musannef Abdurrezzak

Oruç

ANA SAYFA Kur’an Hadis Sözlük Biyografi

Geceden Niyeti Edilmeyen Nafile Orucun Tutulması ve Bozulması

7767- Ata (b. Ebi Rebah) bildiriyor: İbn Abbas nafile oruç tutan kişinin bu orucu bozmasında bir sakınca görmez ve bu durumu şu örneklerle açıklardı: "Kişi yedi defa tavaf etmek istese, ancak tamamlamayıp bıraksa tavaf ettiği kadarının sevabını alır. Kişi nafile namaz kılmak istese ve bir rekat kıldıktan sonra bıraksa yine kıldığı kadarının sevabını alır. Veya kişi sadaka vermek üzere bir malı ayırsa ancak ayırdığı bu malın sadece bir kısmını sadaka olarak verip kalanını elinde bıraksa yine verdiği kadarıyla sevabını alır."

Tahric: Beyhaki (4/277), farklı kanallardan kısa bir metinle rivayet etti.

7768- İbn Abbas der ki: "Nafile oruç sadaka gibidir. Oruç tutmak istersen tutarsın, sadaka vermek istersen verirsin."

7769- Amr b. Dinar der ki: "ibn Abbas kişinin tuttuğu nafile orucu bozmasında bir sakınca görmezdi."

Tahric: Beyhaki (4/277), Müslim ve Abdülhamid kanalıyla İbn Cüreyc' den rivayet etti.

7770- İbn Abbas der ki: "Kişi güne nafile oruçla başladığı zaman isterse o günü orucunu tamamlar, isterse de bozar ve kaza etmesi gerekmez."

Tahric: İbn Ebi Şeybe (s. 582), "Ebu'l-Ahvas-İbn Abbas" kanalıyla rivayet etti.

7771- Ebu'z-Zübeyr der ki: "Cıbir b. Abdillah kişinin tuttuğu nafile orucu bozmasında bir sakınca görmezdi.''

Tahric: Beyhaki (4/277), Abdulmecid kanalıyla İbn Cüreyc'den rivayet etti.

7772- ismail b. Umeyye bildiriyor: Bir gün Ömer b. el-Hattab arkadaşlarına: "Bugün güne oruçlu olarak başladım. Ancak cariyemi görünce onunla ilişkiye girdim. Sizce ne yapmam gerekiyor?" diye sordu. Hz. Ali:

"Nafile olan bir oruca başladın. Sana helal olan biriyle de ilişkiye girdin. Bir şey yapman gerekmez" dedi.

7773- Said b. Ebi'l-Hasan der ki: Günün ilk saatlerinde İbn Abbas'ın yanına girdiğimde oruçlu olduğunu gördüm. Günün sonlarına doğru girdiğimde ise oruçlu olmadığını gördüm. Ona: "Bu halin nedir?" diye sorduğumda şu karşılığı verdi: "Cariyemi görünce hoşuma gitti ve onunla ilişkiye girdim. Hatta sana bir şey daha söyleyeyim, çirkin bir iş yapmıştı onu bu şekilde düzelttik."

Tahric: İbn Ebi Şeybe (s. 582), "Huşeym-Said b. Ebi'l-Hasan" kanalıyla farklı bir lafızla rivayet etti.

7774- Ebu İdrıs el-Havlanl, Ümmü'd-Derda ve Katade şöyle derler: Ebu'd-Derda sabah uyandığı zaman evahalisinden yemek isterdi. Şayet evde yemek yoksa: "O zaman bugün oruçluyuz" derdi.

Tahric: Beyhaki (4/204), "Hammad-Ebu'd-Derda" kanalıyla ve İbn Ebi Şeybe (s. 582), "Abdulvehhab-Ebu Kılabe" kanalıyla rivayet ettiler.

7775- Abdürrezzak başka bir kanalla aynısını: "O zaman bugün oruç tutarız" lafzıyla bildirir.

Tahric: İbn Ebi Şeybe (s. 582), İbn Fudayl kanalıyla Leys' den farklı bir lafızla rivayet etti.

