musannef Abdurrezzak |
Talak |
ANA SAYFA
Kur’an Hadis Sözlük Biyografi
Talak Üzerine Yemin
Kadının, Evlenmeyeceğine
Dair Köle Azad Etmeye Yemin Etmesi
11272- Ma'mer'e, hiç
evlenmeyeceğini söyleyen ve evlendiği takdirde kölelerinin azad olmasına yemin eden,
daha sonra evlenmek isteyen kadınla ilgili olarak sorulunca şöyle dedi:
Hasan(-ı BasrI) ve Katade, bu durumdaki kadın için: "Kölelerini satıp
evlenir" dediler. Kasım, Salim ve Ubeydullah b. Ömer'in de aynı şeyi
söylediğini duydum. Kasım ve Salim'e bu soru sorulunca: "Köleleri satıp
evlenir" cevabını verdiler.
Ma'mer der ki: "Bu
konuyu Küfe alimlerinden İbn Şubrume ve başkasına sorduğumda: "Onları
satıp evlenecek olursa, kendisinden azad olmuş olurlar ve kadın kölelerin
parasını iade eder" dediler.
Bir Şeyi Yapma Konusunda
Talak Üzerine Yemin Eden ve O işi Yapmadan Önce Boşayanın Durumu
11273- Hasan(-ı BasrI)
ile ibnu'I-Müseyyeb, bir şeyi yapmadığı takdirde hanımının boş, kölesinin azad
olmasına yemin eden, dediğini yapmadan önce de hanımını boşayıp kölesini azad
eden kişiyle ilgili olarak: "Dediği şeyi yapıp yeminini yerine getirirse
hanımı boş olmaz, kölesi de azad olmaz" demiştir.
11274- Başka bir kanalla
Zühri' den bu fetvanın aynısı rivayet edilmiştir.
11275- İbn Cüreyc der ki:
Ata (b. Ebi Rebah), Said (b. el-Müseyyeb) ile Hasan'ın dediği gibi deyince,
ben: "Bazıları: ''Adam talakı söylediği anda hanımı bir talakla boş olur''
diyor" dedim, Ata: "Hayır. Adamın şartını yerine getirme hakkı
vardır" karşılığını verdi.
11276- Said b. Cübeyr,
kişinin talakla başlayıp: "Sen boşsun, eğer şunu şunu yaparsam" deyip
yeminini yerine getiren kişiyle ilgili olarak: "Talak olmaz"
demiştir.
Süfyan da aynı
görüştedir.
Tahric: Said b. Mansur
(3/1805), Cerir kanalıyla Mansur' dan başka bir lafızla rivayet etti.
11277- (Kadı) Şureyh:
"Eğer söze talakla başlarsa, yeminini yerine getirse bile hanımı boş
olur" derdi.
Tahric: Farklı
kanallarla Said b. Mansur (3/1804) rivayet etti.
11278- ibrahım(-i
Nehai), kişinin bir kadınla evlenince, kadının kendisine: "Hanımın var
mı?" diye sorması, onun da: "Senden başka her hanım üç talakla
boştur" demesiyle ilgili olarak şureyh'in görüşüyle fetva vermiş ve
"Söze talakla başlarsa talak olur" demiştir.
Tahric: Said b. Mansur
(3/1804), "Halid-İbrahim" kanalıyla başka bir lafızla rivayet etti.
11279- İbn Cüreyc der
ki: Ata (b. Ebi Rebah)'a: "Kişi hanımına: ''Sen boşsun, şunu şunu
yaparsam'' deyip belli bir süre de verirse, durum ne olur?" diye sorunca:
"Dediği zaman dolsa da yeminini bozacak şeyi yapmasın" cevabını
verdi.
Talak Üzerine Yemin
Etmek
11280- ibrahim(-i NehaI)
der ki: "Süt içmeyeceğine dair yemin eden ve tereyağı yiyen kişi yeminini
bozmuş olur. Çünkü tereyağı sütten imal edilir. Tereyağı yemeyeceğine dair yemin
edip süt içen ise yeminini bozmuş olmaz. Et yemeyeceğine dair yemin edip iç
yağı yiyen kişi yeminini bozmuş olur. iç yağı yemeyeceğine dair yemin edip et
yiyen kişiyse yeminini bozmuş olmaz."
11281- Ma'mer der ki:
Kişinin birine belli bir zaman vererek hakkını ödeyeceğine dair talak üzerine
yemin etmesi ve: "Ancak sen bana daha fazla mühlet verirsen başka"
demesi, alacaklının da ona mühlet vermesi, borçlunun da: "Ben yeminimde
sadıkım" demesiyle ilgili olarak İbn Şubrume: "Yeminini
yenilememişse, yemininden çıkmış (yemini hükümsüz) olur" demiştir. Ben
ise: "Adamın, söylediği şekilde yemini geçerlidir" derim.
11282- Sevri, et
yemeyeceğine dair talak üzerine yemin eden kişinin balık yemesiyle ilgili
olarak: "Yeminini bozmuş olur ve talak geçerli olur" onun (yemin
ederkenki) niyeti ise kendisiyle Allah arasındadır" demiştir.
11283- Sevri bildiriyor:
İbn Ebi Leyla, kayınlarından birinin yanına girdi. İbn Ebi Leyla et
yemeyeceğine dair yemin etmişti. Kaynı kendisine balık takdim edince, İbn Ebi Leyla:
"Bu, ettir" dedi.
