|
MÜSNED-İ HANBEL |
RİBA (FAİZ) |
ANA SAYFA
Kur’an Hadis Sözlük Biyografi
5- Faizli Sayılan
Satış Türleri
1. Ubade b. es-Samit
15734 (1) Ubade b. es-Samit bildiriyor: "Resulullah (Sallallahu
aleyhi ve Sellem) misli misline tartısı ve ölçeği denk olmadığı sürece altını altın,
gümüşü gümüş, hurmayı hurma, buğdayı buğday, arpayı arpa ve tuzu tuz
karşılığında değiştirmeyi yasakladı. Verilen veya alınan fazlalığın da faiz
olacağını söyledi."
[Sahih]
Diğer tahric: Müslim
(1587) ve Darimi (2579) rivayet ettiler.
15735 (2)- Hakim b.
Cabir bildiriyor: Ubade b. es-Samit: "ResululIah'ın (Sallallahu aleyhi ve
Sellem): ''Altını aynı ağırlıktaki altın ile, gümüşü aynı ağırlıktaki gümüşle
değiştirebilirsiniz'' buyurduğunu işittim. Hatta tuzun bile aynı ağıdıktaki
tuzla değiştirilebileceğini söyledi" deyince, Muaviye, Ubade için:
"Bu adamın dediğinin bir değeri yoktur" dedi. Ubade ise buna:
"Vallahi Muaviye'nin olmadığı bir bölgede yaşasam da olur. Ancak şehadet
ederim ki ResululIah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem) bunu söylediğini
işittim" karşılığını verdi.
[Sahih]
Diğer tahric: Nesai
(7/277) rivayet etti.
15736 (3)- Ubade b.
es-Samit'in bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle
buyurmuştur: ''Altını altın, gümüşü gümüş, buğdayı buğday, arpayı arpa, hurmayı
hurma, tuzu tuz karşılığında misli misline tartısı ve ölçeği denk olduğu sürece
ve peşin olarak değiştirin. Değiştirdiğiniz şeyin cinsi farklı ise de peşin
olduktan sonra dilediğiniz gibi değiştiriniz.''
[Sahih]
Diğer tahric: Müslim
(1587:81) ve Ebu Davud (3350) rivayet ettiler.
15737 (4)- Müslim b.
Yesar ile Abdullah b. Ubeyd (İbn Hürmüz) der ki: Ubade b. es-Samit ile Muaviye
bir kilise veya bir havrada bir arada denk geldiler. Ubade kalkıp şöyle dedi:
"Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) misli misline tartısı ve ölçeği
denk olmadığı sürece altını altın, gümüşü gümüş, hurmayı hurma, buğdayı buğday,
arpayı arpa ve tuzu tuz karşılığında değiştirmeyi yasakladı. Verilen veya
alınan fazlalığın da faiz olacağını söyledi. Peşin olduktan sonra da altını
gümüş, gümüşü altın, buğdayı arpa, arpayı da buğday karşılığında dilediğimiz
gibi satabileceğimizi ifade etti."
[Sahih]
İbn Sı:rln der ki:
"Müslim ile Abdullah'tan biri ''Tuzu tuz karşılığında'' ile ''Verilen veya
alınan fazlalığın da faiz olacağını söyledi'' lafızlarım kullanmadan rivayet
etti. [Sahih]
Diğer tahric: İbn Mace
(2254) ve Nesai (7/275) rivayet ettiler.
2. Ebu Hureyre
15738 (1) Ebu Hureyre'nin bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu
aleyhi ve Sellem) şöyle buyurmuştur: "Buğdayı buğday, arpayı arpa, hurmayı
hurma, tuzu da tuz karşılığında tartısı ve ölçeği denk olduğu sürece
değiştirin. Cinsleri farklı olmadıktan sonra bu değiştirmede fazla alan veya
veren faiz alıp vermiş olur. ''
[Sahih]
Diğer tahric: Ebu Ya'la
(3169) ve İbn Ebi Şeybe (6/157-8) rivayet ettiler.
15739 (2)- Ebu
Hureyre'nin bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle
buyurmuştur: ''Gümüş gümüşle aynı ağırlık ve ölçekte, altın altınla aynı ağırlık
ve ölçekte değiştirilir. Bu değiştirmede fazla alan veya veren faiz alıp vermiş
olur. Meyveler de olgunlaşma belirtileri görünmeden satılamaz.''
