musannef Abdurrezzak |
Vasiyetler |
ANA SAYFA
Kur’an Hadis Sözlük Biyografi
Kişi, Malının Ne
Kadarını Vasiyet Edebilir?
16357- Amir b. Sa'd b.
Ebi Vakkas, babasından bildirir: Veda haccında Resülullah (Sallallahu aleyhi ve
Sellem) ile birlikteydim, Yakalandığım ve ölmeye yaklaştığım hastalığımda
Resülullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) ziyaretime geldi. "Ya Resulallah!
Malım çok, ama mirasçı olarak sadece bir tane kızım var. Malımın üçteikisini
vasiyet edeyim mi?" diye sordum. "Hayır!" karşılığını verdi.
"Yarısını edeyim?" dediğimde yine: "Hayır!" karşılığını
verdi. "Üçte birini edeyim mi?" dediğimde de şöyle buyurdu:
"Üçte biri de fazla! Ey Sa'd! Mirasçılarını zengin yapman, onları
insanlara el açan yoksul bir şekilde bırakmandan daha hayırlıdır. Ey Sa'd! Yüce
Allah'm rızasını umarak yapacağın her infakla derecen ve değerin artar. Belki
(Medine'ye dönmeyip) burada kalırsan bazı topluluklar senden faydalanırken
bazılan da senden zarar görür. Allahım! Ashabımın hicretini tamamına erdir ve
onları gerisin geriye döndürme!" Fakat zavallı Sa'd b. Havle, Mekke'de
vefat ettiği için Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) ona çok üzüldü.
Tahric: Buhari
(5/87,7/155,8/187); Müslim (2/40) ve Ahmed, MÜsned (1/176) rivayet ettiler.
16358- Amir b. Said
bildiriyor: Sa'd (Veda haccına geldiğinde) Mekke'de hastalandı ve kendisinden
hicret ettiği bir yerde ölmekten yana endişeye düştü. Hastalığı sırasında
Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) onu ziyaretine gelince:
"Ya Resulallah! Malımın
tümünü vasiyet edeyim mi?" diye sordu. Allah Resulü (Sallallahu aleyhi ve
Sellem): "Hayır!" karşılığını verdi. Sa'd: "Yarısını edeyim
mi?" diye sorunca, Allah Resulü (Sallallahu aleyhi ve Sellem) yine:
"Hayır!" karşılığını verdi. Sa'd: "Üçtebirini edeyim mi?"
diye sorunca da Hz. Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurdu:
"Üçtebir olur, ancak o da çoktur. Mirasçılarını zengin yapman, onları
insanlara el açan yoksul bir şekilde bırakmandan daha hayırlıdır. Yaptığın her
bir harcaman. hatta karının ağzına koyduğun lokma bile senin için sadaka
sayılır. ''
Tahric: Buhari (5/233),
Ebu Nuaym kanalıyla Sevri'den ve Müslim (1628), "Süfyan-Sa'd"
kanalıyla rivayet ettiler.
16359- Ebu Bekr b. Hafs der
ki: Sa'd b. Ebi vakkas, veda haccı sırasında Mekke' de hastalandI. Resulullah
(Sallallahu aleyhi ve Sellem) haccını yaptıktan sonra Sa'd'ın yanına ziyarete
geldi. Sa'd: "Ya Resulallah! Beni Mekke'de mi bırakacaksın?" deyince,
Allah Resulü (Sallallahu aleyhi ve Sellem) bir gün daha bekledi. Diğer günün
sabahında yine yanına gelip selam verdi. Sa'd: "Ya Resulallah! Ben
Mekke'de mi öleceğim?" diye sorunca, Allah Resulü (Sallallahu aleyhi ve
Sellem):
"Yüce Allah senin
elinle bazı topluluklara fayda, bazdarma da zarar verene kadar Mekke'de
ölmemeni diliyorum" buyurdu. Sa'd: "Ya Resulallah! Erkek olsun kız
olsun varisim bulunmuyor. Malım da çok. Malımın üçteikisini Muhacir
kardeşlerime vasiyet edebilir miyim?" diye sorunca, Allah Resulü (Sallallahu
aleyhi ve Sellem): "Hayır!" karşılığını verdi. Sa'd: "Yarısını
edeyim mi?" diye sorunca, Allah Resulü (Sallallahu aleyhi ve Sellem) yine:
"Hayırı" karşılığını verdi. Sa'd:
"Üçtebirini edeyim
mi?" diye sorunca Allah Resulü (Sallallahu aleyhi ve Sellem):
"Üçtebiri olur, ama o da çoktur" buyurdu.
16360- Ata (b. Ebi
Rebah) bildiriyor: Sa'd b. Ebi vakkas: "Ya Resulallah!
