musannef Abdurrezzak |
Cuma Namazı |
ANA SAYFA
Kur’an Hadis Sözlük Biyografi
Hutbeyi Ayakta Vermek
5253- Cabir b. Abdillah
der ki: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) Cuma günü hutbeyi mescidde bulunan
hurma kütüğünün üzerine çıkarak verirdi. Sonunda bir minber yaptırmayı düşündü
ve bu durumu Müslümanlarla istişare etti. Onlar da bunu uygun görünce
Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) bir minber yaptırdI. Cuma günü
geldiğinde Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) yürüyerek geldi ve minbere
çıkıp oturdu. Mescid'deki hurma kütüğü bu durumu görünce inlemeye başladı ve
Müslümanları korkuttu. Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) oturduğu yerden
kalkıp kütüğün yanına geldi ve elini üzerinde gezdirdi. Bunun üzerine kütük
sakinleşti ve inleme sesi kesildi.
Ma'mer der ki: Bir
kişinin: "Eğer Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) öyle yapmasaydı
kütük kıyamet gününe kadar inleyecekti" dediğini işittim.
Tahric: Buhari (6/393)
kütüğün inlemesi hadisini "Peygamberliğin Alametleri" bölümünde
farklı kanallarla Cabir' den rivayet etmiştir.
el-İsmalli mana olarak aynısını merfu olarak Muaz hadisinden; Darimi,
İbn Abbas kanalıyla ve başkaları Fethu'l-Bari'de (6/392) geçtiği üzere Enes
hadisinden rivayet etmiştir.
5254- Cabir b. Abdillah
der ki: "Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) hutbe verdiği zaman
Mescid'in sütunlarından olan bir kütüğe yaslanırdı. Minber yapıldığında ve
Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) minbere çıktığında o kütük
mesciddekiler işitecek bir şekilde devenin inlemesi gibi inledi. Resulullah
(Sallallahu aleyhi ve Sellem) minberden inip onu sarınca da iniltisi
kesildi."
Tahric: Ebu'z-Zübeyr'in
Cabir'den olan rivayetini Nesai, S. el-KUbra'da rivayet etmiş, İbn Hacer de
Feth'de (6/393) bunu zikretmiştir
5255- Ma'mer der ki:
Medine ahalisinden bir kişiye: "Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve
Sellem), üzerine çıkarak hutbe verdiği kütük ne oldu?" diye sorduğumda:
"Mescide gömüldü" karşılığını verdi.
Tahric: İbn Huzeyme ve
başkaları Fethu'l-Bari'de (6/393) geçtiği üzere Enes kanalıyla rivayet
etmiştir.
5256- Cabir b. Semure
der ki: "Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) Cuma günü iki hutbe
arasında oturur ve (kalkarak ikinci) hutbeyi verirdi. Cuma namazında
Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem) namazı da, hutbesi de kısa idi.
Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) minberde iken Kur'an'dan ayetler
okurdu."
5257- Cabir b. Semure
bildiriyor: "Ben, Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem) Cuma günü
hutbeyi ayakta iken verdiğini gördüm. Hz. Peygamber (Sallallahu aleyhi ve
Sellem) birinci hutbeden sonra oturur ve bir şey konuşmazdı. Sonra da kalkıp
ikinci hutbeyi verirdi. Her kim sana Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve
Sellem) oturarak hutbe verdiğini söylerse yalan söylüyordur."
Tahric: Hadisi Müslim
rivayet etmiştir.
5258- Katade der ki:
"Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem), Ebu Bekr, Ömer ve Osman, Cuma
günü hutbeyi ayakta iken verirdi. Osman sürekli olarak hutbeyi ayakta verdi.
Ancak hutbeyi verirken ayakta durmakta zorlanınca oturmaya ve sonra kalkıp
ikinci hutbeyi vermeye başladı. Muaviye ise halife olduğu zaman birinci hutbeyi
oturarak ikinci hutbeyi de ayakta verirdi.''
Tahric: Tavus'tan mürsel
olarak İbn Ebi Şeybe (5180), Ebü Hureyre'den Şafii (420) ve Muaviye'den İbn Ebi
Şeybe (2/113) farklı metinlerle şahit olarak rivayet etmiştir.
5259- Süleyman b. Musa
bildiriyor: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem), Ebu Bekr, Ömer ve Osman,
Cuma günü. hutbeyi ayakta iken verir ve iki hutbe arasındaki süreç dışında
oturmazlardı. Hutbe verirken oturan ilk kişi Muaviye'dir. Abdulmelik halife
olduğu zaman hutbeyi ayakta verip ayağıyla minbere vurdu ve: "Sünnet olan
budur" dedi. Ancak son zamanlarında (yaşlanınca) oturarak hutbe vermeye
başladı.
Tahric: İbn Ebi Şeybe
(s. 338) Tavus kanalıyla yakın metinle "kısa metinle" rivayet
etmiştir.
5260- Ma'mer bildiriyor:
Zühri: "Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) Cuma günü iki hutbeyi de ayakta
verirdi. Ancak iki hutbe arasında otururdu" dedi. Ona:
"Bu haberi
güvenilir kişiden mi aldın?" diye sorduğumda: "Evet, dediğin gibi
güvenilir kişiden aldım" karşılığını verdi.
Tahric: İbn Ömer
hadisinden Buhari (2/336) ve Müslim (2/589) rivayet ettiler.
