en
iyisini almaktan kaçın'' buyurmuş olmasıdır. Malların en iyisi de kurban
edilmesi en uygun olan hayvanlardır."
7958- İbn Abbas
bildiriyor: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) Muaz'ı Yemen'e gönderirken
kendisine şöyle buyurdu: "Kitap ehli olan bir topluluğun içine gidiyorsun.
Yanlarına vardığın zaman Allah)tan başka ilah olmadığına benim de Allah)ın
Resulü olduğuma dair şahadet etmelerini iste. Kabul edip böylesi bir şahadeti
lfa ettikleri zaman onlara Yüce Allah)ın gece ve gündüz olmak üzere günde beş
vakit namazı farz kıldığını bildir. Bunu da kabul ederlerse Yüce Allah)ın
zenginlerinden alınıp geri fakirlerine dağıtılmak üzere malları konusunda
zekatı farz kıldığını bildir. Bu konuda da sana itaat gösterdikleri zaman zekat
olarak mallarının en iyisini almaktan kaçın. Mazlum birinin ahını almaktan da
sakın) zira onun duası ile Allah arasında herhangi bir engel yoktur.''
Buhari ve Müslim,
Sahih)lerinde Veki' b. el-Cerrah kanalıyla tahric etmişlerdir.(--- Buhari,
zekat (1395) ve Müslimı iman (121).
7959- Adiy oğullarına
mensup Sa'r der ki: İki adam bana geldi ve: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve
Sellem) bizi insanların mallarının zekatını toplamak için gönderdi" dedi.
Bunun üzerine onlara gebe olduğunu bildiğim bir koyunu getirip vermek istedim.
Onlar bunu kabul etmeyip: "Resulullah da (Sallallahu aleyhi ve Sellem)
gebe olan hayvanları almamızı yasakladı" dediler. Onlara orta halli bir
koyun verdiğimde onu aldılar.
7960-7961- Sa'r b.
Deysem anlatıyor: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)
zamanında sürümle
birlikte şu vadilerden birindeydim. O esnada deve üzerinde iki adam çıkıp geldi
ve: "Biz, Allah Resulü'nün elçileriyiz. Koyunlarının zekatını almak üzere
sana gönderildik" dediler. "Ne kadar vermem gerekiyor?" diye
sorduğumda: "Bir koyun" dediler. Bunun üzerine sütü bol ve semiz
olduğunu bildiğim bir koyunu alıp yanlarına getirdim. Bana: "Bu, gebe bir
koyundur. Resulullah da (Sallallahu aleyhi ve Sellem) gebe olan hayvanları
almamızı yasakladı" dediler. Ben: "Peki ne alacaksınız?" diye
sorduğumda: "İki yaşını doldurmamış dişi oğlak veya koyun alırız"
cevabını verdiler. Ben de henüz doğum yapmamış ancak doğum yapacak yaşta olan
bir koyunu çıkarıp yanlarına getirdim. "Bunu alabiliriz" dediklerinde
koyunu onlara verdim. Koyunu develerine koyup gittiler."(--- Ebu Davud,
zekat (1581), Ahmed, Müsned (3/414) ve Ebü Ubeyd, el-Emval (s. 403).
7962- Hasan der ki: Ravh
rivayetine: "Müslim b. Şu'be" demiştir.
7963- Ravh der ki: Zekeriyya
b. Ebi İshak bu hadisi bize isnadıyla Müslim b. Şu'be diye rivayet etti ve
rivayetinde: "Şafi' gebe olan hayvandır" ziyadesinde bulundu.
7964- Ebu Davud der ki:
"Ebu Asım bunu Zekeriyya kanalıyla rivayet etmiş ve rivayetinde Ravh'ın
dediği gibi Müslim b. Şu'be demiştir."
7965- Beyhaki der ki:
Bize bildirilene göre Yahya b. Main: "Vekı' hata etmiştir, çünkü bu kişi
Müslim b. Şu'be'dir" demiştir.
7966- Bişr b. es-Serı ve
Ravh b. Ubade yine böyle demiştir. Vekı rivayetinde hata ederek
"......." ifadesini kullanmıştır. Doğrusu ise "......."
ifadesidir.
