|
musannef Abdurrezzak |
Alışveriş |
ANA SAYFA
Kur’an Hadis Sözlük Biyografi
Şuf'a Hakkı
Komşulukta Şuf'a Hakkı
ve Ortağın Öncelikte Hak Sahibi Olması
14380- Taif ahalisinden
Abdullah b. Abdirrahman adlı kişi der ki: Amr b. eş-Şerid, babasından anlatarak
Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Komşu, (şufa açısından)
sekabine (yani bitişiğindeki taşınmaz mala) öncelikle hak sahibidir"
buyurduğunu söyledi.
Tahric: Nesai (7/330);
İbn Mace (2496), Amr b. Şuayb kanalıyla Amr b. eş-Şerid'den; Beyhaki (6/105),
Asım kanalıyla Abdullah b. Abdirrahman et-TaifI'den; İbrahim b. Meysere, Amr b.
eş-Şerid kanalıyla Ebu Rafi'Den ve Buhari (2/292) rivayet ettiler.
14381- Amr b. eş-Şerid
bildiriyor: Sa'd, Ebu Rafı'Nin evi için kendisiyle pazarlık edip: "Ben sana
dört yüzden (dinardan) fazla bir miskal bile arttırmayacağım" dedi. Bunun
üzerine Ebu Rafı': "Eğer Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem):
"Komşu, (şufa açısından) sekabine (yani bitişiğindeki taşınmaz mala)
öncelikle hak sahibidir" buyurduğunu işitmeseydim sana (bu evi)
vermezdim" karşılığını verdi.
Tahric: Farklı
kanallarla ve değişik lafızlarla Buhari (9/35, 36, 37) rivayet etti.
14382- Amr b. eş-Şerid
es-Sekan anlatıyor: Musevvir b. Mahreme bir elini omzuma koydu ve Sa'd'ın yanına
gittik. Ebu Rafı' gelip Musevvir'e: "Bu kişiye benden (evimi) satın
almasını tavsiye etmez misin?" dedi. Bunun üzerine Sa'd: "Vallahi ben
bu kişiye bir ödemede veya taksitle dört yüz dinardan daha fazlasını
vermem." deyince, Ebu Rafı': "Sübhanallah, peşin olarak bana beş yüz
dinar veriliyordu. Eğer Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem):
"Komşu, (şufa açısından) sekabine (yani bitişiğindeki taşınmaz mala)
öncelikle hak sahibidir" buyurduğunu işitmeseydim sana (bu evi)
vermezdim" karşılığını verdi.
Tahric: Buhari (9/35),
İbu'l-Med'in'i kanalıyla İbn Uyeyne' den; Ebu Davud (3516); Nesa'i (7/320) ve
İbn Mace (2495, 2498), İbn Uyeyne kanalıyla rivayet ettiler.
14383- Hasan(-ı Basri),
Hz. Ali ile İbn Mes'ud'dan duyan bir kişiden şöyle dediklerini nakleder:
"Şuf'a konusunda Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) yakında
olanların hakkının olduğuna hükmetti."
Tahric: Farklı
kanallarla ve başka bir lafızla İbn Eb'i Şeybe rivayet etti.
14384- Muhammed b.
Raşid: "Şuf'a konusunda Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) yakında
olanların hakkının olduğuna hükmetti" dedi.
14385- Ma'mer'in
bildirdiğine göre Katade ve Hasan(-ı Basri): "Eğer (malı) ona (malına)
yapışık ise şuf'a hakkında önceliklidir" dediler.
14386- (Kadı) Şureyh der
ki: "Ortak, şuf'a sahibinden daha önceliklidir.
Şuf'a sahibi de
başkalarından daha önceliklidir."
14387- Başka bir kanalla
Şureyh'ten bu sözün aynısı rivayet edilmiştir.
14388- Başka bir kanalla
Şureyh'ten aynısı rivayet edilmiştir.
Tahric: Veki' (2/378),
Katade kanalıyla Muhammed'den başka bir lafızla rivayet etti.
