MÜSNED-İ HANBEL

SALİH AMELLERE TEŞVİK

ANA SAYFA Kur’an Hadis Sözlük Biyografi

2- Allah'ın Azabından Korkan Adamın Hikayesi

1. Ebu Said el-Hudri

22175 (1) Ebu Said el-Hudri'nin bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurmuştur: ''Sizden önceki topluluklardan bir adama Allah bolca mal ve çocuk ihsan etmişti. Ölüm anı gelince çocuklarını topladı ve: ''Size karşı nasıl bir baba oldum?" diye sordu. ''Çok iyi bir babaydın" karşılığmı verdiklerinde şöyle dedi: ''Ancak Allah için herhangi bir hayırda bulunmuş değilim. Bundan dolayı öldüğümde beni yakın. Kömür haline gelen bedenimi kül gibi öğüttüken sonra rüzgarlı bir günde savurun."

Rabbime yemin olsun ki bu şekilde onlardan bir söz aldı ve dediği gibi de yaptılar. Öldüğü zaman onu yaktılar. Kömür haline gelen bedenini öğütüp küle çevirdiler. Rüzgarlı bir günde de külünü havaya saçtılar. Allah ona: ''Ol!" buyurunca kül halinde dağılan bu kişi bir adama dönüştü. Rabbi ona: ''Neden öyle bir şey yaptm?" diye sorunca, adam: ''Rabbim! Azabından korktum" dedi. Muhammed'in canı elinde olana yemin olsun ki adamın ağzından başka da bir söz çıkmadı. Allah da onu bağışladı.''

Hasan başka bir defasında rivayet ederken: ''Adam başka da bir şey demeden Allah onu bağışladılı lafzını kullanır. Katade rivayet ederken: ''Adamın biri Allah'ın azabından korkunca Allah da bu korkusundan dolayı onu bağışladılı ifadesini ekler.

[Sahih]

Diğer tahric: Buhari (3478) ve Müslim (2757) rivayet ettiler.

22176 (2)- Ebu Said el-Hudri bildiriyor: Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem) bizden önceki topluluklardan bir adamın durumunu anlatırken şöyle buyurdu: ''Allah bu adama mal da, çocuk da ihsan etmişti. Ölüm anı gelince çocuklarını topladı ve: ''Size karşı nasıl bir baba oldum?'' diye sordu. ''Çok iyi bir babaydın'' karşılığını verdiklerinde şöyle dedi: ''Ancak Allah için herhangi bir hayırda bulunmuş değilim. Allah beni eline geçirirse cezalandırır. Bundan dolayı öldüğümde beni yakın. Kömür haline gelen bedenimi kül gibi öğüttüken sonra rüzgarlı bir günde savurun.'' Rabbime yemin olsun ki bu şekilde onlardan bir söz aldı ve dediği gibi de yapttlar. Öldüğü zaman onu yakttlar. Kömür haline gelen bedenini öğütüp küle çevirdiler. Rüzgarlı bir günde de külünü havaya saçttlar. Allah ona: ''Ol!'' buyurunca kül halinde dağtlan bu kişi bir adama dönüştü. Allah ona: ''Kulum! Neden öyle bir şey yaptm?'' diye sorunca, adam: ''Rabbim! Senden korktuğum için böyle yaptım'' dedi. Adamın ağzmdan başka da bir söz çıkmadı. Allah ona merhamet edip bağışladı. ''

[Sahih]

Ravi der ki: Bu hadisi Ebu Osman'a zikretiğimde: "Selman da bu hadisi birkaç defa bize rivayet etti. Ancak rivayet ederken: ''Sonra da külümü denize dökün'' lafzını da kullandı" dedi.

22177 (3)- Ebu Said el-Hudri'nin bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurmuştur: ''Hayatında tek bir iyilikte dahi bulunmamış olan bir adam cennete girdi. Bu adam ölüm anı yaklaşmca ailesine: ''Öldüğüm zaman beni yakıp öğütün ve küllerimin yarısmı denize, diğer yarısmı da karaya savurun'' demişti. Ancak Allah emredince kara ile deniz Adamın küllerini bir araya getirdi. Ona: ''Neden öyle bir şey yaptm?'' diye sordu. Adam: ''Senden olan korkumdan'' deyince de bundan dolayı Allah onu bağışlad!.''

