|
musannef Abdurrezzak |
Namaz |
ANA SAYFA
Kur’an Hadis Sözlük Biyografi
Seferdeyken Oruç Tutmak
4467- Ka'b b. Asım
el-Eş'ari'nin bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem):
"Seferdeyken oruç tutmak birr'den (istenen ibadetlerden) değildir" buyurdu.
Tahric: Nesai (1/245),
İbn Uyeyne kanalıyla Zühri'den ve Beyhaki (4/242), Zühli kanalıyla
Abdürrezzak'tan rivayet ettiler.
4468- Zühri;
"Misafir, yolculuğu uzunsa oruç tutmaz, Bunun ölçüsü de iki günlük
mesafedir" demiştir.
Tahric: İbn Ebi Şeybe
başka bir lafızla ve Beyhak]' (3/241) rivayet ettiler.
4469- Ka'b b. Asım
el-Eş'ari'nin bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem);
"Seferdeyken oruç tutmak birr'den (istenen ibadetlerden) değildir"
buyurdu.
4470- Cabir b. Abdillah'ın
bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem):
"Seferdeyken oruç
tutmak birr'den (istenen ibadetlerden) değildir" buyurdu.
Tahric: Nesai ve Tahavi,
Cabir kanalıyla başka bir metinle rivayet ettiler.
4471- İbn Abbas der ki:
"Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) Fetih yılında Ramazan ayında
yola çıktı ve Kedid denilen yere varıncaya kadar orucunu tuttu, Kedid'de
orucunu bozdu." Zühri: "(Bazı durumlarda) orucu bozmak, oruç tutma
emrinden sonra verilmiştir" dedi.
Tahric: Buhari ile
Müslim, İbn Uyeyne kanalıyla; Buhari, Malik kanalıyla, her ikisi de Zühri'den;
farklı kanallarla Beyhak]' (3/241); yine Buharl, Muhammed b. Gaylan kanalıyla;
Müs]im (3/241), Muhammed b. Rafi' kanalıyla, her ikisi de Abdürrezzak'tan ve
farklı kanallarla Tahavi (1/331) rivayet ettiler.
4472- İbn Abbas der ki:
"Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) Fetih yılında Ramazan ayında
yola çıktı ve Kedıd denilen yere varıncaya kadar orucunu tuttu, Kedıd'de
orucunu bozdu. Sahabe, Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem) verdiği
emrin sonuncusuna uyarlardı. Oruç bozma emri de Resulullah'ın (Sallallahu
aleyhi ve Sellem) bu konuda verdiği son emirdi."
4473- İbn Abbas der ki:
"Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) Fetih yılında Ramazan ayında
yola çıktı ve yolda öğleye yakın, bir su göletine gelinceye kadar oruç tuttu.
insanlar susayıp su içmeyi arzu ederek gölete doğru uzanınca, Resulullah
(Sallallahu aleyhi ve Sellem) içinde su olan bir bardak istedi ve insanların
kendisini göreceği şekilde tutup içti. Bunu gören insanlar da su içti."
4474- Cafer b. Muhammed,
babasından bildiriyor: Hz. Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem) fetih için
(Mekke'ye doğru) yola çıkıp Usfan'a veya Kedıd'e -şüphe eden Abdulmelik'tir-
gelince kendisine bir bardak verildi. Bu sırada Ramazan ayıydı ve Resulullah
(Sallallahu aleyhi ve Sellem) bineğinin üzerindeydi. Kendisiyle beraber olanlar
yanından geçerken bardak Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem) elindeydi.
Hz. Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem) sonra suyu içti ve bazı insanların
oruca devam ettiklerini öğrenip, üç defa: "Bunlar (sünnetime) ısyan
edenlerdir" buyurdu.
Tahric: Nesai (1/234),
"İbnu'l-Had-Cabir" kanalıyla; Tirmizi (2/40), Deraverdi kanalıyla
Cafer'den bu isnadla ve Müslim (1/356), Abdulvehhab kanalıyla Cafer'den rivayet
ettiler.
4475- Nafi der ki:
"ibn Ömer seferdeyken oruç tutmaz ve gündüz namazlarını iki rekattan fazla
kılmazdı. Geceyi ise ibadetle geçirirdi."
