|
Sahih İbn Hibban |
ALIŞVERİŞ |
ANA SAYFA
Kur’an Hadis Sözlük Biyografi
Bab: Borçlar
Yüce Allah'ın iki Defa
Ödünç (Para) Veren Kişiye Bunlardan Birini Tasaddukta Bulunmuş Olarak Yazması
5040- Ebu Harız yoluyla ibrahim
anlatıyor: Esved b. Yezıd, tacirden borç isterdi. (Bir yere) çıkıp gitme durumu
olduğunda borcunu ona öderdi. Esved, (bir gün borç aldığı tacire):
"Dilersen sana vereceğim (borcu) erteleyeyim. Çünkü bu borcu (ödeme)
hususunda bizim üzerimizde bazı haklar vardır!" dedi. Tacir de, ona:
"Sen (bunu) yapamazsını" dedi. Bunun üzerine Esved, ona beşyüz dirhem
gümüşü peşin ödedi. Tacir bu beşyüz dirhem gümüşü tahsil ettiğinde, (pişmanlık
duyarak) ona: "AI işte, bunu (geri) al!" dedi. Esved de, ona
"Ben senden borcu ertelemeyi istemiştim. Fakat sen (bunu) kabul etmedin!''
dedi. Tacir, ona: "Doğrusu ben senden; Abdullah b. Mes'ud'un bize
Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in: ‘‘Bir müslüman diğer müslümana iki
defa ödünç (para) verirse, bir defa tasaddukta bulunmuş gibi olur!’‘ diye
buyurduğunu haber verdiğini işittim" dedi.
[Tahric:] Elbani: Sahih liğayrihi
(es-Silsiletu's-sahiha 1553; Mişkat 2829; et-Ta'liku'r-rağib 2/34); Şuayb:
İsnadı hasendir. Ahmed 1/412; İbn Mace 2430.
Ebu Hatim der ki: Fudayl
Ebu Muaz, Fudayl b. Meysere, Basra halkındandır.
Ebu Hariz, Abdullah b.
Hüseyn olup. Sicistan kadısı idi ve Basra'da hadis rivayet ederdi.
Yüce Allah'ın Borcunu
Ödeme Niyetinde Olana Bunu Takdir Etmesi
5041- imran b. Huzeyfe bildiriyor:
(Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in hanımı) Meymune borçlanıyordu. Onun
ev halkı, (bir gün) kendisine bu hususta (karşı çıktılar). Buna rağmen onu
(borç) üzerinde buldular. Meymune: "(Borçlanmayı) bırakmayacağım. Çünkü
ben, Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'i: ‘‘Herhangi bir kimse bir
borçla borçlanır ve Allah da o kimsenin borcunu ödemek istediğini bilirse o
kişiye dünyada borcunu ödemesine kolaylık sağlar!’‘ buyurduğunu işittim"
dedi.
[Tahric:] Elbani: "Dünyada" ibaresi olmaksızın
sahih liğayrihi (et- Ta'l'iku'r-rağib 3/33). Ahmed 6/332; Nesa'i 7/315; İbn
Mace 2408.
Dünyada iken Alacaklı
Olduğu Kimselere Kolaylık Gösterenleri Kıyamette Yüce Allah'ın Bağışlamasının
Umulması
5042- Ebu Hureyre
anlatıyor: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "insanlara borç veren
bir adam vardi. Borçlunun darda olduğunu gördüğü zaman, kölesine: ‘‘Onu
bağışla, olur ki Allah bizi de bağışlar’‘ derdi. Öldüğü zaman da Yüce Allah onu
bağışladı" buyurdu.
[Tahric:] Elbani: Sahih (et-Ta'liku'r-rağib 2/3'5-6);
Şuayb: Hadis sahihtir. Ahmed 2/239; Buhari 2078; Müslim 1562; Nesai 7/318; Bak
hadis no: 5043, 5046.