[Sahih]
Diğer tahric: İlk
bölümünü Müslim (1/448), son kısmını da Müslim (1/466) ile Nesai (2/222)
rivayet ettiler.
15740 (3)- Ebu
Hureyre'nin bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): ''Bir
dinarı bir dinarIa, bir dirhemi de bir dirhemle, aralarında fazlalık olmadan
değiştirebilirsiniz'' buyurmuştur.
[Sahih]
Diğer tahric: Müslim, müsakat
(85), Nesai (7/278), İbn Mace (2261), Malik (632), İbn Ebi Şeybe (7/101) ve
Hakim (2/20) rivayet ettiler.
15741 (4)- Ebu
Hureyre'nin bildirdiğine göre Hz. Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle
buyurmuştur: ''Altın altınla, gümüş gümüşle, dirhem dirhemle peşin ve aynı
ağırlık ile ölçekte ise değiştirilir. Bu değiştirmede fazla alan veya veren
faiz alıp vermiş olur.''
[Sahih]
15742 (5)- Ebu
Hureyre'nin bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): ''Bir
dinarı bir dinarla, bir dirhemi de bir dirhemle, aralarında fazlalık olmadan
değiştirebilirsiniz'' buyurmuştur.
[Sahih]
3. Ebu Bekre
15743 (1) Abdurrahman b. Ebi Bekre der ki: Ebu Bekre: "Resulullah
(Sallallahu aleyhi ve Sellem) gümüşü gümüşle veya altını altınla sadece misli
misline değiştirmemizi emretti. Altını gümüş veya gümüşü altınla da dilediğimiz
gibi değiştirebileceğimizi söyledi" dedi. Sabit b. Abdillah ona:
"Peşin mi?" diye sorunca, Ebu Bekre: "Benim işittiğim
budur" karşılığını verdi.
[Sahih]
Diğer tahric: Buhari
(2175,2182), Müslim (4078-9) ve Nesai (7/280) rivayet ettiler.
15744 (2)- ''Burada
önceki hadis yanlışlıkla tekrarlandığından dolayı tarafımızdan silinmiştir.
4. İbn Ömer
15745- İbn Ömer der ki: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): ''Bir
dinarı iki dinarı bir dirhemi iki dirhemı bir Sa' yiyeceği de iki Sa'
karşılığında satmayın. Bunu yapmanız halinde faize bulaşmanızdan korkarım''
buyurdu. Adamın biri kalkıp: "Ey Allah'ın Resulü! Kişinin bir atı birkaç
at, güçlü ve hızlı olan deveyi birkaç deve karşılığında satması konusunda ne
dersin?" diye sorunca, Allah Resulü (Sallallahu aleyhi ve Sellem): ''Peşin
olduktan sonra bir sakıncası olmazlı karşılığını verdi.
[Zayıf]
Heysemi,
Mecmau'z-Zevaid'de (4/105): "Ahmed ve Taberani, M. el-Kebir'de rivayet
ettiler. İsnadında tedlis yapan ama güvenilir bulunan Ebu Cenab el-Kelbi
vardır" demiştir.
5. Ömer b. el-Hattab
15746 (1) Ömer b. el-Hattab'ın bildirdiğine göre Resulullah
(Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurmuştur: ''Peşin olmadıktan sonra gümüş
karşılığında altın satın almak faizdir. Peşin olmadıktan sonra buğday
karşılığında buğday satın almak faizdir. Peşin olmadıktan sonra arpa
karşılığında arpa satın almak faizdir. Peşin olmadıktan sonra hurma
karşılığında hurma satın almak da faizdir.''
[Sahih]
Diğer tahric: Buhari
(2134,2170,2174), Müslim (4064-5), Ebu Davud (3348), İbn Mace (2253, 2259-60),
Tirmizi (1243) ve Nesai (7/273) rivayet ettiler.
15747 (2)- Malik b. Evs
b. el-Hadasan der ki: Talha b. Ubeydillalı'ın yanında gümüş karşılığında altın
bozdurmak istedim. Talha: "Bizim haznedar Gabe'den gelene kadar bekle,
gümüşünü o zaman verelim" dedi. Ömer b. el-Hattab bunu duyunca:
"VAllahi olmaz! İstediği gümüşü alana kadar yanından ayrılma!" diye
çıkıştı ve şöyle devam etti: "Zira Resulullah (Sallallahu aleyhi ve
Sellem)'in: ''Peşin olmadıktan sonra altını gümüş karşılığında satmak faizdir''
buyurduğunu işittim."