[Hasen]

Diğer tahric: Ebu Ya'la (1001, 5055) ve Hilye'de (7/134) Ebu Nuaym rivayet ettiler.

22178 (4)- Ebu Said el-Hudri'nin bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurmuştur: ''Hayatında tek bir iyilikte dahi bulunmamış olan bir adam cennete girdi. Bu adam ölüm anı yaklaşınca ailesine: ''Öldüğüm zaman beni yakıp öğütün ve küllerimin yarısını denize diğer yarısını da karaya savurun'' demişti. Ancak Allah emredince kara ile deniz adamın küllerini bir araya getirdi. Ona: ''Neden öyle bir şey yaptın?'' diye sordu. Adam: ''Senden olan korkumdan'' deyince de bundan dolayı Allah onu bağışladı. ''

[Hasen]

2. Muaviye b. Hayde

22179 (1) Hakim b. Muaviye'nin, babasından bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurmuştur: ''Sizden önceki topluluklardan bir adama Allah bolca mal ve çocuk ihsan etmişti. Bir ömür bu şekilde yaşayıp da ölüm anı gelince çocuklarını topladı ve: ''Size karşı nasıl bir baba oldum?'' diye sordu. ''Çok iyi bir babaydın'' dediler. ''Size söyleyeceğim şeyi yapacak mısınız?'' diye sorunca: ''Evet!'' karşılığını verdiler. Adam: ''Öldüğümde beni yakın. Kömür haline gelen bedenimi kül gibi öğüttükten sonra rüzgarlı bir günde denize savurun. Belki yok olur giderim'' dedi. Babaların dediği gibi ölünce onu yaktılar. Kömür halinde gelince havanda dövüp kül haline getirdiler. Rüzgarlı bir günde de denize savurdular. Ancak adam yine de kendini Allah'ın huzurunda buldu. Allah ona: ''Ey Ademoğlu! Neden öyle bir şey yaptın?'' diye sorunca, adam: ''Rabbim! Senden korkumdan dolayı bunu yaptım'' dedi. Allah da bundan dolayı onu bağışladı. ''

[Hasen]

Diğer tahric: Taberani, el-Mu'cemu'l-kebir'de (19/1037) rivayet etti..

22180 (2)- Hakim b. Muaviye, babasından bildiriyor: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in yanına vardığımda: "Gelmeden önce yanına gelmeyeceğime dair parmaklarım sayısınca yeminler etmiştim" dedim ve: "Seni hakla gönderen aşkına söyle, Allah seni neyle gönderdi?" diye sordum. Allah Resulü (Sallallahu aleyhi ve Sellem): ''İslam diniyle gönderdi'' karşılığını verdi. Ona: "İslam nedir?" diye sorduğumda: ''Allah'a kalpten teslim olman ve ona yönelmendir. Farz namazlarını kılmanı zekatını vermen ve müslümanlarla birbirine yardım eden kardeş olmandır. Bil ki Allah müslüman olduktan sonra şirke bulaşan kişinin tövbesini kabul etmez'' buyurdu. Ona: "Karımızın üzerimizdeki hakları nedir?" diye sorduğumda: ''Yediğinden yedirmen, giydiğinden giydirmendir. Yüzüne vurmamanı çirkin bulmaman ve yatak dışında ondan ayrılmamandır'' buyurdu. Sonra Şam taraflarına işaret ederek: ''Şu taraflardan kiminiz binekli, kiminiz de yüz üstü sürünerek haşredileceksiniz. Allah'ın huzuruna çıktığınız zaman ağızlarınız bağlı olacaktır ve yaptıklarınız hakkında ilk olarak uyluğunuz konuşacaktır'' buyurdu.

