|
MARİFETU SUNEN VE’L-ASAR |
CENAZELER |
ANA SAYFA
Kur’an Hadis Sözlük Biyografi
Şehidin Yıkanması ve
Namazı
7415- Şafii der ki:
"Müşriklerin savaş alanında öldürdüğü Müslümanlar yıkanmaz ve namazları kılınmaz.
Bunlar yaraları ve kanlarıyla gömülürler. Ancak aileleri isterlerse onları
kefenleyebilirler.''(--- Şafii, el-Ümm (1/267).
7416- Şafii sözlerine
devam edip sonunda şöyle der: "Uhud savaşında şehit düşenlerden
bazılarının peştamalıyla kefenlendiğini görmüyor musun?''(--- Şafii, el-Ümm
(1/267).
7417-7418- Cabir
bildiriyor: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem), Uhud savaşı sırasında
şehit düşenlerden iki adamı tek bir giysiyle kefenler ve: ''Kur'an'ı hangisi
daha çok biliyordu?" diye sorardı. İçlerinden Kur'an'ı daha fazla bilen
kişiyi lahitte daha öne (kıbleye) koyar ve: ''Kıyamet gününde bunların şahidi
ben olacağım" derdi. Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem), Uhud
şehitlerinin kanlarıyla defnedilmesini emretti. Ne namazlarını kıldı, ne de
onları yıkattı.(--- Buhari, cendiz (1343) ile meğazi (4079).
7419- Lafız
Ebu'n-Nadr'ın lafzıdır. Şafii'nin lafzı ise daha kısadır ve:
"Resulullah
(Sallallahu aleyhi ve Sellem), Uhud şehitlerine namaz kılmadı ve onları
yıkamadı" şeklindedir.
Buhari, Sahih'de tam
metniyle Abdullah b. Yusuf ve başkası kanalıyla Leys b. Sa'd'dan tahric
etmiştir.
7420- Enes bildiriyor:
"Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem), Uhud şehitlerine namaz kılmadı
ve onları yıkamadı.''(--- Ebu Davud, cendiz (3135).
7421- Beyhaki der ki:
Abdullah b. Vehb bunu aynı isnadla Usame b.
Zeyd'den: "Uhud
şehitleri yıkanmayıp kanlarıyla defnedildi. Kendilerine namaz da
kılınmadı" şeklinde aktarmıştır.
7422- Osman b. Ömer ve Ravh
b. Ubade bunu Usame'den rivayet ederken Hamza bunun dışında tutulmuş ve:
"Onun (Hamza'nın) dışında Uhud şehitlerinden kimseye namaz kılınmadı"
denilmiştir.(--- Ebu Davud, cendiz (3137).
7423- Ebu Bekr b.
el-Haris'in de bize bildirdiğine göre Ebu'l-Hasan edDarekutnı hadisi:
"Onun (Hamza'nın) dışında Uhud şehitlerinden kimseye namaz kılınmadı"
lafzıyla rivayet etmiştir, ancak mahfuz değildir.(--- Darekutni, Siyer (s. 43).
7424- Beyhaki der ki:
Tirmizi şöyle dedi: Bu hadisi Buhari'ye sorduğumda şu karşılığı verdi:
"Abdurrahman b. Ka'b b. Malik'in Cabir b. Abdillah'tan olan hadisi hasen
bir hadistir. Usame b. Zeyd'in hadisi ise mahfuz değildir. Usame, rivayetinde
hata etmiştir."
7425- Abdullah b.
Sa'lebe b. es-Sağır bildiriyor: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem), Uhud
şehitlerinin başında durdu ve: "Ben bunların şahidiyim! Onları yaraları ve
kanlarıyla defnedin" buyurdu.(--- Nesai, cendiz (2002), Ahmed, Müsned
(5/431), Şafii, el-Ümm (1/268), İbn İshak, es-Sire (2/142) ve Beyhaki, es-Sünenü'l-kübra
(4/ ll).
7426- Beyhaki der ki:
Abdurrezzak, bunu Ma'mer kanalıyla Zühri'den, o da İbn Ebi Suayr kanalıyla
Cabir b. Abdillah'tan daha uzun bir metinle aktarmıştır. (--- Abdurrezzak,
Musannef (6633).
7427- Cabir bildiriyor:
"Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) Uhud şehitlerinin,
öldürüldükleri yerde defnedilmelerini emretti.''(--- Ebu Davud, cendiz (3165),
Tirmizi, cihad (1717), Nesai, cendiz (2004) ve İbn Mace, cendiz (1516).
7428- Sünen Harmele'de
geçtiği üzere Şafii bunu Süfyan b. Uyeyne'den rivayet ederken
"masari'" yerine aynı anlama gelen "madaci'" lafzını
kullanmıştır.
