84- CUMA (NAMAZI) VAKTİ
HAKKINDA GELEN (HADİSLER) BABI
حَدَّثَنَا
مُحَمَّد
بْنُ
الصَّبَّاح.
حَدَّثَنَا
عَبْدُ
العزيز بْن
أبي حازم.
حَدَّثَني
أبي، عَن سهل
بْن سعد؛
قَالَ: - ما كنا
نقيل ولا نتغدى
إلا بعد
الجمعة.
Sehl bin Sa'd
(r.a.)'dan şöyle demiştir: Biz Kaylulet istirahatı ve gada yemeği işini daima
cuma namazından sonra yapardık.
Bu Hadis'i
Kütüb-i Sitte sahipIeri, Ahmed, Darekutni ve Beyhaki bunu rivayet etmişlerdir.
AÇIKLAMA: Tirmizi'nin rivayetinde: "Nebi (s.a.v.)
hayatta iken" kaydı vardır. Kaylulet: Gündüzün ortasında uyumaktır. Bu
vakitte sırf istirahat etmeye de denilir. Gada: Gündüzün ortasından önce yenen
yemektir.
Öğle vakti
olmadan önce cuma namazı kılınabilir, diyen Hanbeli alimleri ve İshak bu hadisi
delil göstermişlerdir. Bunlar derler ki : Kaylule ve Gada'nın zamanı gündüzün
ortasıdır. İbn-i Kuteybe; Öğle vakti olduktan sonra istirahat etmeye ve uyumaya
Kaylulet denmez. Yemek yemeye de gada denmez, demiştir. Şu halde öğle vakti
olmadan cuma namazı kılınıyormuş.
Cumhur:
Hadisten maksat cuma namazının hiç tehir edilmeden ve öğle namazının vakti
girer girmez hemen kılındığını ifade etmektir. Sahabiler, cuma günleri
sabahleyin cuma namazına hazırlanmakla meşgul oldukları ve cuma namazına çok
erken gittikleri için öğle yemeğini ve istirahatini cumadan sonraya
bırakırlardı. Hadisten maksat, öğle yemeği ve istirahat işinin öğle vaktinin
girdiği ilk anında yapıldığını ifade etmek değildir, ki bu hadis cuma namazının
öğle vaktinden önce kılındığına delalet etsin, demiştir.
Sübülü's-Selam'da:
Bu hadis, cuma namazının öğle vaktinden önce kılındığına delaJet etmez. Böyle
bir mana çıkarılamaz. ÇünkÜ Mekke ve Medine halkı daima öğle namazından sonra
öğle yemeğini yer ve istirahat ederlerdi. Evet Resul-i Ekrem (s.a.v.) cemaat
toplanıncaya kadar öğle namazını bazen geciktirirdi. Fakat cuma namazını hiç
geciktirmezdi. Öğlenin ilk vaktinde kıldırırdı, demiştir.