Sonra şöyle buyurdu: ''Kişinin yanına bir akrabası gelip de ihtiyaç fazlası olan bir şeyi istediğinde vermediği zamanı kıyamet gününde Allah o şeyi hesaptan önce yılana dönüştürür ve vermeyen kişinin etini ısırıp koparmaya başlar. ''

Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) sonra şöyle buyurdu: ''Sizden önceki topluluklardan bir adama Allah bolca mal ve çocuk ihsan etmişti. Bir ömür bu şekilde yaşayıp da ölüm anı gelince çocuklarını topladı ve: "Size karşı nasıl bir baba oldum?'' diye sordu. "Çok iyi bir babaydın'' dediler. Adam: "Size söyleyeceğim şeyi ya yapmayı kabul edersiniz ya da malımı sizlerden alırım'' dedi ve şöyle devam etti: "Öldüğümde beni yakın. Kömür haline gelen bedenimi havanda dövüp kül haline getirin. Sonra rüzgarlı bir günde beni havaya savurun. Belki bu şekilde yok olur giderim.''

Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) ellerini dizlerine doğru çevirip şöyle devam etti: ''Çocuklar, dediği gibi yaptılar. Ancak adam yine de kendini Allah'ın huzurunda buldu. Allah ona: "Ey Ademoğlu! Neden öyle bir şey yaptın?'' diye sorunca, adam: ''Rabbim! Senden korkumdan dolayı bunu yaptım'' dedi. Allah da bundan dolayı onu bağışladı.''

Hammad ise rivayet ederken: ''Belki bu şekilde Allah beni bulamaz'' lafzını kullanır.

[Hasen]

22181 (3)- Behz, babasından, o da dedesinden bildiriyor: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in şöyle buyurduğunu işittim: ''Sizden önceki topluluklardan bir adam vardı. Allah ona mal ve çocuk ihsan etmesine rağmen buyruklarından hiçbirini yerine getirmezdi. Adam uzun bir süre yaşayıp ömrünün sonlarına geldiğini gördüğü zaman Allah katında hiçbir iyiliğinin olmadığını farketti. Bunun üzerine çocuklarını topladı ve: ''Evlatlarım! Size karşı nasıl bir baba oldum?'' diye sordu. ''Babacığım! Çok iyi bir babaydın'' dediler. Adam: ''Size söyleyeceğim şeyi ya yapmayı kabul edersiniz ya da size verdiğim tüm malları geri alırım'' dedi ve onlardan şöyle bir söz aldı: ''Şayet mallarımın sizlerde kalmasını istiyorsanız öldüğümde beni ateşte yakın. Kömür haline gelen bedenimi öğütüp kül haline getirin. Sonra rüzgarda savurun. Belki bu şekilde Allah beni bulamaz.'' Sonra Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) elini dizinin üzerine koyarak şöyle devam etti: ''Muhammed'in Rabbine andolsun ki öldüğü zaman dediği gibi yaptılar. Ancak adam yine de en güzel haliyle sağlam bir şekilde Rabbinin huzuruna çıkarıldı. Rabbi ona: ''Neden kendini ateşte yaktırdın?'' diye sorunca, adam: ''Rabbim! Senden korkumdan dolayı bunu yaptım. Zira korkutan bir azabının olduğunu duydum'' dedi. Allah da bundan dolayı onu bağışladı. ''

Behz der ki: Bu hadisi Hasan ile Katade'ye zikrettiğimde onlar da aynı şekilde ''Bunun üzerine bağışlandılı veya ''Bunun üzerine Allah onu bağışladılı lafzıyla rivayet ettiler.

[Hasen]

22182 (4)- Behz b. Hakim b. Muaviye, babasından, o da dedesinden bildiriyor: Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in şöyle buyurduğunu işittim: ''Sizden önceki topluluklardan bir adam vardı. Allah ona mal ve çocuk ihsan etmesine rağmen buyruklarından hiçbirini yerine getirmezdi. Adam uzun bir süre yaşayıp ömrünün sonlarına geldiğini gördüğü zaman Allah katında hiçbir iyiliğinin olmadığını farketti. Bunun üzerine çocuklarını topladı ve: ''Size karşı nasıl bir baba oldum?'' diye sordu. ''Babacığım! Çok iyi bir babaydın'' dediler. Adam: ''Vallahi ya size söyleyeceğim şeyi yapmayı kabul edersiniz ya da size verdiğim tüm malları geri alırım'' dedi. Rabbime andolsun ki onlardan şöyle bir söz aldı: ''şayet mallarımın sizlerde kalmasını istiyorsanız öldüğümde beni ateşte yakın. Kömür haline gelen bedenimi öğütüp kül haline getirin. Sonra rüzgarda savurun. Belki bu şekilde Allah beni bulamaz.'' Muhammed'in Rabbine andolsun ki öldüğü zaman dediği gibi yaptılar. Ancak adam yine de en güzel haliyle sağlam bir şekilde Rabbinin huzuruna çıkarıldı. Rabbi ona: ''Neden kendini ateşte yaktırdın?'' diye sorunca, adam: ''Rabbim! Senden korkumdan dolayı bunu yaptım. Zira korkutan bir azabının olduğunu duydum'' dedi. Allah da bundan dolayı onu bağışladı. ''