[Sahih]
15748 (3)- Malik b. Evs
b. el-Hadasan der ki: Yanımdaki dinarları (altınları) bozdurmak için geldiğim sırada
Talha b. Ubeydillalı ile karşılaştım. Elimdeki dinarları bozmak üzere kendisi
aldı ve: "Haznedarım Selm Gabe'den gelene kadar bekle, gümüşü o zaman sana
vereyim" dedi. Bu konuyu Ömer b. el-Hattab'a sorduğumda dedi ki:
"Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in şöyle buyurduğunu işittim:
''Peşin olmadıktan sonra gümüş karşılığında altın satın almak faizdir. Peşin
olmadıktan sonra buğday karşılığında buğday satın almak faizdir. Peşin
olmadıktan sonra arpa karşılığında arpa satın almak faizdir. Peşin olmadıktan
sonra hurma karşılığında hurma satın almak faizdir.''
[Sahih]
6. Ebu Said el-Hudri
15749 (1) Nafi' der ki: İbn Ömer: "Aynı miktarda olmadıktan sonra
altını altın karşılığında, gümüşü de gümüş karşılığında satmayın. Biri
diğerinden fazla veya eksik olmasın. Henüz mevcut olmayanı hazır olan bir şey
karşılığında satmayın. Bunu yapmanız halinde faize bulaşmanızdan korkanm"
dedi. Adamın biri İbn Ömer'e Ebu Said el-Hudri'nin bu sözü Resulullah'tan
(Sallallahu aleyhi ve Sellem) naklen rivayet ettiğini söyleyince sözünü bitirir
bitirmez İbn Ömer onu alıp Ebu Said'in yanına götürdü. Ben de onlarla
birlikteyim. İbn Ömer, Ebu Said'e: "Bu adam bana bir söz söyledi ve senin
bu sözü Resulullah'tan (sallallahu aleyhi ye selle m) naklen rivayet ettiğini
iddia etti" deyince, Ebu Said şu karşılığı verdi: "Resulullah
(Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in: ''Aynı miktarda olmadıktan sonra altını altın
karşılığında, gümüşü de gümüş karşılığında satmayın. Biri diğerinden fazla veya
eksik olmasın. Henüz mevcut olamayanı hazır olan bir şey karşılığında
satmayın'' buyurduğunu şu gözlerimle görüp şu kulaklanmla işittim."
[Sahih]
Diğer tahric: Buhari,
buyu' (3/97), Müslim, müsakat 3/1208 (1584), Tirmizi 3/533 (1241, "hasen
sahih") ve Nesai7/278 (4570) rivayet ettiler.
15750 (2)- Ebu Said
el-Hudri'nin bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem):
''Gümüş gümüşle, altın da altınla aynı miktarda ise değiştirilebilir''
buyurmuştur.
[Sahih]
15751 (3)- Ebu Said'in
bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): ''Gümüşü gümüşle,
altını da altınla değiştirirken birini diğerinden daha fazla tutmayın''
buyurmuştur.
[Sahih]
15752 (4)- Başka bir
kanalla bu hadisin aynısı nakledilmiştir.
[Sahih]
15753 (5)- Ebu Said el-Hudri'nin
bildirdiğine göre Hz. Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurmuştur:
"Altını aynı miktarda altınla, gümüşü aynı miktarda gümüşle, buğdayı aynı
miktarda buğdayla, arpayı aynı miktarda arpayla, hurmayı aynı miktarda
hurmayla, tuzu da aynı miktarda tuzla değiştirebilirsiniz. Kim fazla verir veya
fazla alırsa faiz alıp vermiş olur. Bu konuda alan ile veren aynıdır.''
Süleyman b. Said der ki:
Orada bulunanlardan bir adam kalkıp bunu rivayet eden Ebu'l-Mütevekkil'e:
"Ravi olarak seninle Hz. Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem) arasında Ebu
Said'den başka biri yok mu?" diye sorunca, Ebu'lMütevekkil: "Hayır!
Vallahi Hz. Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem) ile aramda ravi olarak Ebu
Said'den başkası yok" dedi.
[Sahih]
Diğer tahric: Müslim
(4069-70) ve Nesai (7/277) rivayet ettiler.
15754 (6)- Nafi' der ki:
Adamın biri para bozdurma konusunda Ebu Said el-Hudri'den naklen İbn Ömer'e bir
hadisi aktarırdı. Ebu Said buraya geldiğinde bu mahallede misafir oldu. Bunun
üzerine İbn Ömer benim ve adamın elinden tutup Ebu Said'e götürdü. Ona:
"Bu adam senden naklen şöyle şöyle diyor" deyince, Ebu Said
parmağıyla gözleri ile kulaklarına işaret ederek şu karşılığı verdi:
"Doğrudur! Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in aynı ölçüde ve
miktarda olmadıktan sonra altını altınla, gümüşü gümüşle değiştirmeyi, henüz
mevcut olmayanı hazır olan bir şey karşılığında satmayı, böylesi bir
alışverişte birinin diğerinden fazla veya eksik olmasını yasakladığını şu
gözlerimle gördüm, şu kulaklarımla da işittim ve bunu hiç unutmadım."
[Sahih]
Diğer tahric: Müslim
(1584:76) ve Nesai (7/279) rivayet ettiler.
15755 (7)- Nafi' der ki:
İbn Ömer, Ebu Said'in (altın ya da gümüş) para bozdurma konusunda Hz. Nebi'den
(Sallallahu aleyhi ve Sellem) naklen hadis rivayet ettiğinden haberdar olunca
benim ve bunu haber veren adamın elinden tutup yanına götürdü. Ona: "Para
bozdurma konusunda Hz. Nebi'den (Sallallahu aleyhi ve Sellem) naklen hadis
rivayet ettiğinden haberdar oldum" deyince, Ebu Said şu karşılığı verdi:
"Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in: ''Aynı miktarda olmadıktan
sonra altını altınla, aynı miktarda olmadıktan sonra gümüşü gümüşle
değiştirmeyin. Değiştirirken bunlardan birini diğerinden daha fazla tutmayın.
Henüz mevcut olmayanı hazır olan bir şey karşılığında satmayın'' buyurduğunu
kulaklarımla işittim ve aklımda tuttum."
[Sahih]
Diğer tahric: Malik
(1845), Buhari (2177), Müslim (4059-61), Tirmizi (1241) ve Nesai (7/2789)
rivayet ettiler.
15756 (8)- Şuralıbil bildiriyor:
İbn Ömer, Ebu Hureyre ve Ebu Said'in bildirdiğine göre Hz. Nebi (Sallallahu
aleyhi ve Sellem): "Altın aynı miktar ve ölçüde altınla, gümüş de aynı
miktar ve ölçüde gümüşle değiştirilir. Daha fazla veren veya alan faiz alıp
vermiş olur'' buyurmuştur. Şayet bu hadisi onlardan işitmediysem Allah beni
cehenneme soksun.
[Hasen]
Heysemi (6562) der ki:
"Hadisi Ahmed rivayet etmiş olup ravilerden Şurahbil b. Sa'd'ı, İbn Hibban
güvenilir kabul ederken, hadis imamlarının çoğunluğu zayıf addetmişlerdir.
"
15757 (9)- Nafi'
bildiriyor: İbn Ömer benimle birlikte Ebu Said'in yanına girdi. Ona: "Şu
adamın dediğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'den (para
bozdurma konusunda) bir hadis rivayet ediyormuşsun. Bu hadisi sen ondan duydun
mu?" diye sorunca, Ebu Said şu karşılığı verdi: "Resulullah
(Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in: ''Aynı miktarda olmadıktan sonra altını
altınla, gümüşü de gümüşle değiştirmeyin. Değiştirirken bunlardan birini
diğerinden daha fazla tutmayın. Henüz mevcut olmayanı hazır olan bir şey
karşılığında satmayın'' buyurduğunu işittim."
[Sahih]
15758 (10)- Ebu Said
el-Hudri'nin bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle
buyurmuştur: "Altını aynı miktarda altınla, gümüşü aynı miktarda gümüşle,
hurmayı aynı miktarda hurmayla, buğdayı aynı miktarda buğdayla, arpayı aynı
miktarda arpayla, tuzu da aynı miktarda tuzla değiştirebilirsiniz. Kim fazla
verir veya fazla alırsa faiz alıp vermiş olur. Bu konuda alan ile veren
aynıdır.''