7776- Ümmü'd-Derda bildiriyor: Ebu'd-Derda gün ortasında henüz bir şey yememişken yanımıza gelir ve: "Yiyecek var mı?" diye sorardı. Bazen yiyecek bir şeyler bulsak da bulmasak da: "Kalsın, bugün oruç tutalım" derdi. Oysa güne başlarken oruca niyetlenmiş olmazdı." İbn Cüreyc der ki: "Ata (b. Ebi Rebah) da bazen böyle yaptığını, oruca niyetlenmeden güne başladığını, kuşluk vaktine veya daha sonrasına kadar aç kaldığını, yemek olsa da olmasa da o andan itibaren oruca başladığını söylerdi."

7777- Enes bildiriyor: "Ebu Talha bazen (oruca niyetlenmediği halde) ailesinin yanına gelir ve: "Yiyecek bir şey var mı?" diye sorardı. "Hayır, yok" demeleri halinde o günü oruç tutardı."

Katade der ki: "Muaz b. Cebel de böyle yapardı.''

Tahric: Beyhaki (4/204), Şu'be kanalıyla Katade'den ve İbn Ebi Şeybe (s. 582), Humeyd kanalıyla Enes'ten rivayet ettiler.

7778- Katade der ki: "ibn Abbas'a göre kişi oruca niyetlenmeden güne başladığı zaman yemek yemediği sürece oruç tutup tutmama konusunda muhayyer olur.''

Tahric: İbn Ebi Şeybe (s. 580), "Mu'temir-İbn Abbas" kanalıyla farklı bir lafızla rivayet etti.

7779- Hz. Ali der ki: "Kişi, gün ortasına kadar yemek yemediği veya geceden oruca niyetlenmediği sürece günü oruç tutup tutma ma konusunda muhayyer olur.''

Tahric: İbn Ebi Şeybe (s. 580), "Ebu'l-Ahvas-Ali" kanalıyla mana olarak aynısını bildirir.

7780- Sa'd b. Ubeyde'nin bildirdiğine göre Huzeyfe: "Güneş tepe noktasını aştıktan sonra dahi oruç tutmak isteyenler (bir şey yememişlerse) tutabilider" demiştir.

Tahric: Beyhaki (4/204), Ravh ve başkaları kanalıyla Sevri'den ve İbn Ebi Şeybe (s. 581), "Yahya el-Kattan-Huzeyfe" kanalıyla rivayet ettiler.

7781- Ubeydullah b. Mihran bildiriyor: Ebu Hureyre ile Ebu Talha, güne oruç tutma niyetleri olmadan başlarıar; sonra ailelerine: "Yiyecek var mı?" diye sorarlardı. Yiyecek bir şeyler bulurlarsa yer, bulamazlarsa o günü oruç tutarlardı.

7782- Cafer b. Muhammed, babasından bildirir: Adamın biri Ali b. Ebi Talib'e geldi ve: "Güne başladığımda oruç tutma gibi bir niyetim yoktu" deyince, Hz. Ali: "Gün ortasına kadar oruç tutup tutmama konusunda muhayyersin. Ancak oruca tutmaya karar verirsen gün ortasından sonra artık onu bozamazsın" karşılığını verdi.

7783- Ata el-Horasani der ki: Gün aşırı oruç tutardım. Bir yolculuk sırasında oruç tutmadığım bir günde, gün ortasına veya öğle namazı vaktine kadar yol aldık ve ancak o zaman konaklayabildik. Kendi kendime: "Bugün oruç tutacağım" dedim ve o günü oruç tuttum. Daha sonra bunu ibnu'lMüseyyeb'e anlattığımda: "Doğru yapmışsın" dedi.

7784- İbn Mes'ud: "Kişi gün ortasına kadar (eğer bir şey yememişse) oruç tutup tutmama konusunda muhayyerdir" demiştir.

7785- Salim bildiriyor: "ibn Ömer gün içinde oruç tutmayı düşündüğü zaman oruç tutar, düşünmediği zaman ise tutmazdı." Ma'mer der ki: "fyyub de bunu bana İbn Ömer'den bildirdi."