Sözkonusu Bu Adamın
Darda Olan Borçtutara Müsamahadan Başka iyiliği Olmaması Hakkında
5043- Ebu Hureyre'nin
bildirdiğine göre, Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Hiç hayır
işlemeyen fakat insanlara borç veren bir adam vardı. Alacaklarını toplamak için
göndereceği kişiye: ‘‘Durumu iyi olandan al ve işleri ters gideni de bırak,
olur ki Allah bizi de bağışlar’‘ derdi. Adam öldüğü zaman Yüce Allah ona: ‘‘Hiç
hayır işledin mi?’‘ diye sordu. Adam: ‘‘Hayır, ancak benim bir kölem vardı ve
onu borçları toplamaya gönderdiğim zaman ona: ‘‘Durumu iyi olandan al ve işleri
ters gideni de bırak, olur ki Allah bizi de bağışlar derdim'' deyince, Yüce
Allah ona: ‘‘Biz de seni bağışladık’‘ karşılığını verdi" buyurdu.
[Tahric:] Elbani: Hasen sahih (et-Ta'l'iku'r-rağlb
2/36); Şuayb: İsnadı hasendir. Ahmed 2/361; Nesai 7/318; Bak hadis no: 5042.
Ebu Hatim der ki:
Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) "Hiç hayır işlemeyen"
sözüyle İslam'ın dışında bir hayrı kasdetmiştir.
Borçlunun Borcuna Mühlet
Veren veya Borcunu Silen Kimseyi Yüce Allah'ın Kıyamet Gününde Kendi Gölgesinde
Gölgelemesi
5044- Ubade b. el-Velid
b. Ubade b. es-Samit anlatıyor: Babamla birlikte Ensar'ın şu kabilesine
(bilginleri) ölmeden önce ilim öğrenmek için yola çıktık. Bizi ilk karşılayan
Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem) ashabından olan Ebu'l-Yeser oldu.
Hem Ebu'I-Yeser'in, hem de kölesinin üzerinde birer hırka ve Meafiri yapımı
giysi vardı. Babam ona: "Amcacığım! Yüzünde öfkeden dolayı bir kızarma
görüyorum" dediğinde Ebu'I-Yeser şöyle karşılık verdi: "Evet!
Haramili filan oğlu filanda alacağım vardı. Evine gittim ve: "(Filan)
Burada mı?" diye sordum. "Hayır!"dediler. Karşıma oğlu çıktı.
Ona: "Baban nerede"? diye sorduğumda: "Senin sesini duyunca
girdi" dedi. Bunun üzerine ben de:
''Karşıma çık! Çünkü
nerede olduğunu öğrendim!’‘ dedim. Çıktığında: "Benden nederı
saklandın?" diye sordum. Dedi ki: "Vallahi ben seninle konuşunca
yalan söylemem, (fakat sen gelince) seninle konuşup yalan söylemekten, sana söz
verip de yerine getirememekten korktum. Sen ki Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi
ve Sellem) ashabındansın; ama dardayım vallahi." "Böyle olduğuna dair
Yüce Allah adına yemin eder misin?" diye sorduğumda: "Vallahi böyle’‘
dedi. "Vallahi mi" diye sordum: ''Vallahi" dedi. "Vallahi
mi?" diye bir daha sordum yine: "Vallahi!" dedi. Bunun üzerine
borç kağıdını (senedini) getirdi ve kendi eliyle borcu sildi. Ona: "Bana
bunu ödeme imkanın olursa ödersin. imkanın olmazsa da sana helal olsun,
dedim."
Ubade dedi ki:
Ebu'I-Yeser: "Bu iki gözüm buna tanık oldu" dedi; sonra da ellerini
göğsüne koyarak dedi ki: "Şu kalbim de onu kavradı, Resulullah (Sallallahu
aleyhi ve Sellem) şöyle buyurdu: "Kim darda olana borcundan dolayı mühlet
verir veya borcunu affederse Yüce Allah onu kendi gölgesinde
gölgelendirir."
Ebu'I-Yeser'in adı, Ka'b
b. Amr'dır.