4476- Nafı der ki:
"ibn Ömer'in seferdeyken hiçbir zaman oruç tuttuğunu görmedim. Sadece bir
gün oruç tuttu ve akşam olunca iftar etti. Kendisine: "Oruç değil
miydin?" diye sorduğumuzda: "Evet. Bu gün Mekke'ye gireceğimi
zannediyordum ve bu sebeple insanlar oruçken, oruçsuz kalmaktan
hoşlanmadım" dedi. Bu, Ramazan'da vaki olmuştu.
4477- İbn Ömer
bildiriyor: Bir adam Resulullah'a (Sallallahu aleyhi ve Sellem), seferdeyken
namaz ve Ramazan orucundan sorunca, Allah'ın Resulü (Sallallahu aleyhi ve
Sellem): "Oruç tutma" buyurdu. Adam: "Ey Allah'ın Resulü! Oruç
tutmaya gücüm var" deyince, Hz. Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem):
"Sen mi daha kuvvetlisin, yoksa Allah mı? Allah. ümmetimin hasta ve
misafirlerine oruç tutmamalarini emrederek tasaddukta bulunmuştur. Sizden biri,
birine verdiği sadakayl. bu kişinin iade edip durmasını sever mi?"
karşılığını verdi.
Tahric: Tahavi, Nafi'
kanalıyla İbn Ömer'den merfu olarak başka bir lafızla ve İbn Ebi Şeybe (s.
573), "Muhammed b. Bişr-İbn Ömer" kanalıyla başka bir lafızla rivayet
ettiler. Aynı anlamda Cabir ve Ebu Musa hadislerinden sahih şahitler vardır.
4478- Beni Amir'den bir
adam, Enes adındaki birinden şöyle nakleder: Enes adındaki bu kişi Medine'ye
gelip bir iş için Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem) yanına girdi ve
Allah ın Resulü' nün (Sallallahu aleyhi ve Sellem) yemek yediğini gördü.
Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Yaklaş (yemek ye) buyurunca,
adam: "Ben oruçluyum" karşılığını verdi. Resulullah (Sallallahu
aleyhi ve Sellem): "Misafirden. oruç ve namazın yarısı kaldırılmıştır.
Hamile ve emziren kadından da (orucu) kaldırılmıştır" buyurdu.
Tahric: Farklı
kanallarla Nesai (1/244) rivayet etti.
4479- Başka bir kanalla
bu hadisin aynısı rivayet edilmiştir.
4480- Abdurrahman b.
Harmele, ibnu'I-Müseyyeb'den bildirir: ibnu'lMüseyyeb'in yanındayken Cezıre
halkından bir topluluk geldi ve: "Ey Ebu Muhammed! Biz hevdeçlerle
yolculuk yapıyoruz ve yolculuğun zorluklarından korunuyoruz. Bu durumda oruç
tutalım mı?" diye sordular. ibnu'I-Müseyyeb: "Hayır" cevabını
verince, onlar: "Buna gücümüz yetiyor" dediler. ibnu'I-Müseyyeb:
"Hz. Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem) sizden daha güçlü ve
hayırlıydı. Sizin en hayırlılarınız, sefere çıkınca namazı kısaltan ve oruç
tutmayanlardır" dedi.
Tahric: Şafii, el-Ümm
(1/179) rivayet etti.
4481- Urve b. Ruveym'in
bildirdiğine göre Hz. Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurdu:
"Ümmetimin en hayırlıları Allah'tan başka ilah olmadığına, Onun ortağı olmadığına,
Muhammed'in de Onun kulu ve peygamberi olduğuna şahittik edenler, iyitik
yapınca sevinenler, kötülük yapınca istiğfar edenler, sefere çıkınca
namazlarını kısaltıp oruç tutmayanlardır. Ümmetimin en şerlileri ise nimet
içinde doğup onunla beslenenler ve tek dertleri bu olanlardır." Veya ''Tek
tasalan yumuşak elbiseler giyip, güzel yemekler yemek ve kötü konuşmak olan
kişilerdir" buyurdu.
Tahric: Aynı raviden Ebü
Nuaym, Hilye'de (6/120) rivayet etti.
4482- Dahhak b. Muzahim
der ki: İbn Abbas bana: "Bana hangi konuda isyan edersen et, ama üç şeyde
isyan etme. Sefere çıkınca, ailene dönene kadar namazları iki rekat kıl. Evine
dönene kadar oruç tutma ve Mekke'ye ihramsız girme" dedi.