7786- Hz. Hafsa: "Geceden niyet etmeyen kişinin orucu olmaz" demiştir.

7787- Abdürrezzak başka bir kanalla yukarıdakinin aynısını bildirir.

7788- ibrahım(-i NehaI) der ki: "Kişi geceden oruç tutmayı düşünüp güne oruçlu başladığı zaman hem gecesi, hem de gündüzü için sevabını alır. Ancak orucunu bozarsa onu kaza eder."

7789- Abdulkerim b. Ebi Umeyye'nin bildirdiğine göre Hasan(-ı Basri) ile ibrahim(-i Nehai): "Kişi geceden oruca niyetlenip de diğer gün onu bozduğu zaman kaza etmesi gerekir" demişlerdir. Ayrıca ibrahim: "Kişi böylesi bir durumda ancak bir özrü varsa orucunu bozabilir" demiştir.

7790- Zühri der ki: "Hz. Aişe ile Hafsa bir güne oruçlu başladılar. Ancak kendilerine hediye olarak gelen yemeği canları çekince oruçlarını bozdular. Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) yanlarına girdiği zaman babası gibi hiçbir şeyden çekinmeyen Hafsa durumu ona anlattı. Allah Resulü (Sallallahu aleyhi ve Sellem) de bu günü kaza etmelerini söyledi. "

Tahric: Tirmizi (2/50), "Cafer b. Burkan - Hz. Aişe" kanalıyla mursel olarak rivayet etti.

7791- İbn (üreye bildiriyor: İbn Şihab'a: "Urve, Hz. Aişe'den naklen Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem): ''Nafile orucunu bozan kişi onu kaza etsin'' buyurduğunu sana söyledi mi?" diye sorduğumda şu karşılığı verdi: "Bu konuda Urve'den bir şey işitmiş değilim. Ancak Süleyman'ın hilafeti döneminde Hz. Aişe'ye zamanında sorular soran bir kişiden naklen bana şunu söyledi. .. ''

İbn Şihab sonrasında Ma'mer'in Zühri'den naklettiği (bir önceki) hadisin aynısını zikreder.

Tahric: Tirmizi (2/50), "Ali b. İsa-İbn Cüreyc" kanalıyla rivayet etti.

7792- Hz. Aişe anlatıyor: Bir gün Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) yanıma girdi ve: "Yiyecek bir şey var mı?" diye sordu. "Hayır" dediğimde: "O zaman bugün oruç tutarım" buyurdu. Aynı gün başka bir zaman yine yanıma girince: "Hediye olarak hubşeyş - veya hays Abdürrezzak hangisi olduğunda tereddüt etmiştir - yemeği getirildi" dedim. Bunun üzerine Allah Resülü: "O zaman bugün oruç tutmam. Oysa oruca niyetlenmiştim" buyurdu.

7793- Hz. Aişe bildirir: Bir gün Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) yanıma girdi.

Önüne hays yemeğinden koyunca yedi ve: "Bugün oruç tutmayı istiyordum; ancak yerine başka bir gün tutarım" buyurdu.

Tahric: Tirmizi, Bişr b. es-Seri kanalıyla İbn Uyeyne'den farklı bir lafızla rivayet etti.

7794- Ebu Zabyan der ki: Ömer b. el-Hattab bir defasında Mescid'e girdi ve tek rekatlık bir namaz kıldı. Ona neden böyle yaptığı sorulunca: "Nafile bir namazdı. Kişi nafile namazı istediği kadar az veya çok kılabilir. Ben de bunu adet edinmeyi istemediğim için tek rekat kıldım" dedi.

7795- İbn Cüreyc bildiriyor: Süleyman b. Musa, Ata (b. Ebi Rebah)'a: "Ramazan ayı dışında oruç tutan kişi yanına misafir gelmesi durumunda orucunu bozsunı denilir miydi?" diye sorunca, Ata: "Evet!" dedi.

Sonraki sayfa için aşağıdaki link’i kullan:

Kişi Henüz Yatsı Namazını Kılmamışken İmamın Gece Namazına Başlaması