MARİFETU SUNEN VE’L-ASAR

CENAZELER

ANA SAYFA Kur’an Hadis Sözlük Biyografi

Cenaze Namazı Tekbirleri ve Diğer Hususlar

7577- Ebu Hureyre bildiriyor: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem), Necaşi'nİn öldüğü gün bunu Müslümanlara bildirdi. Sonra Müslümanlarla birlikte namazgaha çıktı. Onları saflar halinde durdurduktan sonra dört tekbirle (Necaşi'nin) namazını kıldı."

Buhari ve Müslim, Sahih'de Malik'ten tahric etmişlerdir.(--- Buhari, cenaiz (1245) ve Müslim, cenaiz (2169).

7578- Ebu Umame b. Sehl b. Huneyf bildiriyor: Yoksul bir kadın hastalanmıştı. Resulullah da (Sallallahu aleyhi ve Sellem) yoksulları sık sık ziyaret eder, hatırlarını sorardı. Hz. Peygamber'e (Sallallahu aleyhi ve Sellem) kadının hastalığı haber verilince: "Şayet ölürse bana haber verin" buyurdu. Kadın ölünce gece vakti defnetmeye çıkardılar. Gece vakti olduğu için de Resulullah'ı (Sallallahu aleyhi ve Sellem) uyandırmak istemediler. Sabah olup da Hz. Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem) olanları öğrenince: "Ölmesi durumunda bana haber vermenizi söylemedim mir dedi. Ashab: "Ey Allah'ın Resulü! Gece vakti sana haber verip de uyandırmak istemedik" karşılığını verdiler. Bunun üzerine Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) ashabıyla birlikte kadının mezarına gitti. Onları dizip dört tekbirle namazını kıldırdı.(--- Buhari, cenaiz (1337) ve Müslim, cenaiz (2180).

7579- Beyhaki der ki: Evzai de bunu Zühri kanalıyla Ebu Umame'den, o da Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem) ashabından birinden rivayet etmiştir.

7580- Süfyan b. Hüseyn de bunu Zühri kanalıyla Ebu Umame'den, o da babasından rivayet etmiştir.(--- Beyhaki, es-Sünenü'l-kübra (4/35).

7582-7581- İbn Abbas bildiriyor: Bir gün Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) bir gece öncesinden defnedilmiş taze bir mezara rastlayınca kim olduğunu sordu. "Ey Allah'ın Resulü! Gece vaktiydi ve seni uyandırmak istemedik" dediklerinde Hz. Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem) öne geçti. Ashabı arkasında saf tuttu ve dört tekbirle namazını kıldırdı.

Ebu İshak der ki: Şa'bi'ye: "Bunu sana kim bildirdi?" diye sorduğumda: "Güvenilir biri olan ve olayda hazır bulunan Abdullah b. Abbas "dedi.

Müslim, Sahih'de Muhammed b. Abdillah b. Numeyr kanalıyla Abdullah b. İdrıs'ten rivayet etmiştir.

Buhari ve Müslim, Şu'be ve başkası kanalıyla Şeybani'den tahric etmişlerdir.(--- Buhari, ezan (857) ile cenaiz (1319,1336) ve Müslim, cenaiz (2176).

7583- Abdullah b. Ma'kil bildiriyor: "Hz. Ali, Sehl b. Huneyf'in cenaze namazını altı tekbirle kıldırdı.''(--- Abdurrezzak, Musannef (3/480) ve Tahavi, Şerh meani'l-asar (1/287).

7584- Abdullah b. Ma'kil bildiriyor: Hz. Ali, Sehl b. Huneyf'in cenaze namazını beş tekbirle kıldırdı. Sonra cemaate dönüp: "Çünkü Bedir savaşına katılanlardan biriydi" dedi.(--- Abdurrezzak, Musannef (3/480) ve Beyhaki, es-Sünenü'l-kübra (4/36).

7585- Umeyr b. Sa'd bildiriyor: "Hz. Ali, İbnu'l-Mükeffef'in cenaze namazını dört tekbirle kıldırdı."(--- Abdurrezzak, Musannef (3/480), Tahavi, Şerh meani'l-asar (1/288), İbn Ebi Şeybe, Musannef (3/328, 10/436) ve Beyhaki, es-Sünenü'l-kübra (4/43).