7429- Şafii der ki:
"Müşrikler tarafından öldürülen Müslümanların yıkanmaması ve namazlarının
kılınmaması, yaraları ve kanlarıyla Allah'ın huzuruna çıkacak olmalarından dolayı
olsa gerektir. Resulullah'ın da (Sallallahu aleyhi ve Sellem) bildirdiğine göre
yaraları kan renginde ama misk gibi kokuyor olacaktır. Allah'ın katındaki
değerlerinden ve diğer Müslümanların yükünün hafifletilmesinden dolayı da
namazları kılınmaz."(--- Şafii, el-Ümm (1/267-268).
7430- Şafii'nin işaret
ettiği hadisi Ebu Hureyre rivayet etmiştir. Ebu Hureyre'nin bildirdiğine göre
Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurmuştur: "Yüce Allah'ın
yolunda herhangi bir yara alan kişi -ki Yüce Allah, yolunda kimlerin
yaralandığını çok iyi bilir- kıyamet gününde diriltildiğinde yarasından hala
kan sızıyor olacaktır. Rengi kan rengi, kokusu ise misk gibi olur. ''
Müslim, Sahih'de
Süfyan'dan ve Buhari ise Malik kanalıyla Ebu'zZinad'dan rivayet etmiştir.(---
Buhari, cihad (2803) ve Müslim, imaret (1876).
7431- Şafii der ki:
Bazıları ise şehitlerin namazlarının kılınacağını, ancak yıkanmayacaklarını
söylemiştir. Bu konuda da delilleri Hamza'nın namazının kılınmasına yönelik
Şa'bi'nin rivayetidir. Zira Uhud savaşı sonrası Hamza'nın yetmiş defa namazı
kılınmıştır. Uhud savaşında şehit düşenler, onuncuları Hamza olacak şekilde
dokuzar dokuzar getiriliyordu. Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) onların
cenaze namazını kıldırdıktan sonra Hamza yerinde bırakılıyor, diğer dokuz kişi
defnediliyordu. Sonra onuncuları Hamza olacak şekilde dokuz kişi daha
getiriliyordu. Hz. Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem) onların da cenaze
namazını kıldırdıktan sonra Hamza yerinde bırakılıp diğer dokuz kişi
defnediliyor ve dokuz kişi daha getiriliyordu. Bu şekilde Hamza'ya yetmiş defa
namaz kllınmıştır.(--- Şafii, el-Umm (1/267).
7432- Ancak bu hadisi
rivayet edenlere göre Hamza'ya yetmiş tekbir getirmiştir. Oysa hem onlar, hem
de biz cenaze namazının dört tekbirle kılınacağını biliyoruz. Dokuz defa namazı
kılınmışsa da 36 tekbir ediyor. O zaman 34 tekbir ne oluyor?
7433- Bu hadisi rivayet
edenlerin utanması gerekiyor. Zira bununla açık ve net olan başka hadislere de
muhalefet etmiş oluyorlar. Zira ResUlullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem)
Uhud şehitlerine namaz kılmadığı ve: "Onları yaralarıyla defnedin"
buyurduğu mütevatir kanallarla gelmiştir.(--- Şafii, el-Umm (1/267).
7434- Beyhaki der ki:
Şa'bi'den rivayet edildiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) Uhud
savaşında Hamza'ya yetmiş defa namaz kılmıştır. Ancak Şa'bi'nin hadisinde
"Onuncuları Hamza olacak şekilde dokuzar dokuzar getiriliyor, Resulullah
(Sallallahu aleyhi ve Sellem) onların namazını kılıyordu" ifadesi yoktur.
7435- Şa'bi'nin bu rivayeti
bize Husayn kanalıyla Ebu Malik el-Ğıfari'den gelmiştir. Ebu Yusuf'un
Husayn'dan, onun da Ebu Malik'ten olan rivayetinde "Bu şekilde Resulullah
(Sallallahu aleyhi ve Sellem), Hamza'ya yetmiş defa namaz kılmış oldu"
denilmiştir.(--- Bakın: Ebu Davud, Merasil (s. 46), Darekutnl, Siyer (s. 193),
İbn Ebi Şeybe, Musannef (3/116), Beyhaki, es-Sünenü'l-Kübra (4/12) ve Tahavi,
Şerh meani'l-asar (s. 290).
7436- Bu da Şafii'nin
belirttiği gibi doğru değildir.
7437- Şa'bi ve Ebu
Malik'in hadisleri munkatı'dır.
7438- Ebu Bekr b.