5261- İbn Ömer der ki:
"Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) Cuma günü iki hutbe verir ve iki
hutbe arasında otururdu. ''
Tahric: İbn Ebi Şeybe
(s. 339), Veki' kanalıyla Umeri'den; Buhari ve Müslim ise onun kardeşi
kanalıyla rivayet etmiştir.
5262- Ebu Kaza'a der ki:
"Bir ara Hz. Osman'ı bir titreme tutmuştu. Bundan dolayı Minber'e çıktığı
zaman biraz dinlenir ve sonra da kalkıp hutbe verirdi."
5263- Muhammed b. Ömer
b. Ali bildiriyor: "Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) Cuma günü
minbere çıktığı zaman oturur, oturduğu zaman da müezzin ezan okurdu. Müezzin
ezanı bitirdiği zaman Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) kalkıp hutbe
verirdi. Birinci hutbeyi bitirdiğinde oturur ve sonra tekrar kalkıp ikinci
hutbeyi verirdi. "
Tahric: İbn Ömer
hadisinden şahidini Ebu Davud (1092) rivayet etti.
5264- Cafer b. Muhammed,
babasından bildiriyor: "Muaviye iki hutbenin birisinde oturmak için
cemaatten izin istedi ve: "Ben artık yaşlandım. Bu sebeple de iki hutbeden
birini oturarak vermek istedim" dedi. Sonra da birinci hutbede
oturdu."
Tahric: Değişik bir
lafızla İbn Ebi Şeybe (s. 339) rivayet etmiştir.
5265- İbn Cüreyc
bildiriyor: "Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) vefat edene kadar minberde
hutbe verirken hiç oturmadı. Hz. Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem)
hutbeyi mutlaka ayakta verirdi. Sesinizi insanlara duyurmayı ne kadar da çok
istiyorsunuz! Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem), Ebu Bekr, Ömer ve Osman
minbere çıkıp hutbeyi ayakta verirlerdi. Hiçbiri minbere ne çıkarken, ne de
inerken oturmazdı. iki hutbeyi de ayakta verirlerdi. Birinci hutbede bir defa
şehadet getirirlerdi. Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem) minberinden
başka bir minber yoktu. Muaviye hacca geldiği zaman minberini de getirmişti.
Geri dönerken de onu orada bıraktı ve o zamandan beri minberler üzerinde hutbe
okunmaya başlandı."
5266- İbn Cüreyc der ki:
Ata (b. Ebi Rebah)'a: "Hutbede oturan ilk kişi kimdir?" diye
sorduğumda: "Yaşlılığında titremesinden dolayı son zamanlarında oturan ilk
kişi Hz. Osman'dır. O hutbe verirken kısa bir zaman oturur ve tekrar
kalkardı" dedi. Ona: "Oturduğu zamanda hutbesine devam eder
miydi?" diye sorduğumda ise: "Bilmiyorum" karşılığını verdi.
5267- israil b. Yunus
bildiriyor: Ebu ishak şöyle dedi: "Ben çocuk iken babamla birlikte Cuma
namazına gittim. Hz. Ali gelip minbere çıktığı zaman babam: "Ey Amr! Kalk
müminlerin emirine bak" dedi. Ayağa kalktığımda onun minberde ayakta
durduğunu gördüm. Onun saçları ve sakalı beyazdı. Üzerinde bir izar ve bir
giysi vardı. Gömlek giymemişti. Minberden inene kadar onun oturduğunu
görmedim." Ebu ishak'a: "(Hutbede iken) kunut (dua) yaptı mı?"
diye sorduğumda: "Hayır, yapmadı" cevabını verdi.
5268- İbn Cüreyc der ki:
Ata (b. Ebi Rebah)'a: "ibnu'z-Zübeyr nasıl hutbe verirdi?" diye
sorduğumda: "Bazen oturarak, bazen de ayakta iken hutbe verirdi. Ancak
oturması, ayakta durmasından daha fazla idi" dedi.
5269- İbn Cüreyc, Ata
(b. Ebi Rebah)'tan bildiriyor: "Cuma günü Halid b.
Said, Mahzum oğullarının
kapısından çıktığı zaman Ebu Mahzure ezan okurdu. Ebu Mahzure ezan okumayı
bitirene kadar Halid minbere çıkmazdı. Daha öncekiler de aynı şekilde
yapmaktaydı."
5270- Ata (b. Ebi Rebah)
der ki: "Halid b. el-As'ın mescidin duvarına yaslanarak ayakta iken hutbe
verdiğini gördüm. Halid hastalanıncaya kadar hutbenin ne başında, ne de sonunda
oturmaz ve sadece bir hutbe verirdi. Ancak hastalandıktan sonra bir merdiven
üzerinde otururdu. işte bu şekilde yerde ve ayakta iken hutbe verirlerdi. Fakat
Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) kendi minberi üzerinde hutbe
verirdi."
5271- Amr b. Şuayb der
ki: Muaviye bir yıla yakın, hep ayakta iken hutbe verdi. Ona: "Hem
Osman'ın kanına kan istiyor, hem de onun yaptığı gibi yapmıyorsun"
denilince hem ayakta, hem de oturarak hutbe vermeye başladı.
Sonraki sayfa için
aşağıdaki link’i kullan:
İmamın Minberden
indiği Zaman Rükn'ü Selamlaması