musannef Abdurrezzak |
Alışveriş |
ANA SAYFA
Kur’an Hadis Sözlük Biyografi
Araziyi Mahsülün
Üçtebiri veya Dörttebiri Karşılığında Ekmesi için Birine Vermek
14463- Rafi' b. Hadic'in
yeğeni Useyd bin Zuheyr anlatıyor: Birimizin arazisi ihtiyacından fazla olunca onu
mahsulün üçtebiri veya dörttebiri veya yarısı karşılığında icara verir ve su
kanallarının kenarlarında yetişen mahsulden üç hissenin, kusaranın ve tarlanın
sulak kısmının mahsulünün kendisine verilmesini şart koşardı. O zamanlar geçim
çok zor idi ve arazide demirle, Allah'ın dilediği tarım aletleri ile çalışmak
suretiyle ondan yararlanırdık. Rafi' b. Hadic yanımıza gelerek şöyle dedi:
"Şüphesiz ki Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem), sizi, size yararlı
olan bir işten men etti. Ancak Allah'ın Resulü'ne (Sallallahu aleyhi ve Sellem)
itaat sizin için daha yararlıdır. Şüphesiz, Resulullah (Sallallahu aleyhi ve
Sellem) sizi hakl [Buğday ile arazi kiralama] muamelesinden men etti ve:
"Kimin arazisi ihtiyacından fazla ise onu (ekmesi için geçici olarak ücretsiz
bir şekilde Müslüman) kardeşine versin ya da boş bıraksın" buyurdu.
Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) müzabeneyi de men etti.
Müzabene fazla miktarda
hurmalığı olan kişiye birinin gelip: "Şu kadar hurmalığı şu kadar hurmaya
karşılık alıyorum" demesidir.
Tahric: İbn Mace (2460);
Ebu Davud (3389); Nesai (7/33, 34), Mansur kanalıyla "kısa bir
metinle" ve Beyhaki (6/122), Remadi kanalıyla Abdurrezzak'tan rivayet
etti.
14464- Rafi' b. Hadic
anlatıyor: Bir gün dayım yanıma girdi ve: "Resulullah (Sallallahu aleyhi
ve Sellem) bugün bizi, bize faydalı olan bir şeyden men etti. Allah'a ve
Resulüne itaat etmek bizim ve sizin için daha faydalıdır" dedi. Yine bir
ekinin yanından geçerken (dayım): "Bu kimindir?" diye sordu. "Bu
filan kişinindir" denilince de: "Arazi kimindir?" diye sordu.
"Arazi filan kişinindir" denilince de: "Bu ne yapmak
istiyor?" diye sordu. Ona: "Sahibi şu şu karşılığında araziyi ona
verdi" dediler. Bunun üzerine şöyle dedi: "Allah Resulü (Sallallahu
aleyhi ve Sellem): ''Arazisi ihtiyacından fazla olan kişinin onu (ekmesi için
geçici olarak ücretsiz bir şekilde Müslüman) kardeşine vermesi daha
hayırlıdır'' buyurdu. Arazinin mahsülün üçtebiri veya dörttebiri karşılığında
veya kara verilmesini yasakladı."
Eyyub der ki: Tavus'a:
"Rafi' b. Hadic'in oğlu burada bu hadisi anlatıp duruyor" denilince,
Tavus içeri girip geri çıktı ve şöyle dedi: "Bana bunu ondan daha bilgili
bir kişi anlattı. Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) bir ekinin yanından
geçerken onu beğendi ve: "Bu ekin kimindir?" diye sordu. "Filan
kişinindir" denilince: "Arazi kimindir?" diye sordu. "Filan
kişinindir" denilince: "Nasıl oluyor?" diye sordu. "Onu şu
şu şartlarla ona verdi" denildi. Bunun üzerine Allah Resulü (Sallallahu
aleyhi ve Sellem): "Arazisi ihtiyacından fazla olan kişinin onu (ekmesi
için geçici olarak ücretsiz bir şekilde Müslüman) kardeşine vermesi daha
hayırlıdır" buyurdu ve böyle bir şeyi yasaklamadı."
Tahric: Buhari (3/218)
ve Müslim (2/24), Tavus kanalıyla aynı mana ile rivayet ettiler.
14465- Zeyd b. Sabit
anlatıyor: Allah, Rafi' b. Hadic'i affetsin. Vallahi bu mesele bu şekilde
değildi. Mesele şöyleydi: Bir adam arazisini birine icar olarak vermişti.
Bunlar bir şeyden dolayı kavga edip birbirlerine sövdüler.
Bunun üzerine Resulullah
(Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Şayet böylesi bir duruma düşecekseniz o
zaman arazilerin izi icara vermeyin" buyurdu. Raf]' de hadisin sonunu
duydu ve ilk kısmını duymadı.
Tahric: Ebu Davud
(3390); Nesai (7/50); İbn Mace (2461); İbn Ebi Şeybe, "İsmail b. Uleyye-Urve"
kanalıyla; Tehavi (2/258) ve Beyhaki (6/134), Bişr b. Mufaddal kanalıyla
Abdurrahman b. İshak'tan rivayet ettiler.
14466- Amr b. DInar der
ki: Tavus'a: "Muhabere yapmayı bıraksan daha iyi olmaz mı? Zira
Resülullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem) muhabere satışını yasakladığını
söylüyorlar" dediğimde: "Ey Amr! Onlardan daha bilgili olan biri (ibn
Abbas) bana Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem) bunu yasaklamadığını
bildirdi" karşılığını verdi.