Ayyaş'ın Yezid b. Ebi Ziyad'dan, onun da Miksam'dan biIdirdiğine göre İbn
Abbas, Hamza'nın öldürülmesi kıssasını anlatırken sonunda şöyle demiştir:
"Sonrasında Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) namaz için ölülerin
getirilmesini söyledi. Önüne Hamza ve dokuz kişi daha konuluyor, Hz. Peygamber
(Sallallahu aleyhi ve Sellem) yedi tekbirle namazlarını kılıyor, Hamza
bırakılıp diğerleri kaldırılıyordu. Sonra Hamza'nın yanına dokuz kişi daha
getiriliyor, Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) yedi tekbirle onların da
namazını kılıyordu. Bu şekilde öldürülenlerin tümüne namaz kıldı."
7439- Görüldüğü
kadarıyla burada hata Ebu Bekr b. Ayyaş tarafından gelmiştir. Yezid b. Ebi
Ziyad bu namazı Abdullah b. el-Haris kanalıyla Resulullah'tan (Sallallahu
aleyhi ve Sellem) bu şekilde munkati' olarak rivayet etmiştir.
7440- Muhammed b.
FudayI'ın Yezid'den bildirdiğine göre Abdullah b. el-Haris: "Resulullah
(Sallallahu aleyhi ve Sellem), Hamza'nın namazını kıldırırken dokuz tekbir
getirdi" demiştir.
7441- Muhammed b.
İshak'ın, hocalarından birinden, onun da Miksam'dan bildirdiğine göre İbn Abbas
şöyle demiştir: "Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem), Hamza'ya namaz
kılarken dokuz tekbir getirdi. Yanına getirilen her bir şehitle birlikte
Hamza'ya da namaz kıldırdı. Bu şekilde Hamza'ya yetmiş iki defa namaz kılmış
oldu."
7442- Bu da Muhammed b.
İshak tarafından munkatı'dır. Rivayeti kimden aldığının ismini zikretmedikten
sonra rivayetlerinin bir değeri yoktur. Rivayetlerinin çoğu da meçhul ve zayıf
olan kişilerdendir.
7443- Bu da namaz sayısı
konusunda Ebu Bekr b. Ayyaş'ın rivayetine muhaliftir. Bu durumda Hamza'nın
yanında dokuz kişinin daha konulup namazlarının kılındığını, ardından yanına
dokuz kişinin daha getirildiğini söyleyen Ebu Bekr'in rivayeti hatalıdır.
7444- Ya da İbn İshak'ın
"Bu şekilde Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem),
Hamza'ya yetmiş iki defa
namaz kılmış oldu" şeklinde olan rivayeti hatalıdır. İki rivayetten biri
hatalıdır. Zira Şafii'nin belirttiği gibi ikisinin bir arada doğru olması
mümkün değildir.
7445- Ya da bu konuda
Cabir b. Abdillah el-Ensari'den gelen sabit rivayete muhalif oldukları için her
iki rivayet de hatalıdır. Zira Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) bu
namazı bitirdiğinde Cabir orada hazır bulunuyordu.
7446- Bu konuda Hasan b.
Umara da Hakem b. Uteybe'den bir şeyler nakletmiştir.
7447- Şu'be b. el-Haccac
onun bu rivayetine itiraz etmiş, ancak Hasan bunu kabul etmemiş ve şöyle
demiştir: "Hakem'e: ''Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) Uhud
şehitlerine namaz kıldı mı?'' diye sorduğumda: ''Uhud şehitlerinden hiç kimseye
namaz kılmadı'' karşılığını verdi."
7448- Bu da İsmail b.
Ayyaş'ın Abdulmelik b. Ebi Utbe veya başkası kanalıyla Hakem b. Uteybe'den olan
rivayetini zayıf kılmaktadır. Bunun yanında Hakem'den rivayeti konusunda da
isnadında ihtilaflar vardır.
7449- Şafii der ki:
Şu'be olmasaydı hadis Irak'ta bilinmezdi. Zira Şu'be kişinin yanına gelir ve:
"Hadis rivayetinde bulunma! Yoksa seni yöneticiye şikayet ederim"
derdi.
7450- Beyhaki der ki:
Ukbe b. Amir, Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem) bir gün çıkıp Uhud
şehitlerine normal kişilere yaptığı gibi namaz kıldığını zikredip şöyle
demiştir: "Hz. Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem) aradan sekiz yıl
geçtikten sonra Uhud savaşında şehit düşenlere cenaze namazı kıldı. Sanki hem
diriler, hem de ölülerle vedalaşır gibiydi."
Ancak buradan
anladığımız Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem), ecelinin yaklaştığını
öğrenince hem dirilerle, hem de ölülerle vedalaşır gibi kabirlerinin başında
durup başka ölüler için yaptığı gibi onlara dua edip bağışlanma dilediğidir.