14389- ibrahim(-i Nehai)
der ki: "Ortak, komşudan daha önceliklidir.
Komşu da başkalarından
daha önceliklidir."
14390- Şa’bi,
Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurduğunu nakleder:
"Şura sahibi komşudan daha önceliklidir. Komşu da uzak olandan daha
önceliklidir. "
Satın Alınan Mala Sınır
Çekildiği Zaman Artık Şuf'a Hakkı Yoktur
14391- Cabir b. Abdillah
der ki: "Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) bölünmeyen her şeyde
şuf'a hakkı kıldı. Sınırlar belirlendiği ve yol ayrıldığı zaman şuf'a hakkı
kalmaz."
Tahric: Farklı
kanallarla Buhari (3/104, 114, 183, 9/35); Ebu Davud (3514); Tirmizi (2/293),
Abd b. Humeyd kanalıyla AbdurrezzaK''tan ve İun Mace (2499) rivayet ett\iler.
14392- Ömer b.
el-Hattab: "Yer taksim edilip sınırlar belirlendiği zaman şuf'a hakkı
kalmaz" dedi.
Tahric: Beyhaki (6/105),
"Said b. Mansur-Ömer" kanalıyla rivayet etti.
14393- Osman b. Affan
der ki: "Sınırlar belirlendi ği zaman şuf'a hakkı kalmaz. Kuyuda ve aşı
için kullanılan hurma ağaçlarında şuf'a hakkı olmaz.''
Tahric: Malik,
Muvatta'da (2/195) rivayet etti.
14394- Ömer b.
Abdilazız: "Sınırlar belirlendiği zaman şuf'a hakkı kalmaz" dedi.
14395- İbn Meysere der
ki: Tavus'a: "Ömer b. Abdilazız: ''Sınırlar belirlendiği zaman şuf'a hakkı
kalmaz mı?'' diye yazdı" dediğimde: "Hayır (kalır), komşu öncelikte
hak sahibidir" karşılığını verdi.
Uzakta Olanın Şuf'a
Hakkı
14396- Cabir, Resulullah'
ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurduğunu bildirir: "Kişi
(taşmmaz) malmı satışa çıkardığı zaman bunu satın almada komşusu herkesten daha
fazla hak sahibidir. iki malın yolu bir olduktan sonra kişi bu malını satışa
çıkardığı zaman komşusu uzakta ise dönmesini bekler. ''
Tahric: Ebu Davud
(3518); Tirmizi (2/292), Halid b. Abdillah el-Vasiti kanalıyla Abdu'lMelik'ten;
Ebil Davud; İbn Mace (2494) ve Beyhaki (6/106), İshak b. Yusuf el-Ezrak
kanalıyla Abdu'l-Melik'ten rivayet ettiler.
14397- Humeyd el-Ezrak
der ki: "Ömer b. Abdilaziz, on yıl sonrasında bile şuf'a hakkına hüküm
verdi."
14398- Şa'bi ve Hakem
(b. Uteybe): "Uzakta olanın şuf'a hakkı vardır" dediler.
Kapı ve Sınırlardaki
Şuf'a Hakkı
14399- Tavus der ki:
"Komşuların şuf'ada öncelik hakkı vardır; o da kapısı sana en yakın
olandır."
14400- ibrahim(-i
Nehai): "Kapısı sana en yakın olanın şufada öncelik hakkı vardır"
dedi.
14401- Hz. Aişe der ki:
"Ey Allah'ın Resulü! Benim iki komşum var, hangisine hediye vereyim?"
diye sorduğumda: "Kapisi sana en yakın olanma (ver)" buyurdu.
Tahric: Buhari (3/115,
208, 8/13), Şu'be kanalıyla Ebu Ömer el-Cevni'den Şuf'a bölümünün sonunda Edeb
başlığı altında ve Ebu Davud (5155) rivayet ettiler.
14402- Şa’bi der ki: "(Kadı)
Şureyh şuf'ada öncelik hakkını ilk komşuya yani duvar duvara olana verirdi.''
Tahric: Farklı
kanallarla Veki' (2/249, 253) rivayet etti.