11284- Sevri, kocasının
kendisine: "Falan kadınla konuşma" deyip talakı üzerine yemin etmesi,
kadının da, konuşmaması gereken kadınla karşılaşınca: "Bu kimdir?"
diye sorması, o kadının da: "Ben falanım" demesiyle ilgili olarak:
"Kadınla konuşmuş olur" dedi.
11285- Sevri, bir
topluluğun sütünden içmeyeceğina dair talakı üzerine yemin eden ve o topluluğun
sütünden başka şey yapan kişiyle ilgili olarak:
"Hanımı boş
olur" dedi. Onların yemeğini yemeyeceğine dair yemin etmesi, onların
sütünden ve bulamacından içmesiyle ilgili olarak ise: "Süt, yiyecek
değildir. Bulamaç ise yiyecektir" dedi.
11286- Sevri, kişinin
terziye bir giysiyi vererek: "Bu elbiseyi senden başkası giymeyecek" diyerek
hanımının talakı üzerine yemin etmesi ve giysinin çalınmasıyla ilgili olarak:
"Giysinin başkası tarafından giyildiğini bilmediği müddetçe talak
olmaz" demiştir.
11287- Sevri, kişinin
hanımıyla bir ay konuşmayacağına dair hanımının talakı üzerine yemin edip,
birini göndererek: "Şöyle şöyle yap" diyen kişiyle ilgili olarak:
"Bu, konuşmak sayılmaz" demiştir.
11288- Abdurrezzak
bildiriyor: Sevri, kişinin hanımıyla bir ay konuşmayacağına dair hanımının
talakı üzerine yemin edip daha sonra hanımına birini göndererek bir veya iki ay
içerisinde bir şeyi karısıyla yapacağını söylemesini istemesi, sonra da o şeyi
bir ay içinde yapmaya karar vermesi konusunda: "(Onunla konuşmadan)
dilerse o şeyi yapabilir" dedi.
11289- Sevr!, kişinin
hanımını San'a'dan çıkarmayacağına dair hanımının talakı üzerine yemin ettikten
sonra, kendisine Mekke' den haber göndermesi, hanımının da gelmesiyle ilgili
olarak şöyle dedi: "Eğer bu sözü söylerken niyeti onu kendisinin
çıkarmamasıysa, talak olmaz. Ama herhangi bir şekilde çıkarmayacağına niyet
etmişse ve kendisinin çıkarmayacağına dair bir niyeti yoksa, elçilerin onu
çıkarması kendisinin çıkarması gibidir."
11290- Sevri, kişinin
hanımının falan kişinin evine girmeyeceğine dair hanımının talakı üzerine yemin
etmesi ve kadının taşınarak o eve sokulmasıyla ilgili olarak: "Bu, talak
değildir" demiştir.
11291- Sevr!, kişinin
kızkardeşiyle muhakeme olacağına dair hanımının talakı üzerine yemin etmesi ve
kızkardeşinin de kocasını göndererek onunla muhakeme olmasıyla ilgili olarak:
"Yeminini bozmuş olur. Kendisi veya kızkardeşinden biri ölürse de aynı şey
geçerlidir" demiştir.
11292- Sevri, kişinin
falan kişinin yemeğini yemeyeceğine dair hanımının talakı üzerine yemin etmesi
ve kendisi için o yemekten satın alınması veya başka birinin o yemekten alıp
kendisine hediye etmesi ve yemin edenin de bundan yemesiyle ilgili olarak:
"Talak olmaz, çünkü o yemek o adamın mülkiyetinden çıkmıştır. Ancak
yemeğin bizzat kendisini kasdetmişse talak olur" demiştir.
11293- Sevri, kişinin
birinin hakkını ay başında ödeyeceği ne dair hanımının talakı üzerine yemin
etmesiyle ilgili olarak: "Eğer daha önce öderse yeminini bozmuş olur"
dedi. Abdürrezzak der ki: Bunu Ma'mer'e zikrettiğimde: "Eğer yemini ettiği
zamanla ay başı arasında ödemeyi kasdetmişse yeminini bozmuş olmaz" dedi.
Dört Hanımı Olanın,
Hanımının Talakı Üzerine Niyet Edip Hangisi için Yemin Ettiğini Bilmemesi
11294- Hammad (b. Ebi
Süleyman), dört hanımı olup bunlardan birinin talakı üzerine yemin eden ve talakına
yemin ettiği hanımı belirtmeyen ve belli birine niyet etmeyen kişiyle ilgili
olarak: "istediğinin üzerine elini koyar" dedi. Amr, Hasan'ın da aynı
şeyi söylediğini bildirir.
11295- Katade: "Bu
durumda hepsini boşamış olur" demiştir. Amr, Cabir' den, o da Şa’bi' den
aynı fetvayı nakletti.
11296-yok-
11297- Ma'mer der ki:
Katade'ye dört hanımı olup birisinin hırsızlık yapması, adamın hırsızlık yapan
hanımını üç talakla boşaması, kadınların hepsinin de çaldıklarını kabul
etmemeleri, adamın onlardan birinin çaldığını bilmesi, ama hangisinin çaldığını
bilmemesiyle ilgili olarak şöyle dedi:
"Onlarla bir daha
evlenmesinin helal olabilmesi için her birini bir talakla boşamaya
zorlanır."
Sonraki sayfa için
aşağıdaki link’i kullan:
Yemin Ederken,
Yanlışlıkla Söylemek istediği Şeyden Başkasını Söylemek