4483- Abdullah b. Amir
b. Rabia bildiriyor: "Ömer b. el-Hattab, seferdeyken Ramazan ayının
orucunu tutan bir kişiye bu orucu kaza etmesini emretti."
4484- Başka bir kanalla
bu hadisin aynısı rivayet edilmiştir.
Tahric: Tahavı (1/330),
İbn Ebi Ukayl kanalıyla İbn Uyeyne' den bu isnadla ve İbn Ebi Şeybe (s. 575),
"Yezid b. Harun-bir kişinin babasından" rivayet ettiler.
4485- Yahya b. Rabia der
ki: Ata b. Rabah'a, misafirin oruç tutmasını sorduğumda: "Farz orucu
tutamaz. Nafile oruç tutmasında ise sakınca yoktur" cevabını verdi.
4486- Kasım bildiriyor:
İbn Ömer şöyle derdi: "(Seferde) bizimle beraber olan oruç tutmasın."
İbn Ömer, seferdeyken oruç tutmazdı.
4487- Hasan(-ı BasrI) ve
Katade: "Misafir, oruç tutmaz ve namazı kısaltır" dediler.
4488- Nafı bildiriyor: İbn
Ömer ile beraber seferdeyken oruç tutan bir adam vardı. İbn Ömer, bu kişiye
sahur yemeği hazırlanmasını emreder, iftar vakti gelince ise konaklar ve adamın
iftar etmesini beklerdi. Bir gün bu adam aşırı susuzluktan dolayı bitkin
düşünce İbn Ömer: "Eğer bu gördüklerime rağmen Cehenneme girecek olursan
kendini zahmete sokmanın karşılığı verilmiş olur" dedi.
4489- Eyyüb der ki: Ömer
b. Abdilazız, Salim b. Abdillah ve Urve b. ezZübeyr'i çağırıp, Ramazan ayında
seferi olanın durumunu sorup: "Oruç tutar mı yoksa tutmaz mı?" dedi.
Urve: "Ben bu konuda Hz. Aişe'nin görüşünü tercih ettim" derken,
Salim: "Ben Abdullah b. Ömer'in görüşünü tercih ettim" dedi. ikisi de
bu konuda tartışıp sesleri yükselince, Ömer: "Allahım! Affet, kolaylıkta
orucu tutarım, zorlukta ise tutmam" dedi.
4490- Abdullah b. Amr:
"Allah'ın Resulü'nün (Sallallahu aleyhi ve Sellem) seferdeyken hem oruç
tuttuğunu hem tutmadığını, hem yalınayak, hem ayakkabıyla namaz kıldığını, hem
ayakta hem oturarak su içtiğini gördüm." dedi.
Tahric: Mecmau'z-Zevaid'de
(3/159) geçtiği üzere Ahmed ve Taberan! rivayet ettiler. Ahmed
(2/179), Ebü Davud
(1/176) ve Tirmizi (4/301) rivayet etti.
4491- İbn Tavus,
babasından bildiriyor: "Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)
seferdeyken hem oruç tuttu, hem yedi. Bu sebeple ne oruç tutan, ne de tutmayan
ayıplanmaz. Oruç tutan ise tutmayandan daha hayırlıdır.''
Tahric: Ebu Said ve
Cabir hadislerinden şahitleri Müslim (2/787) rivayet etti.
4492- Bu hadisin aynısı
İbn Abbas'tan nakledilmiştir, ancak bunda farklı olarak: "Sen, kendin için
kolayolanını yap. Yüce Allah: ''Allah size kolaylık ister, zorluk
istemez''[Bakara, 185] buyurmaktadır" ibaresi vardır.
4493- israil b. Yunus ve
Eş'as b. Ebi'ş-Şa'sa, Esved b. Yezid ile Mekke'ye gitmek için yola çıktılar ve
yolda Ramazan ayı girince, oruç tuttular. Meymün'un kuyusun yanından geçerken
de (Esved) onlara yıkanmalarını emretti.
Tahric: Farklı
kanallarla ve başka bir lafızla İbn Ebi Şeybe rivayet etti.
4494- Şakık b. Seleme
der ki: Hulvan'da veya Medain'de Ramazan ayına girdiğimizde aramızda
Resülullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem) ashabından bazıları vardı.
Sahabe'nin emiri: "Sizden dileyen oruç tutsun, dileyen tutmasın. Hz. Peygamber
(Sallallahu aleyhi ve Sellem) seferdeyken hem oruç tutmuş, hem yemiştir"
diye seslendi.
Tahric: İbn Ebi
Şeybe'nin (s. 575), İbn Numeyr kanalıyla A'meş'ten bildirdiğine göre Şakik:
"Abdullah'ın
öğrencileri ile birlikte bir seferde idik. Onlardan bir kısmı oruç tutarken bir
kısmı da tutmadı" dedi. Bir önceki hadisin takviyesi ile zayıflıktan
kurtulmuştur.
4495- Hasan b. Sa'd,
babasından bildiriyor: Ali b. Ebi Talib ile Yenbu'dan gelirken, bineğe binmiş
olan Hz. Ali oruç tuttu, ben ise yürüyerek yol aldığım için tutmadım. Gece
vakti Medine'ye varınca, Osman b. Affan'ın evine uğradık ve onun okuduğunu
gördük. Hz. Ali durup Hz. Osman'ın okumasını dinledikten sonra: "Bir
süreyi okuyor -veya Nahl Süresini okuyor" dedi. Ebü Bekr: "Bana
bildirildiğine göre Yenbu ile Medine arası, dört günlük mesafedir" dedi.
4496- Urve: "Hz.
Aişe seferdeyken oruç tutardı" demiştir.
4497- Mücahid der ki:
Seferinin oruç tutması mekruh görülmüştür. Çünkü çevresindekiler: "Bunun
yükünü (siz) yükleyin, çünkü bu oruçludur. Bineğini yemleyin, çünkü bu
oruçludur" derler.
4498- İbn Abbas:
"Seferdeyken ne oruç tutanı, ne de tutmayanı ayıplamayız. Yüce Allah:
"Allah size kolaylık ister, zorluk istemez"[Bakara, 185]
buyurmaktadır" demiştir.
4499- Mücahid: "Sen
kolayolanı ai. Allah kolaylıktan başka bir şey istemez" demiştir.
Tahric: Farklı
kanallarla Tahavı rivayet etti.
4500- Katade der ki:
"Resulullah' ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem) ashabından bazıları
seferdeyken oruç tutmuş, bazıları ise tutmamıştır. Bu sebeple de hiç biri
diğerini ayıplamamıştır. Birisi, ruhsatı alıp tutmazken, diğeri Allah'ın bir
farzını yerine getirmiştir."
Tahric: Farklı
kanallarla ve başka bir lafızla Tahavi (1/334) rivayet etti.
4501- Hişam: "ibn
Sırin, hem seferde, hem mukim iken bir gün oruç tutar, bir gün yerdi"
demiştir.
Tahric: İbn Ebi
Şeybe'nin (s. 572), Ezher kanalıyla bildirdiğine göre İbn Avn: "Muhammed
(b. Sirin) seferde iken oruç tutardı" demiştir.
4502- Hişam b. Urve,
babasından bildirir: Bir adam Resulullah'a (Sallallahu aleyhi ve Sellem) gelip:
"Ey Allah'ın Resulü! Ben peş peşe oruç tutardım, şimdi ise sefere
çıkacağım" deyince, Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem):
"istersen tut. istersen ye" buyurdu.
4503- Hişam b. Urve,
babasından bildirir: Hamza el-Eslemı, Hz. Peygamber'e (Sallallahu aleyhi ve
Sellem) seferdeyken oruç tutmayı sorunca, Allah'ın Resulü (Sallallahu aleyhi ve
Sellem): "istersen tut. istersen ye" buyurdu.
Tahric: İbn Ebi Şeybe
(s. 576), "İbn Numeyr-Hz. Aişe" kanalıyla; Malik, Muhammed b.
Bişr, Abdurrahim
er-Razi, İbn Aclan aynı kanalla; Nesai'de (1/227) geçtiği üzere Abde b.
Süleyman, Hişam kanalıyla ve Beyhaki'de (4/234) geçtiği üzere Hammad b. Zeyd
rivayet ettiler.
Sonraki sayfa için
aşağıdaki link’i kullan:
Sefere Çıkan
Orucunu Ne Zaman Bozar?