Satıştan Önce Şuf'a
Hakkına Sahip Olandan izin Alınması; Bu iznin Süresi Ne Kadardır?
14403- Cabir b. Abdillah
der ki: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Kimin bir tarlada veya
bir evde ortağı varsa ortağma danişmadan onu satamaz. Ortağı onu dilerse alır,
dilerse almaz" buyurdu.
Tahric: Müslim (134,
135) 1608, Abdullah b. İdris kanalıyla İbn Cüreyc'den; Ebu Davud (3513) ve
Nesai (7/301, 320) rivayet ettiler.
14404- Eş'as bildiriyor:
Hakem (b. Uteybe), aralarında ev veya tarla olan iki kişiden biri diğerine:
"Sana şuf'a hakkımı satmak istiyorum. Onu benden al" demesi,
diğerinin de: "Fiyat biçildiği zaman zaten ben onu almakta daha
öncelikliyim" demesi durumunda: "Bu şekilde izin verdikten sonra
artık (şuf'a yönünde) bir hakkı kalmaz" dedi. Sevri': "Bizimde
görüşümüz budur" dedi. İbn Ebi Leyla da: "Satış zamanı gelmedikçe
şuf'a hakkına sahip değildir. Satış zamanı onu dilerse alır, dilerse
almaz" dedi.
14405- Şa’bi der ki:
"Kim şuf'a hakkına sahip olduğu yerin satılmasına şahit olur ve buna
itiraz etmezse şufa hakkı gider."
14406- (Kadı) Şureyh der
ki: "Şuf'a hakkı bu hakka sahip olanlardan ilk önce davranan
kişinindir." Ma'mer de aynı şeyi söylemiştir.
Şuf'a Hakkı Hibe Edilir
mi? Satılıp Üzerine Bina Dikilen veya Bir Kısmı Satılan Malda Şuf'a Hakkı
14407- Sevr7 der ki:
"işittiğimize göre şuf'a hakkı satılmaz, hibe edilmez, miras olarak
bırakılmaz ve ödünç verilmez. Şuf'a sadece bu hakka sahip olanlara
aittir."
14408- Başka bir kanalla
Şa'bi'den bu fetvanın aynısı rivayet edilmiştir.
14409- Şeyban7 bildirir:
Şa'b7: "Kişi üzerinde bir ev inşa eder ve sonra şuf'a hakkına sahip olan
kişi gelirse değerini verip orayı alır" dedi. Hammad (b. Eb7 Süleyman)
ise: "Yeni inşa edilen kısmı sökülür ve şuf'a hakkına sahip olan kişi
hakkını alır" dedi. Hammad'ın görüşü, Sevri'nin yanında daha makbüldür.
14410- Abdurrezzak
bildiriyor: Adamın biri evini bin dirheme sattı. Şuf'a hakkına sahip olan kişi
geldiğinde evin kapı tarafı başkasına satılmıştı. Eve kapı tarafı hariç bin
dirhem fıyat biçildi. Sevri de bu konuda: "Şuf'a hakkına sahip olan kişi,
kapı tarafını beşyüz dirheme satın alır" dedi.
Kafirin ve Bedevinin
Şuf'a Hakkı Var mıdır?
14411- Humeyd et-Tavil
bildiriyor: "Hasan(-ı BasrI) veya Enes Abdurrezzak: "Hangisi olduğu
konusundaki şüphe bana aittir" der -: "Kafırin şuf'a hakkı
yoktur" dedi. Arkadaşlarımızdan başka biri: "Kafirin şuf'a hakkı
vardır" dedi.
Tahric: Farklı
kanallarla Beyhakı (6/108, 109); Abdurrezzak mevkuf olarak ve Veki' (2/249),
Şureyh kanalıyla aynısını rivayet ettiler .
14412- Halıd el-Hazza
der ki: Ömer b. Abdilazız: "Yahudinin şuf'a hakkı vardır" diye ferman
yazdı.
