|
Sahih İbn Hibban |
ALIŞVERİŞ |
ANA SAYFA
Kur’an Hadis Sözlük Biyografi
Bab: Yasaklanan Satış
Mubah Görenlerin Aksine
Domuz ve Putların Satışının Yasaklanışı
4937- Cabir der ki:
Mekke'nin fethedildiği yıl Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem): ''Allah
ve Resulü domuz, ölü hayvan eti ve put ticaretini yasakladılar" byurduğunu
işittim. Adamın biri: "Ey Allah'ın Resulü! Ölü hayvan yağı haKkında ne
buyurursun? Zira bu yağları, derileri yağlama, gemileri cilalama ve
aydınlatmada kullanıyoruz" deyince, Allah Resulü (Sallallahu aleyhi ve
Sellem): "Allah, Yahudilerin canını alsın! Zira hayvanların iç yağını
kendilerine yasaklayınca bu yağları eritip sattılar ve parasını yemeye
başladılar" buyurdu.
[Tahric:] Elbani: Sahih (el-İrva' 1290;
er-Ravdu'n-nadir 446); Şuayb: Müslim'in şartınca sahih. Ahmed 3/326; Buhari
2236, 4633; Müslim 1581; EbU Davud 3487; Tirmizi 1297; Nesai 7/309, 7/310; İbn
Mace 2167.
Domuz ve Köpeklerin
Satışının Haram Kılındığına Delalet Eden Hab
4938- ibn Abbas der ki:
Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) göğe doğru bakıp ve şöyle buyurdu:
"Allah Yahudilerin canını alsın! Hayvanların iç yağlarını yemeleri
kendilerine yasaklanınca bu yağları satıp parasını yediler. Allah da bir
topluluğa bir şeyin yenmesini haram kıldığında parasını da haram kılmış
demektir."
[Tahric:] Elbani: Sahih; Şuayb: İsnadı sahihtir. Ahmed
1/242, 1/293, 1/322; Buhari 2223, 3460; Müslim 1582; Ebu Davud 3488.
Köpek ve Kan Satışının
Yasaklanışı
4939- Avn b. Ebı Cuhayfe'nin
babasında bildirdiğine Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) kan alma
ücretini ve köpek satışından elde edilen kazancı yasakladı.
[Tahric:] Elbani: Sahih; Şuayb: Buhari ve Müslim'in
şartlarına göre sahihtir. Ahmed 4/308, 4/309; Buhari: 5945; Ebu Davud 3483.
Kedilerin Satışının
Yasaklanışı
4940- Ebu'z-Zübeyr der
ki: Cabir'e köpek ve kedi satışından elde edilen kazancı sorduğumda:
"Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) böylesi satışları yapanları
azarladı" dedi.
[Tahric:] Elbani: Sahih liğayrihi
(es-Silsiletu's-sahiha 2971); Şuayb: Müslim'in şartinca sahih. Ahmed 3/349; Ebu
Davud 3479; Tirmizi 1279; Nesai 7/309; İbn Mace 2161.
Kedilerin Satışını Mubah
Görenin Kavlini çürüten Haber
4941- Ebu Hureyre'nin
bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurmaktadır:
"Fahişenin (zina karşılığı aldığı) ücret, köpek ile kedinin (satışı
karşılığında alınan) ücret ile hacamatçının (elde ettiği) kazanç, haramdır.''
[Tahric:] Elbani: Sahih liğayrihi (es-Silsiletu's-sahiha
2971); Şuayb: Müslim'in şartınca sahih. Ahmed 2/500; Ebu Davud 3484; Nesai
7/189, 7/190.
