MARİFETU SUNEN VE’L-ASAR

CEMAATLE NAMAZ

ANA SAYFA Kur’an Hadis Sözlük Biyografi

Aynı Vasıflara Sahip Kişiler İçinden İmamın Seçilmesi

5893- Ebu Süleyman Malik b. el-Huveyris der ki: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) bize şöyle buyurdu: "Nasıl kıldığımı görüyorsanız siz de namazı öyle kılın. Namaz vakti geldiği zaman biri ezan okusun. İçinizden en büyüğü de sizlere imamlık yapsın."

5894- Rabi' bu şekilde muhtasar olarak rivayet etmiştir.

5895- Malik b. el-Huveyris Ebu Süleyman der ki: Birkaç genç Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem) yanına geldik. Yaşlarımız da birbirine yakındı. Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem) yanında yirmi gün boyunca kaldık. Allah Resulü (Sallallahu aleyhi ve Sellem) merhametli ve şefkatli birisiydi. Ailelerimizi özlediğimizi düşününce geride ailelerimizden kimleri bıraktığımıZ! sordu. Geride bıraktıklarımızı anlattığımızda şöyle buyurdu: "O zaman ailelerinizin yanına dönüp onlarla ikamet edin. Öğrendiklerinizi onlara da öğretin. Onlara şöyle yapmalarını söyleyin. - Ravi der ki: Malik burada bir kısmını aklımda tuttuğum, bir kısmını da unuttuğum bir şeyler zikretti. - Namazı, nasıl kıldığımı gördüyseniz öyle kılın. Namaz vakti geldiğinde biriniz ezanı okusun, yaşça büyük olan kişi de size imamlık yapsın. "

Müslim, Sahih'de İbn Ebi Ömer'den ve Buhari ise Muhammed b. Müsenna kanalıyla Abdulvehhab'dan rivayet etmiştir.(--- Buhari, edeb (6008), cihad (2848) ile salat (630,631) ve Müslim, salat (1507, 1508, 1510).

5896- Malik b. el-Huveyris der ki: Bir arkadaşımla Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem) yanına geldim. Yanından ayrılıp geri dönmek istediğimizde Hz. Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Namaz vakti gelince ezan okuyun, kamet getirin ve içinizden yaşça büyük olanınız size namazı kıldırsın" buyurdu.

Müslim, Sahih'de İshak b. İbrahım kanalıyla Abdulvehhab'dan ve Buhafi ise başka kanallarla Halid'den tahric etmiştir.

5897- Mesleme b. Muhammed bunu Halid'den rivayet ederken Malik'in: "İlmimiz birbirimize yakındı" dediğini zikreder.

5898-5899- İsmail bunu Halid'den rivayet ederken şöyle der: "Ebu Kılabe'ye: ''imamlığa kıraati daha iyi olan tercih edilmiyor muydu?'' diye sorduğunda, Ebu Kılabe: ''Kıraatleri birbirine yakındı'' karşılığını verdi."

5900- Şafii der ki: Bu grup birlikte gelmişti. Kıraatleri ve fıkıh bilgileri birbirine yakındı. Belki bundan dolayı Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) içlerinden yaşça en büyüklerinin namazı kıldırmasını söylemiştir.(--- Şafii, el-Ümm (1/158).

5901- Böylesi bir durumda bizim de görüşümüz budur. Bir topluluk başlarında bir idareci yoksa veya birinin evinde misafir değillerse içlerinden kıraati en iyi olanı, en bilgilisi ve yaşça en büyüğü onlara namazı kıldırır.(--- Şafii, el-Ümm (1/158).

5902- Bu vasıflar bir kişide bulunmuyorsa, namazı kıldırabilecek kadar kıraati de varsa içlerinden en bilgili alanını imamlığa seçmeleri en iyisidir. Namazı kıldırmaya yetecek kadar bilgisi de varsa içlerinden kıraati en güzel olanı imam olarak seçmeleri de iyidir.(--- Şafii, el-Ümm (1/158).

5903- Bu iki vasfa sahip olanı yaşça en büyük olana tercih ederler.

5904- Şafii başka bir yerde bu hadisin metnine işaret etti: Ebu Mes'ud el-Ensari'nin bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurmuştur:

"Cemaate Yüce Allah'ın Kitab'ını en iyi okuyan kişi imam olur. Bu konuda eşit iseler sünneti daha iyi bilen imam olur. Sünneti bilme konusunda eşit iseler hicrette öncelikli olan kişi imam olur. Hicret etme zamanı konusunda da eşit iseler yaş olarak büyükleri imam olur. Bir kimsenin kendi izni olmadan sorumlu olduğu kişilere imam olunmaz ve evinde kendisinin oturma yerine de oturulmaz."

Müslim, Sahih'de ishak b. İbrahım'den rivayet etmiştir.(--- Müslim, salat (1505),

5905- Şafii der ki: İçlerinden kıraati en iyi olanın imam olmasının söylenmesinin sebebine gelince, önceki İmamlar Müslüman olduklarında yaşlıydılar ve kıraatİ tam öğrenmeden dini bilgileri öğreniyorlardı. Bunları öğrendikten sonra da Kur'an okumayı öğreniyorlardı. Onlardan sonra gelenler ise Kur'an'ı küçüklükten İtibaren okur, dini bilgileri öğrenmeden önce Kur'an okumayı öğrenirlerdi. Dini bilgisi olan kişi, Kur'an da okuyabiliyorsa imam olmada diğerlerinden önceliklidir. Zira bilgisine dayanarak namazda ne okuduğunu bilir ve anlar. Bilgisi olmayan kişi ise okuduğunun ne anlama gelebileceğini bilemeyebilir.(--- Şafii, el-Ümm (1/158).

5906- Ancak dini bilgi ve kıraat konusunda seviyeleri eşitse bu durumda içlerinden yaşça daha büyük olanı imamlık yapar. Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) bilgi ve kıraat konusunda seviyeleri eşit olduğu için onlara yaşça en büyüklerinin imamlık yapmasını söylemiştir.(--- Şafii, el-Ümm (1/158),

5907- içlerinde soylu kişiler dururken onun kadar soylu olmayan birini imamlığa geçirmeleri de caizdir. Kıraat ve bilgi bakımından seviyeleri eşit ise içlerinden en soylu kişiyi imamlığa geçirmeleri daha iyidir. Zira imamlık saygın bir konumdur. Resulullah da (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Kureyşlileri öne geçirin, ancak onların önüne geçmeye çalışmayın" buyurmuştur.(--- Şafii, el-Ümm (1/158).

5908- Böylesi bir durumda eğer varsa içlerinde Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) ile birlikte daha fazla bulunan kişinin imamlık yapmasını isterim.(--- Şafii, el-Ümm (1/158).

5909- Şafii el-Kadim'de şöyle der: Şayet bilgi ve kıraat konusunda eşit iseler ve içlerinde Kureyşli varsa imamları o olur. Zira Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "İmamlar Kureyştendir" buyurmuştur. Yine: "Kureyşlileri öne geçirin" buyurmuştur.

5910- Aynı şekilde içlerinde Kureyşli yoksa Arap olanı imamları olur.

Bütün bu vasıflarda eşit iseler hicrette öncelikli olan, hicrette de eşit iseler yaş olarak büyükleri olan imamlığı yapar.

5911- Enes'in bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "İmamlar Kureyştendir" buyurmuştur.

Bukeyr el-Cevz'i de bunu Enes b. Malik'ten rivayet ederek mutabaat etmiştir.(--- Heysemı, Mecmau'z-zevaid (5/192).

5912- İbn Şihab'ın bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Kureyşlileri öne geçirin, ancak onların önüne geçmeye çalışmayın. Kureyşlilerden ogrenin, ancak onlara öğretmeye kalkışmayın" veya: "Onlara bilgiçlik taslamayın" buyurm uştur.

İbn Ebi Fudeyk bu ifadelerden hangisi olduğu konusunda tereddüt etmiştir.

5913- Bana bildirildiğine göre Müzeni, "Onlara bilgiçlik taslamayın" buyruğunu: "Onara karşı övünmeyin" şeklinde açıklamıştır.

5914- İbn Cüreyc der ki: Ata: "Böylesi bir durumda bilgisi en fazla olan onlara imamlık yapar. Bilgi bakımından eşit iseler Kuran'ı en iyi okuyanları imamlık yapar. Kıraat konusunda eşit iseler yaş olarak en büyükleri imamlık yapar" dedi. Birkaç gün sonra aynı konuyu açtım ve: "içlerinden bilgisi en fazla olan bir köle ise onlara imamlık yapabilir mi?" diye sordum. Ata:

"Evet!" dedi.

Sonraki sayfa için aşağıdaki link’i kullan:

Günahkar Kişinin Arkasında Namaz Kılmak