7586- Beyhakl der ki: Şafii ilk iki hadisi bu konuda Hz. Ali'ye muhalefet eden Iraklılara karşı getirmiş ve bu hadislerin onları bağladığını göstermek istemiştir. İbn Ebi Ziyad'ın hadisinde "Beş tekbir" denilmesi de hatalıdır. Sahih olan bunu "Altı tekbir" olarak rivayet edenlerin hadisleridir.

7587- İbn Uyeyne de bunu Yezid b. Ebi Ziyad'dan "Altı tekbir" lafzıyla rivayet etmiştir.

7588- Abdu Hayr bildiriyor: "Hz. Ali, Bedir savaşına katılanların cenaze namazlarını altı tekbirle, Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem) ashabından Bedir savaşına katılmamış olanların cenaze namazlarını beş tekbirle, diğer insanların cenaze namazlarını ise dört tekbirle kıldırırdı.''(--- TahM, Şerh meani'l-asar (1/287), Beyhaki, es-Sünenü'l-kübra (4/37) ve Şafii, el-Ümm (7/169).

7589- Şafii der ki: Alkame'nin bildirdiğine göre cenaze namazı konusunda Abdullah (b. Mes'ud): "Cenaze namazının belirli bir vakti ve belirli bir tekbir sayısı yoktur" demiştir.

7590- Adamın birinin Şu'be'den, onun da bir adamdan naklen bildirdiğine göre Zir b. Hubeyş: "Abdullah (b. Mes'ud) bizden bir adamın cenazesini beş tekbirle kıldırdı" demiştir.

7591- Şafii bu hadisi de konuda Abdullah b. Mes'ud'a muhalefet eden Iraklılara karşı getirmiş ve bu hadisin onları bağladığını göstermek istemiştir.

7592- "Ebu Nuaym - Şu'be - Minhal b. Amr - Zir" isnadıyla Abdullah'ın fetvalarından naklen başkalarının dediği gibi bunun dört tekbirle kılınacağını söylemiştir.

7593- Said b. el-Müseyyeb'in bildirdiğine göre Ömer b. el-Hattab bu konuda şöyle demiştir: "Hem dört, hem de beş tekbirle kılınmıştır. Ancak dört tekbirle kılınması konusunda anlaştık."(--- İbn Ebi Şeybe, Musannef (3/327-328) ve Beyhaki, es-Sünenü'l-kübra (4/37).

7594- Bize bildirildiğine göre İbrahım en-Nehai de şöyle demiştir: "Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem) ashabı Ebu Mes'ud el-Ensari'nin evinde toplandılar ve cenaze namazının dört tekbirle kılınması üzerinde anlaştılar."(--- Abdurrezzak, Musannef (3/481).

7596-7595- Şa'bi'nin de rivayet ettiğine göre Zeyd b. Sabit annesinin cenaze namazını dört tekbirle kıldırmış ve edilmesi gereken bütün hayır duaları ona etmiştir.(--- Beyhaki, es-Sünenü'l-Kübra (4/38).

7597- Şafii der ki: "Cenaze namazı dört tekbirle kılınır. ilk tekbirden sonra Fatiha Suresi okunurı sonra Resulullah'a (Sallallahu aleyhi ve Sellem) salavat getirilip ölü için dualarda bulunulur.''(--- Şafii, el-Ümm (1/270).

7598- Talha b. Abdillah b. Avf der ki: İbn Abbas'ın arkasında birinin cenaze namazını kıldım. İbn Abbas, Fatiha Suresi'ni okudu. Selam verdikten sonra neden böyle yaptığını sorduğumda: "Sünnet olan ve yapılması gereken budur" dedi.

Buhari, SahiNde Süfyan es-Sevrı ve Şu'be b. el-Haccac kanalıyla Sa'd b.

İbrahım'den tahric etmiştir.(--- Buhari, cendiz (1335).

7599- Said b. Ebi Said el-Makburi der ki: Cenaze namazını kıldırırken İbn Abbas'ın Fatiha Suresi'ni açıktan okuduğunu ve: "Bunun sünnet olduğunu bilmeniz için böyle okudum" dediğini işittim.(--- Şafii, Müsned (580); Hakim, Müstedrek (1/358) ve Beyhaki, es-Sünenü'l-kübra (4/39).