[Tahric:] Elbani: Sahih (er-Ravdu'n-nadır 844); Şuayb:
Müslim'in şartınca sahih. Ahmed 3/427; Müslim 3006; İbn Mace 2419.
Darda Olanlara Kolaylık
Gösterenlerin işlerini Yüce Allah'ın Dünya ve Ahirette Kolaylaştırması
5045- Ebu Hureyre'nin
bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyur'maktadır:
"Kim darda olan bir kimseye kolaylık gösterirse Allah da o kimseye hem
dünyada, hem de ahirette kolaylık gösterir."
[Tahric:] Elbani: Sahih (et-Ta'liku'r-rağıb 1/51-52);
Şuayb: Hadis sahihtir. Ahmed 2/252; Müslim 2699; Ebu Davud 4946; Tirmizi 1930;
İbn Mace 225.
Yüce Allah'ın Darda
Kalan Borçluyu Affedeni Bağışlamasının Umulması
5046- Ebu Hureyre der
ki: Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurduğunu işittim:
"Zamanında bir adam insanlara hep borç verirdi. Borçlu darda olduğunda bu
kişi hizmetkarına: ‘‘Onu(n borcunu) affet, olur ki Allah bizi de bağışlar’‘
derdi. Bu adam öldüğü zaman da Allah onu bağışladı."
[Tahric:] Elbani: Sahih; Şuayb: Müslim'in şartınca
sahih. Müslim 1562; Bak hadis no: 5042.
Söz Konusu Adamın Darda
Kalanları Bağışlamak Dışında iyiliğinin Olmaması
5047- Ebu Mes'ud
el-Ensari der ki: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurmuştur:
"Sizden önceki toplumlardan bir adam hesaba çekilince hayırlı hiçbir amelinin
olmadığı görüldü. Ancak malı çoktu ve insanların arasına karışırdı. (Alacakları
toplamak için) kölesinin gönderirken de ona: ‘‘Darda olanlardan bir şeyalma’‘
derdi. Bundan dolayı da Allah meleklere: ‘‘Bunu yapmak bize daha fazla yakışır.
Bundan dolayı onu bağışlayın’‘ buyurdu."
[Tahric:] Elbani: Sahih (et-Ta'liku'r-rağib 2/36);
Şuayb: Buhari ve Müslim'in şartlarına göre sahihtir. Ahmed 4/120; Müslim 1561;
Tirmizi 1307.
Kişinin Borç Konusunda
Müslüman Kardeşiyle Münakaşa Etmesi Halinde Alacaklının Zor Durumda Olan
Borçluya Borcunun Bir Kısmını Düşmesinin Müstehap Olması
5048- Abdullah b. Ka'b
b. Malik bildiriyor: (Babam) Ka'b b. Malik, Hz. Peygamber (Sallallahu aleyhi ve
Sellem) zamanında ibn Ebı Hadred'de olan bir alacağını Mescid'de isteyince
sesleri yükseldi. Evinde olan ve seslerini duyan Resulullah (Sallallahu aleyhi
ve Sellem) yanlarına doğru çıktı. Odasının perdesini aralayarak Ka'b b.
Malik'e: "Ey Ka'b b. Malik!" diye seslendi. Ka'b: "Buyur, ey
Allah'ın Resulü!'' diye karşılık verince Resulullah (Sallallahu aleyhi ve
Sellem) eliyle alacağının yarısından vazgeç diye işaret etti. Ka'b da:
"Yarısından vazgeçtim ey Allah'ın Resulü!" diye cevap verdi. Bunun
üzerine Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) borçlu olana: "Şimdi kalk
ve borcunu ona öde!" buyurdu.
[Tahric:] Elbani: Sahih (el-İrva' 5/251); Şuayb:
Müslim'in şartınca sahih. Ahmed 6/390; Buhari 471; Müslim 1558; Ebu Davud 3595;
Nesai 8/244; İbn Mace 2429; Darimi 2/261.
Sonraki
sayfa için aşağıdaki link’i kullan: