25- (HALKTAN DÜNYALIK)
İSTEMENİN MEKRUHLUĞU BAB!
حَدَّثَنَا
علي بن
مُحَمَّد
وعمرو بن
عَبْدُ
اللَّه
الأودي.
قَالا:
حَدَّثَنَا
وَكِيع. عَن
هِشَامُ بْنُ
عروة، عَن
أبيه، عَن
جده؛ قَالَ: - قال
رَسُول
اللَّهِ
صَلَى
اللَّهُ عَلَيْهِ
وَسلَّمْ:
((لأن يأخذ
أحدكم أحبله
فيأتي الجبل،
فيجئ بحزمة
حطب على ظهره
فيبيعها، فيستغنى
بثمنها خير له
من أن يسأل
الناس. أعطوه
أومنعوه)).
Hişam bin
Urve'nin dedesi (Zübeyir bin el-Avvanı) (r.a.)'den rivayet edildiğine göre
Resulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) şöyle buyurdu, demiştir: «(And olsun
ki,) Sizden birinizin urganlarını alıp, dağa gitmesi, (oradan topladığı) bir
odun demetini sırtında getirip satması ve odun bedeli ile ihtiyacını gidermeye
çalışması şüphesiz onun için (halktan istiyeceği şeyi) versinler veya
vermesinler onlardan İstemekten iyidir.»
Diğer tahric:
Buhari de bu hadisi rivayet etmiştir. Ayrıca bir benzerini Ebu Hureyre
(r.a.)'den merfu olarak rivayet etmiştir.
AÇIKLAMA: Hadisten kastedilen mana: Dağdan odun toplayıp
sırtta taşımak gibi zor bir çalışma yolu ile de olsa el emeği ile geçinmek,
halktan dünyalık istemek ve dilencilikle geçinmekten çok şerefli ve iyi
olduğudur. Kişi, halktan yardım toplamakla geçimini sağlamaya çalışırken,
halkın ona yardımda bulunması veya onu reddetmesi, en ağır işte çalışıp el
emeği ile geçinmenin, dilencilikle geçinmekten üstünlüğü açısından farketmez.
Yani halk ona dilediğini verse de vermese de odunculuk etmek halktan dilemekten
üstündür. Çünkü halk ona verdiği takdirde, o minnet altında kalır ve dilencilik
zilletine maruz kalmış olur. Halk ona vermediği takdirde o, yine dilencilik
zilletini yüklenmiş olur, ayrıca kırılır, umduğundan mahrum olarak geri döner.
Şu halde halktan yardım dilemek her bakımdan iyi bir şey değildir.
Hadis, alın
teri ile ve el emeği ile çalışmanın faziletine işaretle mü'minleri buna teşvik
eder ve dilenciliğin, halktan dünyalık istemenin iyi bir şey olmadığını, hatta
dağdan odun sırtlayıp satmakla geçinmenin daha üstün olduğunu beyan eder.
İbn-i
Abdi'l-Berr'in anlattığına göre Ömer (r.a.)'ın şöyle dediği rivayet olunmuştur:
"Adi ve hakir bir işte çalışmak bile halktan (dünyalık) istemekten
iyidir."