[Sahih]

3. Ebu Mes'ud ile Huzeyfe

22183 (1) Ebu Mes'ud el-Ensari ile Huzeyfe'nin bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurmuştur: ''Sizden önceki topluluklardan günahkar bir adam vardı. Ölüm anı geldiği zaman ailesine: ''Öldüğüm zaman beni yakıp öğütün ve rüzgarlı bir günde külümü denize savurun'' dedi. Adam ölünce de dediği gibi yaptılar. Ancak Allah adamı huzurunda bir araya getirdi ve: ''Neden öyle bir şey yaptın?'' diye sordu. Adam: ''Senden olan korkumdam deyince, Allah: ''Ben de seni bağışladım'' buyurdu. ''

[Sahih]

Diğer tahric: Taberani, el-Mu'cemu'l-kebir'de (17/647-8) rivayet etti.

22184 (2)- Rib'i b. Hiraş anlatıyor: Huzeyfe b. el-Yeman ile Ebu Mes'ud el-Ensari'nin yanında oturmuştum. Biri diğerine: "Bize Resulullah'tan (Sallallahu aleyhi ve Sellem) işittiğin bir şeyanlat" deyince: "Hayır! Sen anlat" karşılığını aldı. Bunun üzerine biri şunu anlatıp diğeri onu onayladı: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in şöyle buyurduğunu işittim: ''Kıyamet gününde huzura bir adam çıkarılır. Allah: ''Amellerine bakın'' buyurunca, adam: ''Rabbim! İyilik namına bir amelim yok, ancak çok malım vardı ve insanlara da borç verirdim. Alacaklı olduklarımdan hali iyi olanlara zaman tanırı darda olanların da borcunu silerdim'' dedi. Allah da: ''Kolaylık tanımak bana daha fazla yakışır'' buyurdu ve adamı bağışladı. '' Bunun üzerine diğeri: "Doğru söylüyorsun! Ben de Nebi'in (Sallallahu aleyhi ve Sellem) bunu buyurduğunu işittim" dedi. (15843 (3)'te tekrar etmiştir.)

Diğeri şöyle devam etti: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in şöyle buyurduğunu işittim: ''Kıyamet gününde, ölüm anında ailesine: ''Öldüğüm zaman beni yakıp öğütün ve rüzgarlı bir günde havaya savurun'' diyen bir adam getirilir. Ancak Allah kıyamet gününde onu yine de bir araya getirir ve: ''Neden öyle bir şey yaptın?'' diye sorar. Adam: ''Senden olan korkumdan'' deyince, Allah onu bağışlar. '' Bunun üzerine diğeri: "Doğru söylüyorsun! Ben de Nebi'in (Sallallahu aleyhi ve Sellem) bunu buyurduğunu işittim" dedi.

[Hasen]

22185 (3)- Rib'i b. Hiraş bildiriyor: Huzeyfe dedi ki: "Kıyamet gününde huzura bir adam çıkarılır. Allah: ''Dünyada iken hangi amelde bulundun?'' diye sorunca, adam üç defa: ''Senden karşılığını bekleyebileceğim zerre kadar iyi bir amelim yok'' der ve şöyle devam eder: ''Rabbim! Dünyadayken bana bolca mal ihsan ettin. İnsanlara satış yaptığım zaman da imkanı olanlara kolaylık sağlar, darda olanlara ödeme konusunda süre verirdim.'' Bunun üzerine Allah: ''Kolaylık tanımak bana daha fazla yakışır! Bu kulumu da bağışlayın'' buyurur ve adam bağışlanır. '' Bunun üzerine orada bulunan Ebu Mes'ud: "Ben de bunu Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in ağzından bu şekilde işittim" dedi.