[Sahih]
15759 (11)- Ebu Said
el-Hudri'nin bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle
buyurmuştur: ''Aynı miktarda olmadıktan sonra altını altınla değiştirmeyin.
Bunlardan birini diğerinden daha fazla tutmayın. Aynı miktarda olmadıktan sonra
gümüşü de gümüşle değiştirmeyin. Değiştirirken bunlardan birini diğerinden daha
fazla tutmayın. Henüz mevcut olmayanı hazır olan bir şey karşılığında
satmayın.''
[Sahih]
15760 (12)- Salim b.
Abdullah bildiriyor: Ebu Said el-Hudri (altın ya da gümüş para bozdurma konusunda)
Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'den buna (bir önceki hadise) benzer
bir hadis rivayet etmişti. Abdullah b. Ömer onunla karşılaşınca: "Ey Ebu
Said! Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'den naklen rivayet ettiğin bu
hadis nedir?" diye sorunca, Ebu Said şöyle dedi: "Resulullah
(Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in; ''Altını aynı miktarda altınla, gümüşü de
aynı miktarda gümüşle değiştirebilirsiniz'' buyurduğunu işittim."ı
[Sahih]
Diğer tahric: Buhari
(2176) rivayet etti.
15761 (13)- Ebu Said
el-Hudri der ki: Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem) minber üzerinde
iki defa: "Altını aynı miktarda altınla, gümüşü de aynı miktarda gümüşle
değiştirebilirsiniz'' buyurduğunu işittim."
[Hasen]
Diğer tahric: Taberani,
el-Mu'cemu'l-evsat'ta (2347) rivayet etti.
15762 (14)- Ebu Said
el-Hudri'nin bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle
buyurmuştur: "Altını altınla, gümüşü gümüşle, buğdayı buğdayla, arpayı
arpayla, hurmayı hurmayla, tuzu da tuzla aynı miktarda ve peşin ise
değiştirebilirsiniz. Kim fazla verir veya fazla alırsa faiz alıp vermiş olur.
Bu konuda alan ile veren aynıdır.''
[Sahih]
15763 (15)- Ebu Said
el-Hudri'nin bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem):
"Altını altınla, gümüşü de gümüşle sadece aynı ağırlıkta, aynı miktarda ve
ölçüde ise değiştirebilirsiniz'' buyurmuştur.
[Sahih]
Diğer tahric: Müslim
3/1209 (1584) rivayet etmiştir.
7. Hişam b. Amir
15764 (1) Ebu Kılabe der ki: Önceleri (Basra'da) insanlar (devlet
tarafından) atiyyeler verilene kadar altını gümüş karşılığında veresiye olarak
satarlardı. Bir ara Hişam b. Amir gelince insanları böylesi bir satıştan
alıkoydu ve: "Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) altını gümüş
karşılığında veresiye olarak satmamızı yasakladı ve bunun faiz olduğunu
söyledi" dedi.
[Sahih]
Diğer tahric:
Abdurrezzak (14545), Ebu Ya'la (1554) ve Taberani, el-Mu'cemu'l-kebir'de
(22/458) rivayet ettiler.
Heysemi (6560) der ki:
"Hadisi Ahmed ve Ebu Ya'la rivayet etmiş olup Ahmed'in ravileri Sahih'in
ravileridir."
15765 (2)- Ebu Kılabe
der ki: Hişam b. Amir, Basra'ya geldiğinde insanların (devlet tarafından)
verilecek atiyyeler karşılığında veresiye olarak altın alıp sattıklarını gördü.
Bunun üzerine kalkıp: "Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) altını
gümüş karşılığında veresiye olarak satmamızı yasakladı ve bunun faiz olduğunu
söyledi" dedi.
[Sahih]
8. Hz. Nebi'in
{Sallallahu aleyhi ve Sellem} Eşleri
15766- Ebu Rafi' der ki: Hz. Nebi'in (Sallallahu aleyhi ve Sellem)
eşlerinin takılarını ben yapardım. Resulullah'ın {Sallallahu aleyhi ve Sellem}:
''Altın aynı miktarda altınla, gümüş de ayı miktarda gümüşle değiştirilir. Kim
fazla verir veya fazla alırsa faiz alıp vermiş olur'' buyurduğunu bana
söylediler.
[Hasen]
Heysemi (6564) der ki:
"Hadisi Ahmed rivayet etmiş olup ravilerden Yahya elBekka zayıftır."