|
MÜSNED-İ HANBEL |
İLİM |
3- İlim Talebi için
Yolculuk ve ilim Talep Edenin fazileti
1. Ebu'd-Derda
(radiyallahu anh)
572 (1) Kays b. Kesir bildiriyor: Medine'den bir adam Dimeşk'te
bulunan Ebu'd-Derda:nın yanına geldi. Ebu'd-Derda adama: "Kardeşim! Ne
için geldin?" diye sorunca, adam: "Resulullah (sallallahu aleyhi ve
sellem)'ten rivayet ettiğin bir hadisi öğrenmek için geldim" dedi.
Ebu'd-Derda:
"Ticaret için
gelmedin mi?" diye sorunca, adam: "Hayır!" karşılığını verdi.
Ebu'd-Derda: "Herhangi bir iş için gelmedin mi?" diye sorunca, adam:
"Hayır!" karşılığını verdi. Ebu'd-Derda: "Sadece bu hadisi
öğrenmek için mi geldin?" diye sorunca, adam: "Evet!"
karşılığını verdi. Bunun üzerine Ebu'd-Derda dedi ki:
Resulullah (sallallahu
aleyhi ve sellem)'in şöyle buyurduğunu işittim: ''Kim ilim öğrenmek için yol
tutarsa Allah ona cennete doğru bir yol açar. Melekler de ilim peşinde olandan
razı olup ona kanat gererler. Alim olana gökte ve yerde olanlar, hatta sudaki
balıklar bile bağışlanma dilerler. Alimin, abide üstünlüğü Ay'ın diğer
gezegenlere üstünlüğü gibidir. Alimler peygamberlerin varisleridir.
Peygamberler geriye ne bir dinar, ne de bir dirhem bırakmışlardır. Geriye
(miras olarak) bıraktıkları sadece ilimdir. Bundan dolayı her kim ilim elde ederse
yeteri miktarda bir hisse elde etmiş olur.''[Hasen]
Diğer tahric:Ebu Davud
3/316 (364), Tirmizı 5/18 (2646, "hasen"), İbn Hibban (s. 48, no: 80)
ve Bağavi, Şerhu's-Sünne'de 1/275 (129)
569 (1)'de geçmiştir.
573 (2) Kesir b. Kays: "Medine'den bir adam ... " dedikten
sonra bir önceki hadisi zikreder. [Hasen]
Müsned'i tertip eden der
ki: "Bir önceki başlıkta bu hadis zikrediidi."
2. Cabir (radiyallahu
anh)
574 Abdullah, babasından (Ahmed b. Hanbel'den) bildirir:
"İbrahim b. Akil'in yanında gittim. Ulaşılması zor olan biriydi. Yemen'de
kapısının önünde bir veya iki gün boyunca bekledikten sonra ona ulaşabildim.