7600- Cabir b. Abdillah bildiriyor: "Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) birinin cenaze namazını kıldırırken dört tekbir getirdi. İlk tekbirden sonra Fatiha Suresi'ni okudu.''(--- Şafii, el-Ümm (1/270) ve Beyhaki, es-Sünenü'l-kübra (4/39).

7601- Ebu Umame b. Sehl, Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem) ashabından birinden bildiriyor: "Cenaze namazında sünnet olan imamın ilk tekbiri getirdikten sonra sessizce Fatiha Suresi'ni okuması, sonra Resulullah'a (Sallallahu aleyhi ve Sellem) salavat getirmesi, tekbider arasında bir şeyokumadan sadece ölü için gönülden dua etmesi, sonra da içinden selam vermesidir."(--- Beyhaki, es-Sünenü'l-kübra (4/39) ve Şafii, el-Ümm (1/270).

7602- Aynı isnadla "Mutarrif - Ma'mer - Zühri -Muhammed el-Fihrı" kanalıyla Dahhak b. Kays'ın bu konuda Ebu Umame'nin söylediğinin aynısını söylediği bildirilmiştir.

7603- Ebu Said, rivayetine Zühr!'nin: "Cemaat de bu konuda imama uyup onun yaptığını yapar" sözünü ilave eder.

7604- Şafii der ki: "İbn Abbas ve Dahhak b. Kays, Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem) ashabından olan kişilerdir. Bir şeye ancak Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem) sünneti olduğu için sünnet derler.''(--- Şafii, el-Ümm (1/271).

7605- Beyhakl der ki: "Haccac b. Ebi Meni' - dedesi Ubeydullah b. Ebi Ziyad er-Rusafı - Zühri" kanalıyla Ebu Umame, Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem) ashabından bir adamdan Mutarrif'in rivayetinin aynısını bildirir.

7606- Yunus ise bunu Zühr!'den: "Sonra Resulullah'a (Sallallahu aleyhi ve Sellem) salavat getirir" lafzıyla rivayet etmiştir.

7607- Ubade b. es-Sam it de böyle yapılmasını söylemiştir.

7608- Zühri'nin bildirdiğine göre Ebu Umame: "Sünnet olan, imamın cenaze namazında Fatiha suresi'ni okumasıdır" demiştir.(--- Beyhaki, es-Sünenü'l-kübra (4/39) ve Şafii, el-Ümm (1/271).

7609- Musa b. Verdan bildiriyor: "Abdullah b. Amr b. el-As, cenaze namazında ilk tekbirden sonra Fatiha Suresi'ni okurdu.''(--- Şafii, el-Ümm (1/271) ve Beyhaki, es-Sünenü'l-kübra (4/39).

7610- Ebu Said'in rivayetine göre Şafii şöyle der: "Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem) ashabından Ebu Bekr es-Sıddık, Sehl b. Huneyf ve başkalarının da böyle yaptığı bize rivayet edilmiştir."(--- Şafii, el-Ümm (1/271) ve Beyhaki, es-Sünenü'l-kübra (4/39).

7611- Hasan(-ı BasrI), Hüzeyl kabilesinden bir adamdan bildirir: "İbn Mes'ud cenaze namazında kıraat yapardı."

7612- Şafii der ki: "Ancak Iraklılar buna muhalefet ederler."

7613- Şafii der ki: Cenaze namazını kılan kişi, normal namazdaki uygulamaya kıyasla her tekbirde ellerini kaldırır. Zira Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) kıldığı her bir namazda ayakta getirdiği tekbirlerde ellerini kaldırmıştır. (--- Şafii, el-Ümm (1/27ı).

7614- Nafi' bildiriyor: "İbn Ömer cenaze namazında her tekbirde ellerini kaldırırdı."(--- Şafii, el-Ümm (1/271), Buhari, Refu'l-yedeyn (s. 35) ve İbn Ebi Şeybe, Musannef( 4/1 ll).

7615- Ebü Said'in rivayetine göre Şafii şöyle der: "Said b. el-Müseyyeb ve İbnu'z-Zübeyr'in de böyle yaptığı bize bildirilmiştir. Bizim bölgemizde yetiştiğimiz alimlerin de böyle yaptığını gördük.''(--- Şafii, el-Ümm (1/271).