Malım var, varis olacak
kız veya erkek evladım da yok. Malımın üçteikisini vasiyet edeyim mi?"
diye sorunca, Allah Resulü (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Bu kadarı çok
olur" buyurdu. Sa'd: "Yarısını edeyim mi?" diye sorunca, Allah
Resulü (Sallallahu aleyhi ve Sellem) yine: "Bu da çok olur" buyurdu.
Sa'd: "Üçteikisini edeyim mi?" diye sorunca, Resulullah (Sallallahu
aleyhi ve Sellem) herhangi bir karşılık vermedi. Vasiyet konusunda uygulanan
sünnet de bu (üçtebir) oldu.
16361- Hz. Ali der ki:
"Malımın beştebirini vasiyet etmem benim için dörttebirini vasiyet
etmemden daha iyidir. Dörttebirini vasiyet etmem de üçtebirini vasiyet etmemden
daha iyidir. Malının üçtebirini vasiyet eden kişi de bu konuda üzerine düşeni
tamamıyla yapmış olur. ''
Tahric: Beyhakİ (6/270),
Züheyr kanalıyla Ebu İshak'tan daha kısa bir metinle rivayet etti.
16362- ibrahim(-i Nehai)
der ki: "Malımın beştebirini vasiyet etmem benim için dörttebirini vasiyet
etmemden daha iyidir. Dörttebirini vasiyet etmem de üçtebirini vasiyet etmemden
daha iyidir. Malının üçtebirini vasiyet eden kişi de bu konuda üzerine düşeni
tamamıyla yapmış olur."
16363- Katade der ki:
Hz. Ebu Bekr malının beşte birini vasiyet etti. Bu konuda: "Yüce Allah'ın
kendi için razı olduğu miktarı vasiyet ediyorum" dedi ve: "Bilin ki,
ganimet olarak aldığınız herhangi bir şeyin beşte biri mutlaka Allah'a,
Peygamber'e, onun yakınlarına, yetimlere, yoksullara ve yolculara
aittir"[Enfal, 41] ayetini okudu.Hz. Ömer ise malının dörttebirini vasiyet
etti.
Tahric: Beyhakı (6/280),
Şeyban kanalıyla Katade' den rivayet etti.
16364- Sevri bildiriyor:
işiten birinin bildirdiğine göre Hasan( -I Basri) ile Ebu Kılabe: "Hz. Ebu
Bekr malının beşte birini vasiyet etti" demişlerdir.
16365- ibrahım(-i NehaI)
der ki: "Öncekiler malın beştebirinin vasiyet edilmesini dörttebirinin
vasiyet edilmesinden, dörttebirinin vasiyet edilmesini de üçtebirinin vasiyet edilmesinden
daha uygun görürlerdi."
Tahric: Said b. Mansur
(3/335), "Huşeym-İbrahim" kanalıyla rivayet etti.
16366- İbn Tavus,
babasından (Tavus'tan) bildirir: "Kişinin varisleri azsa malının
üçtebirini vasiyet etmesinde bir sakınca olmaz."
16367- İbn Ömer der ki:
"Malın üçtebirini vasiyet etmek normaldir; ne çok, ne de azdır."
Tahric: Beyhaki (6/269),
aynısını Hz. Ömer'den rivayet etti.
16368- Ma'mer
naklediyor: Katade'nin bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve
Sellem): "Ey insanlar! (Cehhennem ateşine karşı) canlarınızı Rabbinizden
satın alı(p kurtarı)n! Bilin ki (dünyada) insana ait olan hiçbir şey yoktur!
Malında Yüce Allah'm verilmesini emrettiği haklara karşı cimri davranan nice
kişiler tanıyorum ki ölüm anı geldiğinde malını şuraya buraya saçarak dağıtmaya
başlıyor!" buyurmuştur.
Katade bunu zikrettikten
sonra da şöyle derdi: "Yazıklar olsun sana ey Ademoğlu! Yaşarken pek cimri
ve eli sıkı davranırdın. Ancak ölüm anı geldiğinde malını saçıp dağıtmaya
başladın! Ey Ademoğlu! Allah'tan kork! Allah'a karşı takvalı ol! Biri yaşarken,
biri de ölüm anında olmak üzere malına yönelik iki kötü davranışı bir araya
getirme! Muhtaç durumda olan ve sana varis olamayan akrabalarına bak ve uygun
ölçülerde onlara malından vasiyette bulun!"
16369- (Kadı) Şureyh der
ki: "Kişinin malının üçtebirini vasiyet etmesi çoktur, ama caizdir."
Tahric: Darimİ (s. 414),
Sevri kanalıyla ve Said b. Mansur (3/339), Huşeym kanalıyla rivayet ettiler.
Sonraki sayfa için
aşağıdaki link’i kullan:
Miras Alana
Vasiyette Bulunmak; Malın Tümünü Vasiyet Etmek