Orada bana iki hadis aktardı. Vehb kanalıyla Cabir'den olan rivayetleri de
vardı, ancak sıkışıklığından dolayı bunları ondan dinleyemedim. Hayatta olan
İsmail b. Abdülkerim de bunları bize aktarmadı, bunları başka birilerinden de
işitemedim." [Sahih]
3. Safvan b. Assal
(radiyallahu anh)
575 (1) Zir b. Hubeyş bildiriyor: Mest üzerine mesh konusunu sormak
üzere Safvan b. Assal el-Muradi'nin yanına gittim. Bana: "Neden
geldin?" diye sorunca, ona: "Bilgi edinmek için geldim"
karşılığını verdim. Bana: "Sana bu konuda bir müjde vereyim?" dedi ve
Resülullah (sallallahu aleyhi ve sellem)'den naklen şöyle devam etti:
"Melekler ilim
peşinde olandan razı olup ona kanat gererler ... '' Sonrasında ravi söz konusu
hadisi zikreder. [Sahih]
Diğer tahric: Ebu
Davud, ilm 3/317 (3641), Tirmizi 5/546 (3536, "hasen sahih"), Nesai,
taharet 1/98 (158), İbn Mace, mukaddime 1/81 (223), Darimi 1/110 (342) ve
Darakutni 1/197 (15)
576 (2) Zir b. Hubeyş bildiriyor: Safvan b. Assal el-Muradi'nin
yanına gittiğimde bana: "Neden geldin?" diye sordu. Ona: "Bilgi
edinmek için geldim" karşılığını verdim. Safvan: "Resulullah
(sallallahu aleyhi ve sellem)'in:
''Melekler, ilim
öğrenmek için evinden çıkan kişiden razı olup ona kanat gererler'' buyurduğunu
işittim" dedi. Ona: "Sana mest üzerine mesh konusunu sormaya
geldim" dediğinde, Safvan şu karşılığı verdi:
"Resulullah
(sallallahu aleyhi ve sellem)'in çıkardığı ordunun içinde ben de vardım. Allah
Resulü (sallallahu aleyhi ve sellem) abdestli iken giydikten sonra cenabet
durumu hariç yolculukta üç gün üç gece, mukim iken ise bir gün bir gece boyunca
mestlerimizi çıkarmamamızı söylemişti.
Yine Resulullah
(sallallahu aleyhi ve sellem)'in: ''Batı tarafında tövbe için açılmış,
genişliği yetmiş yıllık yolculuk mesafesinde olan bir kapı vardır. Bu kapı da
Güneş o yönden (batıdan) doğmadıkça kapanmaz'' buyurduğunu işittim."
[Sahih]
1944 (2)'de tekrar edecektir.
577 (3) Zir b. Hubeyş bildiriyor: Safvan b. Assal el-Muradi'nin
yanına gittiğimde bana: "Neden geldin?" diye sordu. Ona: "Bilgi
edinmek için geldim" karşılığını verdiğimde: "Melekler, ilim peşinde
olandan razı olup bundan dolayı ona kanat gererler" dedi. [Sahih]
1946 (4)'de tekrar
edecektir.
578 (4) Safvan b. Assal'ın bildirdiğine göre Nebimiz (sallallahu
aleyhi ve sellem): ''Melekler, ilim peşinde olandan razı olup bundan dolayı ona
kanat gererler'' buyurmuştur. [Sahih]
579 (5) Safvan b. Assal der ki: "Resulullah (sallallahu aleyhi
ve sellem) bizi seriyyede gönderdi..."
Sonrasında ravi bir
önceki hadisin aynısını zikreder. [Hasen]
580 (6) Zir b. Hubeyş bildiriyor: Safvan b. Assal. el-Muradi'nin
yanına gittiğimde bana: "Neden geldin?" diye sordu. Ona: "Bilgi
edinmek için geldim" karşılığını verdiğimde, Safvan şöyle dedi:
"Bana bildirilene
göre melekler ilim peşinde olandan razı olup bundan dolayı ona kanat
gererler..."
Sonrasında ravi söz konusu
hadisi zikredip Safvan'dan naklen şöyle der: " ... Bunun üzerine Allah
Resulü (sallallahu aleyhi ve sellem) bedeviye:
''Kişi sevdiğiyle
beraberdir'' buyurdu."
Zir der ki: Safvan bana
birçok şey anlattı ki sonunda (Resulullah (s.a.v.)'den naklen) şöyle dedi:
''Batı tarafında tövbe için açılmış, genişliği yetmiş yıllık yolculuk
mesafesinde olan bir kapı vardır. Bu kapı da Güneş o yönden (batıdan)
doğmadıkça kapanmaz. Allah'ın: "Rabbinin bir takım mucizeleri geldiği gün,
bir kimse daha önce inanmamışsa veya imaniyle bir iyilik kazanmamışsa, imanı
ona fayda vermez.. [En'am 158] buyruğunda anlatılan budur.''[Sahih]
Diğer tahric: Tüm metni
Tirmizi (3536)
4. Fadale b. Ubeyd
(radiyallahu anh)
581 Abdullah b. Bureyde anlatıyor: Resulullah (sallallahu aleyhi
ve sellem)'in ashabından biri Mısır'da bulunan Fadale b. Ubeyd'in yanına gitti.
Yanına vardığında Fadale devesine su içiriyordu. Adam: "Seni ziyarete
gelmedim. Resulullah (sallallahu aleyhi ve sellem)'den naklen bana ulaşan bir
hadis vardı. Senin bu hadis hakkında bilgin olabileceğini düşündüm" dedi.
Fadale'nin saçlarının dağınık olduğunu görünce: "Bölgenin valisi olmana
rağmen bakıyorum da saçın başın dağınık" deyince, Fadale: "Resulullah
(sallallahu aleyhi ve sellem) fazla süslenmekten bizi alıkoyardı"
karşılığını verdi. Adam onun çıplak ayakla durduğunu görünce:
"Bakıyorum
ayakların da çıplak" dedi. Fadale: "Resulullah (sallallahu aleyhi ve
sellem) ara sıra yalın ayak yürümemizi söylerdi" karşılığını verdi.
[Sahih]
Müsned'i tertip eden der
ki: "Bu yönde Cabir b. Abdillah'ın Abdullah b. Enis'ten hadis dinlemek
için Şam'a bir ay boyunca gittiği zikredilir ki daha sonraki bölümlerde
gelecektir."
Diğer tahric: Ebu Davud
4/75 (4160), Nesai 8/132 (5058) ve Darimi 1/151 (571)
5. EbU. Hureyre (r.a.)
582 (1) Ebu Hureyre'nin bildirdiğine göre Resulullah (sallallahu
aleyhi ve sellem) şöyle buyurmuştur:
''Kim bir mu'min'in
dünya sıkıntılarından birini giderirse, Allah onun kıyamet günü sıkıntılarından
birini giderir. Kim de bir müslüman'ın ayıbını örterse, Allah hem dünya, hem de
ahirette onun ayıbını örter. Kim darda kalana yardım edip işini
kolaylaştırırsa, Allah hem dünya, hem de ahirette ona kolaylık sağlar. Kul
kardeşinin yardımcısı olduğu sürece onun da yardımcısı Allah olur. Kim ilim
öğrenmek için yol tutarsa Allah ona cennete doğru giden bir yolu kolaylaştırır.
Allah'ın evlerinden birinde Kur'an'ı okumak ve aralarında mütalaa etmek için
bir araya gelen topluluğun üzerine sekinet iner, rahmet onları sarar, melekler
onları kuşatır ve Allah da onları katındakilerin yanında anar. Ameli kendisini
yavaşlatan kişiyi soyu sopu hızlandıramaz.''[Sahih]
Diğer tahric: Müslim
(2699), Ebu Davud (1455, 4946) ve İbn Mace (225)
583 (2) Ebu Hureyre'nin bildirdiğine göre Resulullah (sallallahu
aleyhi ve sellem): "Kim ilim öğrenmek için yol tutarsa Allah ona cennete
doğru giden bir yolu kolaylaştırır'' buyurmuştur.
Diğer tahric: Tirmizi,
rivayet edip ''hasen'dir'' dedi.
571 (1)'de tekrar
etmiştir.
584 (3) Ebu Hureyre'nin bildirdiğine göre Resulullah (sallallahu
aleyhi ve sellem) şöyle buyurmuştur:
''Allah'ın evlerinden
birinde Kur'an'ı okumak ve aralarında mütalaa etmek için bir araya gelen
topluluğu melekler kuşatır, rahmet sarar ve Allah onları katındakilerin yanında
anar. Kim ilim öğrenmek için yol tutarsa Allah ona cennete doğru giden bir yolu
kolaylaştırır. Ameli kendisini yavaşlatan kişiyi soyu sopu
hızlandıramaz.''[Sahih]