7616- Beyhaki der ki: "Ubeydullah b. Ömer de bunu Nafi' kanalıyla İbn Ömer'den bu şekilde rivayet etmiştir."

7617- Şafii el-Kadim'de şöyle der: "Seleme b. Verdan'dan işiten birinin bize bildirdiğine göre Enes b. Malik cenaze namazında her tekbirde ellerini kaldırırdı. "

7618- Şafii der ki: Kişi ilk tekbirden sonra Fatiha Süresi'ni okur. Sonra Resulullah'a (Sallallahu aleyhi ve Sellem) salavat getirir. Sonra erkek kadın bütün müminlere duada bulunur. Sonra da ölü olan kişiye gönülden dua eder.(--- Şafii, el-Ümm (1/271).

7619- Cenazede ölen için şöyle dua edilmesini müstehab görürüm: "Allahım! Bu senin kulundur ve kulunun oğludur. Dünyanın rahatlığından, sıkıntılarından, hoşlandığı şeylerden, sevdiklerinden ayrılıp mezarın karanlıklarına girdi ve karşılaşacağı şeylerle baş başa kaldı. Senden başka ilah olmadığına, Muhammed'in de (Sallallahu aleyhi ve Sellem) kulun ve Resulün olduğuna şahadet ederdi ki sen bunu herkesten iyi biliyorsun. Allahım! Artık senin misafirin oldu ki misafirini en iyi şekilde ağırlayan sensin. Artık senin rahmetine muhtaçtır. Senin ise onu cezalandırmaya ihtiyacın yoktur. Ona şefaatçi olmayı umarak huzuruna geldik. Allahım! Şayetiyi biriyse iyiliklerini artır. Kötü biriyse de kötülüklerini bağışla. Ondan razı olup rahmetine ulaştır. Kabrin fitnesi ve azabından onu koru. Kabrini ferah ve geniş kıL. Ey merhametlilerin merhametlisi! Geri diriltip cennetine sokana kadar rahmetinle onu cezandan uzak tutup güvende kıl."

"Ölünün Yıkanması" başlığı altında Şafii'nin sözleri böyledir.

7620- Şafii, cenazeler bölümünde aynı isnadla şöyle demiştir: Kişinin ilk tekbirden sonra Fatiha suresi'ni okumasını müstehab görürüm. Sonra bir daha tekbir getirip Resulullah'a (Sallallahu aleyhi ve Sellem) salavat getirir. Sonra erkek, kadın tüm müminlere dua eder. Sonra sadece ölüye gönülden dua eder.

7621- Cenaze namazında belirli bir dua yoktur, ancak ben şöyle dua edilmesini severim: "Allahım! Bu, senin kulundur. Kulların olan bir anne babanın oğludur. Senden başka ilah olmadığına, Muhammed'in de (Sallallahu aleyhi ve Sellem) kulun ve Resulün olduğuna şahadet ederdi ki sen bunu herkesten iyi biliyorsun. Allahım! Şayetiyi biriyse iyiliklerini artır. Derecesini yükselt! Kabir azabından ve kıyamet öncesi her türlü korkulardan onu koru. Onu güven içinde olanların arasında dirilt. Kötü biriyse de kötülüklerini bağışla. Mağfiretin ve kereminle onu iyilerin derecesine yükselt. Allahım! Dünya rahatlığından, sevdiklerinden, ailesinden ve benzeri şeylerden ayrılıp kabrin karanlıkları ile sıkıntılarına girdi ve amelleri de kesildi. Şefaatçi olarak ve rahmetini umarak huzuruna geldik. Sen ona herkesten daha şefkatlisin. Allahım! Rahmetinin keremiyle ona merhamet et. O ki senin rahmetine muhtaçken senin onu cezalandırmaya ihtiyacın yoktur."(--- Şafii, el-Ümm (1/271).

7622- Beyhaki der ki: Ebu Hureyre'nin bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Cenaze namazını kılarken ölüye gönülden dua edin" buyurm uştur. (--- Ebu Davud, cenaiz (3199), İbn Mace, cenaiz (1497) ve Beyhaki, es-Sünenü'l-Kübra (4/40).

7623- Da'vat ve Sünen eserlerinde Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem) cenaze namazlarında yaptığı duaları zikretmiştik.