7967- Ebu'l-Abbas
Muhammed b. Yakub'un bildirdiğine göre Abbas b.
Muhammed: "Yahya b.
Main'in şöyle dediğini işittim" demiş ve söz konusu hadisi zikretmiştir.
7968- Arkadaşlarımızdan
birinin rivayetine göre Şafii şöyle demiştir:
"Ancak malının en
iyisini nafile olarak vermesi halinde kabul edilebilir. Çünkü Allah Resulü
(Sallallahu aleyhi ve Sellem) nafile olarak verilen sadakayı kabul
etmiştir."
7969-7970- Beyhaki der
ki: Ubey b. Ka'b'ın hadisini rivayet etmiştik. Allah Resulü (Sallallahu aleyhi
ve Sellem) kendisini zekat memuru olarak gönderince, bir adamın malının
zekatının bir yaşını bitirip iki yaşına basmış bir dişi deve olduğunu görünce
adam kendisine genç, iri ve semiz bir deve getirmişti. Ubey b. Ka'b onu kabul
etmeyip Resulullah'a (Sallallahu aleyhi ve Sellem) geldi ve durumu kendisine
anlattı. Bunun üzerine Hz. Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem) adama:
"Sana vacib olan bir oran vardır. Ama sen ondan daha iyisini tatavvu olarak
verirsen biz de onu senden kabul ederiz ve Allah sana onun sevabını verir"
buyurunca, adam: "İşte o budur. Onu sana getirdim, (buyur) al"
karşılığını verdi. Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) devenin alınmasını
emretti ve adamın malının bereketli olması için dua etti.(--- Ebu Davud, zekat
(1583).
7971-7972- Şafii,
el-Kadim'de der ki: Malik'İn, "Yahya b. Said Muhammed b. Yahya b.
Habban" kanalıyla bildirdiğine göre Eşca'lı iki adam şöyle demiştir:
"Muhammed b. Mesleme zekat memuru olarak bize gelip mal sahibine: ''Bana
malının zekatını ver'' derdi. Kendisine zekatı ödeyecek kadar bir koyun
getirildiği zaman mutlaka onu kabul ederdi.''(--- Malik, zekat (1/267).
7973- Şafii der ki:
"Hz. Ömer'in hadisi koyun sürüsünün bölünmemesine, dişi oğlak, bir ve iki
yaşında olan koyunlardan alınması gerektiğine delalet etmektedir. Bunlar da
keçilerden ve koyunlardan kurban edilmesi caiz olanlardır. "
7974- Muhammed b.
Mesleme'nin hadisi de koyun sürüsünü bölmeyi terk ettiğine delalet etmektedir.
Sonra (Şafii) söze devam edip şöyle demiştir: Bazıları: "Koyun sürüsü
ikiye bölünür ve mal sahibi bunlardan birini seçer. Sonra da zekat memuru
ikinci bölümden zekat olarak istediğini alır" derken, bazıları: "Sürü
üçe bölünür ve mal sahibi bunlardan birini seçer. Sonra zekat memuru birini
seçer ve böylece zekatı üçte birin orta hallisinden almış olur" demiştir.
7975- Beyhaki der ki:
"İlk kavli Hakem b. Uteybe'den kanalıyla rivayet ettik."
7976- İkinci kavli ise
Kasım b. Muhammed, Zühri ve Ömer b. Abdilazız'den rivayet ettik.
7977- Ömer b.
el-Hattab'dan rivayet edilene göre kendisi Sa'd ile karşılaşınca ona:
"Zekatı alırken sürüyü üçe bölün. Sürü sahibi bunlardan birini kendine
seçtikten sonra kalan üçte ikiden zekat olarak alacaklarınızı alın"
demiştir.(--- Abdurrezzak, Musannef (4/13).
Sonraki sayfa için
aşağıdaki link’i kullan:
Nisapta Olan
Hayvanın Yıl Geçmeden Doğum Yapması Halinde Yavrusunun da Hesaba Katılması