(--- Bakın: Buhari, cenaiz (1344), menakib (3596), meğazi (4085) ile rikak
(6426, 6590) ve Müslim, fadail (2296).
7451- Bu da daha önce
zikredildiği gibi onlara namaz kılınmadığı hükmünü neshettiği anlamına gelmez.
7452- Ukbe'nin
rivayetinin hükmü ancak bizim verdiğimiz mana ile sabit alacaksa bu konuda
sabit olan diğer rivayetleri neshedemez.
7453- Şeddad b.
el-Had'ın bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) okla
vurulan bir bedevinin namazını kılmıştır.(--- Nesai, cenaiz (1953).
7454- Muhtemeldir ki
yaralanan bedevi savaş bitene kadar hayatta kalmış, sonradan da ölmüştür.
7455- Biz ise savaş
alanında yaralanıp savaş sonrası ölen veya kafirlerle yapılan savaş dışında
haksız yere öldürülen kişilerin cenaze namazını kılarız.
7456- İbn Ömer
bildiriyor: "Hz. Ömer vefat ettiğinde yıkandı, kefenlendi ve cenaze namazı
kılındı."(--- Malik, cihad (36), Şafii, el-Ümm (1/268) ve Beyhaki, es-Sünenü'l-kübra
(4/16).
7457- Şafii der ki:
"Hz. Ömer de şehittir, ancak savaş alanı dışında şehit olmuştur. ''(---
Şafii, el-Ümm (1/268).
7458- Beyhaki der ki:
Ömer'in öldürülmesi konusunda bize bildirildiğine göre onu Ebu Lülüe çift başlı
bir hançerle öldürmüştür.(--- Beyhaki, es-Sünenü'l-kübra (4/17).
7459- Yine rivayet
edildiğine göre Hasan b. Ali, Hz. Ali'ye namaz kılmıştır.
Hz. Ali de savaş alanı
dışında kılıçla öldürülmüştü.(--- Beyhaki, es-Sünenü'l-kübra (4/17).
7460- İbn Abbas
bildiriyor: Hamza b. Abdilmuttalib ve Hanzala b. erRahib, Uhud savaşında
öldürüldüklerinde cünüplerdi. Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem):
''Onları meleklerin yıkadığını gördüm" buyurdu.
Bu hadisi Haccac b.
Ertaa rivayet ederi ancak huccet biri değildir. Fakat Hanzala er-Rahib'in cünüp
olarak öldürüldüğü konusunda, Meğazi alimlerinin yanında şahidi olan başka
rivayetler bulunmaktadır. Bunları da Sünen eserinde zikrettik.
7461- Şafii der ki:
Vahşi hayvan tarafından parçalanan veya isyancılar veya hırsızlar tarafından
öldürülen veya katili belli olmayan kişiler yıkanır ve namazları kılınır.
Cesedinin sadece bir kısmı bulunsa dahi bulunan kısım yıkanır ve ona namaz
kılınır. Bize bildirildiğine göre Ebu Ubeyde sadece başlara namaz
kılmıştır.(--- Şafii, el-Ümm (1/268).
7462- Halid b. Ma'dan
bildiriyor: "Ebu Ubeyde sadece başı bulunan kişilere namaz kıldı.''(---
Şafii, el-Ümm (1/268) ve Beyhaki, es-Sünenü'l-kübra (4/18).
7463- Şafii der ki:
"Bize bildirildiğine göre Cemel savaşı sırasında Mekke'de bir kuş havadan bir
insan eli atmıştı. Elin sahibini yüzüğünden tanıdıkları için eli yıkayıp ona
namaz kıldılar.''(--- Şafii, el-Ümm (1/268) ve Beyhaki, es-Sünenü'l-kübra
(4/18) ile es-Sünenü's-suğra (2/30).
7464- Beyhaki der ki:
Bize rivayet edildiğine göre Hz. Ali, Ammar b. Yasir ile Haşim b. Utbe'ye
cenaze namazı kılmıştır.(--- Beyhaki, es-Sünenü'l-kübra (4/17) ile
es-Sünenü's-suğra (2/30).
7465- Yine rivayet
edildiğine göre Ammar: "Beni giysilerimle defnedin, çünkü (beni
öldürenlerle kıyamet gününde) davacı olacağım" demiştir.
7466- Yine rivayet
edildiğine göre (Cemel savaşında yaralanan) Zeyd b. Suhan şöyle demiştir:
"Ölmem halinde kanlarımı yıkamayın ve mestlerim dışında üzerimdekileri
çıkarmadan defnedin. Zira (beni öldüren kişiyle) davacı olacağım"
demiştir.
Sonraki sayfa için
aşağıdaki link’i kullan: