|
MÜSNED-İ HANBEL |
İYİLİK VE SOSYAL İLİŞKİLER |
ANA SAYFA
Kur’an Hadis Sözlük Biyografi
28- Haya Sahibi Olmaya
Teşvikler
1. İbn Mes,'ud
22681- Abdullah b. Mes'ud der ki: Bir gün Resulullah (Sallallahu
aleyhi ve Sellem):
''Allah'tan gerektiği
gibi haya edin'' buyurdu. "Ey Allah'ın Resulü! Allah'a hamdolsun O'na
karşı hayalı davranıyoruz" dediğimizde ise, Nebi (Sallallahu aleyhi ve
Sellem) şöyle buyurdu: ''Allah'tan hakkıyla haya etmek sizin anladığınız
şekilde değildir. O'ndan haya etmek, başını ve düşünceni, mideni ve içindekileri
haram olan şeylerden uzak tutmak, ölümü ve kabirde çürüyeceğini her dem
hatırlamaktır. Ahireti arzulayan kişi dünya süsünü bırakır. İşte bunu yapan
kişi, Allah'tan gereği gibi haya etmiş olur. ''
[Zayıf]
Diğer tahric: Tirmizi
(3/305, "ğarib") ve Hakim, Müstedrek'te (4/323) rivayet ettiler.
2. İmran b. Husayn
22682 (1) İmran b. Husayn'ın bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu
aleyhi ve Sellem): ''Haya (utanma duygusu) tümüyle hayırdır'' buyurmuştur.
[Sahih]
Diğer tahric: Buhari, edeb
10/521 (6117), Müslim, ıman 1/64 (437) ve Ebu Davud, edeb 4/252 (4796) rivayet
ettiler.
22683 (2)- Başka bir
kanalla yukarıdaki hadisin aynısı rivayet edilmiştir.
[Sahih]
22684 (3)- Ebu's-Sevvar
el-Adevi bildiriyor: İmran b. Husayn el-Huzai: "Resulullah (Sallallahu
aleyhi ve Sellem): ''Haya etmek, ancak hayırlı şeylere sebep olur''
buyurdu" deyince, orada bulunan Büşeyr b. Ka'b: "Hikmet'te de yakar
ile sekinetin hayadan olduğu yazılmıştır" dedi. Bunun üzerine İmran ona:
"Ben sana Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in buyurduğunu
aktarıyorum, sen ise sende yazılı olan şeylerden bahsediyorsun!"
karşılığını verdi.
[Sahih]
22685 (4)- İmran b.
Husayn'ın bildirdiğine göre Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem): ''Haya, tümüyle
hayırdır'' buyurmuştur.
[Sahih]
22686 (5)- Ebu's-Sevvar
el-Adevi bildiriyor: İmran b. Husayn: "Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem):
''Haya, tümüyle hayırdır'' buyurdu" deyince, kabileden bir adam:
"Hikmet'te de hayanın bir kısmının Allah için yakar, bir kısmının da
zayıflık olduğu yazılmıştır" dedi. Bunun üzerine İmran ona: "Ben sana
Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in buyurduğunu aktarıyorum, sen ise
yazılı olan şeylerden (eski kutsal metinlerden) bahsediyorsun!" karşılığını
verdi.
[Sahih]
22687 (6)- Sabit
bildiriyor: İmran b. Husayn: "Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem): ''Haya,
tümüyle hayırdır'' buyurdu" deyince, Buşeyr b. Ka'b: "Hayanın bir
kısmı zayıflıktır" dedi. Bunun üzerine İmran kızdı ve: "Ben sana
Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in: ''Haya, tümüyle hayırdır''
buyurduğunu söylüyorum; sen ise: ''Hayanın bir kısmı zayıflıktır''
diyorsun!" diyerek ona çıkıştı. İmran bir daha ona hadis rivayet etmemeyi
düşündü, ancak ona: "Aslında (Buşeyr tam) istediğin gibi biridir"
denildi.
[Sahih]
22688 (7)- Başka bir
kanaHa yukarıdaki hadisin aynısı rivayet edilmiştir.
[Sahih]
22689 (8)- Humeyd b.
Hilal bildiriyor: İmran b. Husayn: "Resulullah (Sallallahu aleyhi ve
Sellem): ''Haya, tümüyle hayırdır'' buyurdu" deyince, orada bulunan
Buşeyr: "Hayanın bir kısmı zayıflık, bir kısmı da acizliktir" dedi.
İmran ona: "Ben sana Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in
buyurduğunu aktarıyorum, sen ise imalarla bana cevaplar veriyorsun! Yaşadığım
sürece artık sana hadis rivayet etmeyeceğim!" diye çıkışınca oradakiler:
"Ey Ebu Nuceyd! Aslında Buşeyr iyi niyetlidir. Şöyle biridir, böyle
biridir" diyerek İmran'ı sakinleştirdiler. Sonrasında İmran rivayetlerine
devam etti.
[Sahih]
22690 (9)- Ebu Katade
el-Adevi anlatıyor: Adiy oğullarından bir grupla birlikte İmran b. Husayn'ın
yanına girdik. Aramızda da Buşeyr b. Ka'b da vardı. İmran b. Husayn:
"Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): ''Haya, tümüyle hayırdır''
buyurdu" deyince, Buşeyr: "Bazı kitaplarda veya Hikmet'te (yani eski
kutsal metinlerde) hayanın bir kısmının Allah'a karşı vakar ve sekinet
olduğunu, bir kısmının da zayıflık olduğunu görüyoruz" dedi. İmran aynı
hadisi bir daha tekrar edince Buşeyr de aynı söz söyledi. Bu şekilde iki veya
üç defa aynı sözler tekrar edilince İmran öfkelenip gözleri kıpkırmızı kesildi
ve: "Ben sana Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in sözünü
aktarırken sen bana bazı kitaplardan karşılıklar veriyorsun" diye çıkıştı.
Biz de: "Ey Ebu Nuceyd! Aslında Buşeyr iyi biridir, bizden biridir"
gibi sözlerle İmran'ı sakinleştirdik.
[Sahih]
Diğer tahric: Bu kanalla
Müslim (66) ve Ebu Davud (4796) rivayet ettiler.
22691 (10)- İmran b.
Husayn'ın bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): ''Haya,
tümüyle hayırdır'' buyurmuştur.
[Sahih]
22692 (11)- Ebu's-Sevvar
bildiriyor: "İmran b. Husayn: "Resulullah (Sallallahu aleyhi ve
Sellem)'in: ''Haya tümüyle hayırdır'' buyurduğunu işittim" deyince ...
" Sonrasında ravi (Buşeyr ile ilgili) söz konusu hadisi zikreder.
[Sahih]
3. Ebu Hureyre
22693 (1) Ebu Hureyre'nin bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu
aleyhi ve Sellem): ''Haya (utanma duygusu), imandan bir bölümdür'' buyurmuştur.
[Sahih]
Diğer tahric: Buhari (9),
Müslim, iman 1/63 (36), Ebu Davud 41252 (4795), Nesai8/ll0 (5006) ve İbn Mace
1/22 (57) rivayet ettiler.
22694 (2)- Ebu
Hureyre'nin bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle
buyurmuştur: ''Haya, imandandır ve iman kişiyi cennete götürür. Edepsizlik ise
zulümdür ve zulmün kişiyi götüreceği yer cehennemdir. ''
[Sahih]
Diğer tahric: Tirmizi
(2009) ve İbn Hibban (608-9) rivayet ettiler.
4. İbn Ömer
22695 (1) Salim, babasından bildiriyor: Nebi (Sallallahu aleyhi ve
Sellem), bir adamın haya sahibi olan kardeşine nasihatlerde bulunduğunu
görünce: ''Haya, imandandır'' buyurdu.
[Sahih]
Diğer tahric: Malik
(2635), Buhari (24, 6118), Müslim (63-4), Ebu Davud (4795), İbn Mace (58),
Tirmizi (2615) ve Nesai (2615) rivayet ettiler.
22696 (2)- Salim,
babasından bildiriyor: Ensar'dan bir adam olan kardeşine utanma konusunda
nasihatlerde bulunuyordu. Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem) onu görünce: ''Onu
rahat bırak, zira Haya, imandandır'' buyurdu.
[Sahih]
22697 (3)- İbn Ömer
bildiriyor: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem), Ensar'dan, kardeşine haya
konusunda nasihatlerde bulunan bir adamla karşılaşınca: ''Onu rahat bırak, zira
haya imandandır'' buyurdu.
[Sahih]
5. Ebu Umame
22698- Ebu Umame el-Bahili'nin bildirdiğine göre Nebi (Sallallahu
aleyhi ve Sellem): ''Haya ve az konuşmak, imanın iki bölümüdür. Edebsizlik ve
gevezelik iS,e münafıklığın iki bölümüdür" buyurmuştur.
[Sahih]
Diğer tahric: Tirmizi,
birr 4/329 (2027, "hasen ğarib") ve Hakim (1/9, "sahih")
rivayet ettiler.
Heysemi (1/92):
"Ravileri Sahih'in ravileridir" demiştir.
6. Enes
22699- Enes'in bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve
Sellem): "Edepsizlik bulaştığı şeyi kötüleştirir. Haya ise içinde
bulunduğu şeyi güzelleştirir" buyurmuştur.
[Sahih]
Diğer tahric: Müslim,
birr 4/2004 (2594), Tirmizi, birr 4/349 (1974, "hasen ğarib") ve İbn
Mace, zühd 2/1400 (4185) rivayet ettiler.
7. Ya'la b. Umeyye
22700- Ya'la b. Umeyye'nin bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu
aleyhi ve Sellem): ''Ailah, haya sahibi olunmasını ve başkalarının kusurlarının
gizli tutulmasını sever'' buyurmuştur.
[Zayıf]