7624- Bu konuda Ömer, Ali, İbn Abbas, Ubade b. es-Samit, Ebu Hureyre ve başkalarından da rivayetler gelmiştir.(--- Bakın: Beyhaki, es-Sünenü'l-Kübra (4/40-41).

7625- Şafii de bu konudaki duaları Avf b. Abdirrahman ve başkasının Resulullah'tan (Sallallahu aleyhi ve Sellem) olan rivayetlerinden almıştır. Yine bu sahabilerin veya bazılarının yaptıkları dualardan almıştır.

7626- Buvayti'nin kitabında geçtiği üzere Şafii şöyle demiştir: "Dördüncü tekbirden sonra: ''Allahım! Onun sevabından bizleri mahrum etme! Ondan sonra da bizleri fitnelere maruz bırakma'' der."

7627- Beyhaki der ki: Ebu Hureyre'nin bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) cenaze namazlarında dualarının sonunda bu sözleri söylerdi.

7628- Bazıları bunu: "Ondan sonra bizleri dalalete düşürme" lafzıyla rivayet etmiş, "Dördüncü tekbirden sonra" lafzını kullanmamıştır.

7629- Ubade b. es-Sam it ve İbn Abbas'ın da dualarının sonunda bu sözleri söyledikleri bize rivayet edilmiştir.

7630- Şafii der ki: İmam hemen arkasındakine duyuracak şekilde bir selam verir. İsterse iki selam verebilir.

7631- Nafi' bildiriyor: "İbn Ömer cenaze namazlarında selam verirdi."

7632- Nafi' bildiriyor: "İbn Ömer cenaze namazlarında arkasındakine duyuracak şekilde selam verirdi.''(--- Malik, cendiz (25).

7633- Ebu Hureyre'nin de bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) birinin cenaze namazını kıldırırken dört tekbir getirmiş ve bir defa selam vermiştir.(--- Beyhaki, es-Sünenü'l-kübra (4/43).

7634- Hz. Ali, İbn Ömer, İbn Abbas, Cabir, Enes, Vasile b. el-Eska' ve Ebu Umame b. Sehl b. Huneyf'in de cenaze namazlarında bir selam verdikleri rivayet edilmiştir. (--- Bakın: Beyhaki, es-Sünenü'l-kübra (4/43).

7635- Bize bildirildiğine göre İbn Mes'ud şöyle demiştir: "Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem) yaptığı, ancak insanların sonradan terk ettiği üç şey vardır. Bunlardan biri de normal namazda olduğu gibi cenaze namazında selam verilmesidir. "

7636- Şerık'in İbrahım el-Heceri'den bildirdiğine göre İbn Ebi Evfa cenaze namazında dört tekbir getirmiş, sonunda sağına ve soluna selam vermiş ve sadece tekbir veya hem tekbir hem de selam konusundaki bu uygulamasını Resulullah'a (Sallallahu aleyhi ve Sellem) dayandırmıştır.

7637- Sünen Harmele'de geçtiği üzere ŞafiI şöyle demiştir: Süfyan'ın bize bildirdiğine göre İbrahim el-Heceri, Abdullah b. Ebi Evfa'yı kızının cenazesinde biri tarafından çekilen bir katır üzerinde görmüştür. Abdullah katın çeken kişiye: "Cenazenin neresindeyim?" diye soruyordu. Adam: "Önündesin" karşılığını verince, Abdullah: "Katın durdur" dedi.

7638- İbrahım devamında şöyle der: Kızının namazını kılarken de onu gördüm. Dört tekbir getirerek namazı kıldı. Sonra bir süre durdu. Arkasındaki cemaat "Sübhanallah!" diyerek onu uyarınca selam verdi. Sonra da onlara:

"Sanırım dörtten daha fazla tekbir getireceğimi düşündünüz. Oysa Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem) dört tekbir getirdiğini gördüm" dedi.

7639- İbn Ebi Evfa bazı kadınların ağıt yaktıklarını işitince onlara engel oldu ve: "Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem) ölüye ağıt yakılmasını yasakladığını gördüm" dedi.

7640- Başka bir kanalla İbrahım el-Hecerı aynısını rivayet etmiştir.

Sonraki sayfa için aşağıdaki link’i kullan:

Cenaze Namazı Kalabalık Bir Topluluk Tarafından Kılınan Kişinin Fazileti