Huzeyfe şöyle devam etti: "Başka bir adam da öleceği zaman ailesine öldükten sonra kendisinin yakıp öğütmelerini ve rüzgarlı bir günde havaya savurmalarını söylemişti. Ailesi de ölümünden sonra dediğini yapmışlardı. Ancak Rabbinin huzurunda yine de bir araya getirilir. Rabbi ona: ''Neden öyle bir şey yaptın?'' diye sorunca, adam: ''Rabbim! Yeryüzünde sana karşı benden daha günahkar biri yoktu. Bu şekilde yaparak da (azabından) kurtuldum'' der. Bunun üzerine Allah: ''Kulumun günahlarını görmezden gelin'' buyurup onu bağışlar. '' Bunun üzerine Ebu Mes'ud: "Ben de bunu Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in ağzından bu şekilde işittim" dedi.

[Sahih]

22186 (4)- Rib'i der ki: Ukbe b. Amr, Huzeyfe'ye: "Bize Resulullah'tan (Sallallahu aleyhi ve Sellem) işittiğin bir şeyanlat" deyince Huzeyfe şöyle dedi: "Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in şöyle buyurduğunu işittim: ''Adamın birinin ölüm anı yaklaştı. Adam öleceğini anlayınca ailesine: ''Öldüğüm zaman bolca odun toplayıp ateş yakın ve beni ateşin içine atın. Etlerim eriyip kemiklerim kalınca öğütüp havaya savurum diye vasiyette bulundu. Ölümünden sonra ailesi dediği gibi yaptı. Ancak Allah onu bir araya getirip huzuruna çıkardı ve: ''Neden öyle yaptın?'' diye sordu. Adam: ''Senden olan korkumdan'' deyince Allah onu bağışladı. '' Ukbe bunu dinledikten sonra: "Ben de Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in böyle buyurduğunu işittim. Bu adam da mezar soyguncu su olan bir adamdı" dedi.

[Sahih]

4. İbn Mes'ud ile Ebu Hureyre

22187 (1) Abdullah (b. Mes'ud) bildiriyor: "Adamın birinin tevhid inacına sahip olmaktan başka hiçbir iyi ameli yoktu. Vefat anı gelince ailesine: ''Öldüğüm zaman beni alıp yakın. Kömüre dönüştükten sonra öğütün ve rüzgarlı bir günde denize savurun'' dedi. Öldükten sonra ailesi dediği gibi yaptı. Ancak yine de Allah'ın huzuruna çıkarıldı. Allah ona: ''Neden öyle bir şey yaptın?'' diye sorunca, adam: ''Senden olan korkumdan'' karşılığılli verdi. Bunun üzerine Allah onu bağışladı."

Başka bir kanalla bu hadisin aynısı Ebu Hureyre vasıtasıyla Nebi' den (Sallallahu aleyhi ve Sellem) nakledilmiştir .

[Sahih]

Heysemi, Mecmau'z-Zevaid'de (10/194) zikretmiştir. (iki kanal içinde geçerli)

22188 (2)- Farklı kanallardan Ebu Hureyre, Hasan ve İbn Sirin'in bildirdiğine göre Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurmuştur:

''Adamın birinin tevhid inancına sahip olmaktan başka hiçbir iyi ameli yoktu. Vefat anı gelince ailesine: ''Öldüğüm zaman beni alıp yakın. Kömüre dönüştükten sonra öğütün ve rüzgarlı bir günde denize savurum dedi. Öldükten sonra ailesi dediği gibi yaptı. Ancak yine de Allah'ın huzuruna çıkarıldı. Allah ona: ''Ey Ademoğlu! Neden öyle bir şey yaptın?'' diye sorunca, adam: ''Rabbim! Senden olan korkumdan'' karşıfığını verdi. Bunun üzerine Allah onu bağışladı. Tevhid inacına sahip olmaktan başka da hiçbir hayırlı ameli yoktu. ''

Diğer tahric: İki isnadlı bir hadistir. Ebu Hureyre'den olanı Sahih, Hasan ve İbn Sirın'den geleni ise mürseldir. Heysemi, Mecmau'z-Zevaid'de (10/195) irad etmiştir.

SONRAKİ