14413- Sevri der ki:
"Büyüğün, küçüğün, bedevinin, yahudinin, hıristiyanın ve mecusinin şuf'a
hakkı vardır. Öyle bir şeyden haberi olup üç gün içinde hakkını talep etmezse
şuf'a hakkı kalmaz. Eğer günlerce bekleyip sonradan: "Şuf'a hakkım
olduğunu bilmiyordum" derse yalan söylediği varsayılır.
14414- Cabir (el-Cu'fi)
bildiriyor: Şa’bi: "Bedevinin şuf'a hakkı yoktur" dedi. Hakem ise:
"Şuf'a hakkı vardır" dedi.
Herkesin Payı Oranınca
veya Pay Sahibi Erkeklerin Hakkı Olması
14415- Şa’bi der ki:
"Şuf'a hakkı pay sahibi erkekler arasındadır."
14416- ibrahim(-i
NehaI): "Şuf'a hakkı pay sahibi erkekler arasındadır" demiştir.
14417- (Kadı) şureyh:
"Şuf'a hakkı payı oranınca bu hakka sahip olan erkek kadın herkesin
arasındadır" dedi.
14418- Ata (b. Ebi
Rebah): "Şuf'a hakkı, payı oranınca bu hakka sahip olan erkek kadın
herkesin arasındadır" demiştir.
14419- İbn Sırın der ki:
"Şufa hakkı payı oranınca bu hakka sahip olan erkek kadın herkesin
arasındadır."
Şuf'a Hakkıyla Başka Bir
Yeri de Almak veya Satışın Veresiye Olması
14420- Abdurrezzak der
ki: Ma'mer'e iki kişinin durumunu sorup: "Bunların taksim edilmemiş ortak
oldukları bir harabe vardı. Biri kendi hissesini ve beraberinde kendisine ait
olan başka bir harabeyi aynı parayla sattı. Şuf'a hakkına sahip olan kişi
gelip: "Onun harabedeki hissesini ben alacağım" dedi (bunun hükmü
nedir?)" dediğimde şu karşılığı verdi: "Osman el-Bettiy: ''Satılan
yerin hepsini alır veya hepsinden vazgeçer'' dedi. İbn Şübrüme ve KUfe
ahalisinden biri: "Kendisinde ortak olduğu harabeyi değerinde alır ve
isterse diğerini bırakır" dedi."
14421- Abdurrezzak der
ki: "Sevri ve Süfyan'ın, İbn Şübrüme'nin söylediği gibi dediklerini
işittim."
14422- Abdurrezzak
anlatıyor: Sevri'ye bir adam bir kişinin şuf'a hakkına sahip olduğu bir yeri
birinden veresiye satın aldıktan sonra şuf'a hakkına sahip olan kişi gelip:
"Ben onu veresiye olarak alacağım" demesi sorulunca şu karşılığı
verdi: "Onu ancak peşin para ile satın alabilir. Çünkü o yer onu ilk alan
kişinin garantisi altına girmiştir. içimizden bazıları: ''Zamanı gelinceye
kadar onu satın alanın elinde kalır. Zamanı gelince de şuf'a hakkına sahip olan
kişi onu alır'' demektedir."
Hayvan veya Kuyu veya
Hurma veya Borçta Şuf'a Hakkı Olur mu?
14423- Ma'mer der ki:
Eyyub'a: "Hayvanda şuf'a yapan birini gördün mü?" diye sorduğumda:
"Hayır, görmedim" karşılığını verdi. Ben de kimsenin hayvanda şuf'a
yaptığını görmedim.
14424- (Kadı) Şureyh der
ki: "Şuf'a hakkı sadece ev tarla ve bahçe gibi gayrimenkullerde (taşınmaz
mallarda) vardır."
Tahric: Veki' (2/253),
Abdurrezzak kanalıyla rivayet etti.
14425- Ata b. Ebi Rebah'ın
dediğine göre şuf'a hakkı sadece tarlada vardır. İbn Ebi Muleyke:
"Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) her şeyde şuf'a hakkı
kıldı" dedi.
Tahric: Tirmizi (1371)
ve Beyhaki (6/109), İsmail b. Cafer kanalıyla İsrail' den rivayet ettiler.
14426- Osman b. Affan
der ki: "Tarlada hudutlar belirlendiği zaman şuf'a hakkı kalmaz. Kuyuda ve
aşı için kullanılan hurma ağaçlarında şuf'a hakkı olmaz."
14427- Muhammed b. Ebi
Bekr'in bildirdiğine göre Allah Resulü (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Suda.
yolda ve aşı için kullanılan hurma ağaçlarında şufa hakkı olmaz"
buyurmuştur.
14428- Eban b. Osman b.
Affan: "Kuyuda ve aşı için kullanılan hurma ağaçlarında şuf'a hakkı
olmaz" dedi.
14429- Ma'mer'in
bildirdiğine göre İbn Şübrüme: "Suda şuf'a hakkı vardır" demiştir.
Ma'mer ise: "(ibn Şübrüme'nin) dediği hoşuma gitmedi" diye ekledi.
14430- İbn Ebi Muleyke
der ki: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Ortak. her şeyde şufa
hakkına sahiptir" buyurdu.
14431- Zühri der ki:
"Bildiğim kadarıyla kadılar, birinin borcunu satın alan (ödemesini üzerine
alan) kişinin (şuf'a konusunda) o kişi üzerinde diğer kişilerden daha fazla hak
sahibi olacağı şeklinde hüküm vermişlerdir."
14432- Ma'mer, Kureyşli bir
adamdan bildirir: Ömer b. Abdilazız, anlaşmalı kölenin ödemesi gereken bedeli
mal karşılığında efendisinden satın alması durumunda kölenin kendi üzerinde
efendisinden daha fazla hak sahibi olacağına hükmetmiş ve şöyle demiştir:
Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurdu: "Kişi birinin
borcunu satın (ödemesini üzerine) aldığı zaman şura konusunda aynı bedeli
ödeyecek olduktan sonra diğer kişilerden daha öncelikli olur. "
14433- Ömer b. Abdilaziz
bildiriyor: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) satın (ödemesi üzerine)
alınan borçtan dolayı şuf'a hakkının olacağına hükmetti. Kişi borcunu birine
sattığı (ödemesini ona devrettiği) zaman şuf'a konusunda ödemeyi üzerine alan
kişi öncelikli olur."
14434- ibnu'I-Müseyyeb:
"Canlı olan şeyde şufa yoktur" dedi.
14435- Abdurrezzak der
ki: Adamın biri bir tarla satın aldı. Başka bir adam da gelip (şufa hakkından
dolayı): "Bu tarlanın yarısını almak bana düşer" dedi. Ancak diğer
ortak (tarlayı satın alan kişi): "Hayır!" karşılığını verdi ve davalaştılar.
Bu konuda Sevri: "Sonradan gelen kişinin tarlanın yarısını alma hakkı
vardır; zira sonradan da olsa bu hakkı sabit olmuştur" dedi. Adamın biri
Sevri'ye: "Ama Malik, diğer kişinin böyle bir hakkının olabilmesi için
tarlayı satın alan kişinin fıyat üzerinde konuşup ödemeyi yaparken orada hazır
bulunması gerektiğini söylüyor" dedi, ancak Sevri böyle bir şeyi kabul
etmedi.
14436- ismail b.
Abdillah bildiriyor: "Basra kadısı olan Ubeydullah b. elHasan, kişi
üzerinde şuf'a hakkı bulunan bir malı başkasının adına satın alıp teslim de
aldıktan sonra şuf'a hakkı olan kişinin gelip bu hakla malı satın alan kişinin
elinden alması konusunda sorumluluğun başkası adına onu satın alan kişide
olacağına hükmetti. Ancak malı henüz teslim almamışsa ve şuf'a hakkı olan kişi
sonradan bunu malın sahibinden satın almışsa, sorumluluğun malı ilk satan
kişide olacağına hükmetti."
Sonraki sayfa için
aşağıdaki link’i kullan:
Borca Alınan Malın
Borca Satılması