Tahric: Buhari (3/138);
Müslim (121) 1550 ve İbn Mace (2462), İbn Uyeyne kanalıyla rivayet ettiler.
14467- Tavus der ki: İbn
Abbas'ın bildirdiğine göre Allah Resulü (Sallallahu aleyhi ve Sellem):
"Arazisi ihtiyacından fazla olan kişinin onu (ekmesi için geçici olarak
ücretsiz bir şekilde Müslüman) kardeşine vermesi belli bir ücret almasından
daha hayırlıdır" buyurmuştur. İbn Abbas: "Aksi takdirde bu hakl olur.
Ensar'ın dilinde buna muhakale denilir" dedi.
Tahric: Müslim (2/14),
"Başka biri-Ma'mer" kanalıyla ve İbn Mace (2457) rivayet ettiler.
14468- ibnu'l-Müseyyeb
der ki: "Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem), Hayber arazilerinin bir
kısmını ekinlerin yarısını vermek üzere işlemeleri için Yahudilere verdi.
Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) ve Hz. Ebu Bekr zamanında bu arazi bu
şekilde değerlendirildi. Hz. Ömer kendi hilafetinde onları sürgün edene kadar
iki yıl daha böyle devam etti."
14469- Nafi' bildiriyor:
"Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) Hayber arazilerini çıkarılan
meyve veya ekinin yarısı karşılığında verdi. Eşlerine de her sene kuru hurmadan
seksen, arpadan yirmi vesak olmak üzere yüz vesak veriyordu.''
Tahric: Buhari (3/137,
138); Ebu Davud (3408); Tirmizi (1383); Müslim (2/14), "Ali b.
Misher-İbn Ömer"
kanalıyla ve İbn Mace (2467) rivayet ettiler.
14470- Musa b. Talha der
ki: "Hz. Osman, Muhammed'in ashabından Abdullah, Sa'd, Zübeyr, Habbab ile
Usame b. Zeyd olmak üzere (Hayber' den) beş kişiye pay verdi. Komşularım olan
Abdullah ve Sa'd arazilerini üçte bir hisseyle icara vermekteydi.''
Tahric: Said b. Mansur,
Musa b. Talha kanalıyla tam metin olarak; aynı yolla İbn Ebi Şeybe "kısa
bir metinle"; İbn Hazm (8/215) ve Tahavı (2/261) değişik yollardan
"rivayet ettiler.
14471- Amr b. Sulay'
el-Muharibı anlatıyor: Bir adam Hz. Ali'ye gelip bir kişi hakkında: "Bu
kişi bir arazi aldı ve onda şöyle şöyle yapmaktadır" dedi. Adam da:
"Ben araziyi yarıya aldım. Ondaki dereleri açıp araziyi ıslah ederek
düzeltmekteyim" diyerek kendini savundu. Bunun üzerine Hz. Ali:
"Bunda bir sakınca yoktur" dedi.
Tahric: Fethu'l-Bari'de
(5/7) geçtiği üzere İbn Ebi Şeybe rivayet etti.
14472- Muaz b. Cebel der
ki: "Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) beni araziden hisseleri
almam için Bedevi köylerine gönderdi."
Süfyan der ki:
Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) araziyi üçtebir veya dörttebir
hisseyle vermekte bir sakınca görmezdi."
14473- Ma'mer der ki:
Zühri'ye kişinin arazisini üçtebir veya dörttebir hisseyle vermesini
sorduğumda: "Bunda bir sakınca yoktur" karşılığını verdi.
Abdurrezzak der ki: Ma'mer:
"Kasım b. Muhammed'e bunu soran bir kişinin bana bildirdiğine göre Kasım
bunda bir sakınca görmezmiş .
14474- Abdurrezzak der
ki: Hişam'ın şöyle anlattığını işittim:
Muhammed b. Sırın,
birine: "Benim şu bahçemde çalış ve mahsülün üçte biri veya dörtte biri
senin olsun" diyen bir kişinin durumunu sormam için beni Kasım b.
Muhammed'e gönderdi. Kasım: "Bunda bir sakınca yoktur" dedi. İbn
Sırın'in yanına dönüp cevabı bildirince: "Bu, arazide yapılacak en güzel
şeydir" dedi. Oysa Hasan bunu mekruh görürdü.
14475- Hammad der ki:
"ibrahim(-i Nehai), ibnu'l-Müseyyeb, Said b.
Cübeyr ve Mücahid'e
araziyi üçte bir veya dörtte bir karşılığında vermeyi sorduğumda bunu mekruh
gördüler.
14476- Ebu Cafer der ki:
"Medine'deki bütün Muhacirlere üçtebir veya dörttebir hisseyle ekmeleri
için araziler verilirdi."
14477- Osman b. Mevhib
der ki: Ebu Cafer Muhammed b. Ali'nin şöyle dediğini işittim: "Hz. Ebu
Bekr, Hz. Ömer ve Hz. Ali'nin aileleri arazilerini üçtebir veya dörttebir
olarak icara verirlerdi."
14478- Abdurrezzak der
ki: "Ma'mer'e, arazisinde bir müddet çalıştıktan sonra birini o işe ortak
etmek isteyip önceden çalışmış olduğu işin ücretini kendine ayırmasını
sorduğumda bunu mekruh gördü."
14479- Mücahid:
"ibn Ömer arazisini üçtebir olarak icara verirdi" dedi.
14480- Ma'mer:
"Zühri (mahsülde) ortaklıkta bir sakınca görmezdi" dedi.
Sonraki sayfa için
aşağıdaki link’i kullan:
Zirai Ortaklıkta
Mal Sahibinin Tohum Vermesi