Yüce Allah'ın içilmesini
Haram Kıldığı Şarabın Satışının Yasaklanışı
4942- ibn Va'le
bildiriyor: ibn Abbas'a üzümden çıkarılan içeceği sorduğumda şöyle dedi: Adamın
biri Resulullah'a (Sallallahu aleyhi ve Sellem) gelmiş ve hediye olarak yanında
bir tulum içki getirmişti. Allah Resulü (Sallallahu aleyhi ve Sellem) adama:
"Yüce Allah'ın bunu haram kıldığını bilmiyor musun?" diye sorunca,
adam: "Hayır!" dedi ve yanındaki adam ona bir şeyler fısıldadı. Allah
Resulü (Sallallahu aleyhi ve Sellem): ''Ona ne söyledin?" diye sorunca,
adam: "Bunu alıp satmasını söyledim" dedi. Allah Resulü (Sallallahu
aleyhi ve Sellem): ''Bunun içilmesini haram kılan satılmasını da haram
kıldı" buyurdu. Bunun üzerine adam tulumun alt kapaklarını açtı ve
içindekinin hepsini yere döktü.
[Tahric:] Elbani: Sahih; Şuayb: Müslim'in şartınca
sahih. Muvatta 2/846; Müslim 1579; Nesai 7/307,7/308; Bak hadis no: 4944.
Mustafa'nın (Sallallahu
aleyhi ve Sellem) Şarap Ticaretini Haram Kılması
4943- Hz. Aişe der ki:
"Bakara Suresi'nin sonlarında olan ve faizi yasaklayan ayetler nazil
olunca Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) çıktı ve içki ticaretini haram
kıldı.''
[Tahric:] Elbani: Sahih; Şuayb: Buhari ve Müslim'in
şartlarına göre sahihtir. Buhari 459; Müslim 1580; Ebu Davud 3491; Nesai 7/308.
Yüce Allah'ın içilmesini
Haram Kıldığı Gibi Şarabın Satılmasını da Haram Kılması
4944- ibn Abbas
bildiriyor: Adamın biri Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem) yanından
ayrıldığında içki henüz haram kılınmamıştı. Gittiği yerden hediye olarak Hz.
Peygamber'e (Sallallahu aleyhi ve Sellem) bir tulum içki aldı ve deveye
yükleyip geldi. Geldiğinde Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) bir yerde
oturuyordu. Ona: "Bu yanındaki ne?" diye sorunca, adam: "içki
tulumu, sana hediye olarak getirdim" dedi. Allah Resulü (Sallallahu aleyhi
ve Sellem): "Allah'ın onu haram kıldığını bilmiyor musun?" buyurunca,
adam: "Hayır!" dedi. Sonra devesini süren adama dönüp aralarında bir
şeyler konuştular. Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Ona ne
dedin?" diye sorunca, adam: "Satmasını söyledim" dedi. Hz.
Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem): ''İçmesini haram kılan satılmasını da
haram kıldı" buyurdu. Sonra tulumun alt kapağının açılmasını söyledi.
Açılan kapaktan da içki yere döküldü. Batha'da o su tulumunun boş olduğunu
gördüm.
[Tahric:] Elbani: Sahih; Şuayb: İsnadı sahihtir. Ahmed
1/323, 1/324; Müslim 1579; Bak hadis no 4942.
Satış Bedeline ihtiyaç
Duyulsa da Şarabı Satmanın Helal Olmaması
4945- Enes b. Malik
anlatıyor: içki içmek (yeni) haram kılındığında ben o gün (üvey babam Ebu
Talha'nın evinde) on bir kişiye (içki) dağitıyordum. (İçkinin haram kılınması
ile ilgili haberin gelmesi üzerine) bana (içkileri dökmemi) emrettiler. Ben de
onları döktüm. insanlar da içerisinde içki bulunan kaplarını döktüler.
Neredeyse (Medine) sokakları, içki kokusundan geçilmiyordu. Enes b. Malik
devamla der ki: O gün onların içkisi sadece koruk ile (kuru hurma ve koruk
hurmayı suda ıslatarak yapılan) hurma içkisi idi.
Derken bir adam,
Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in yanına varıp: "Doğrusu benim
yanımda bir yetimin malı vardı. Onun karşılığında içki satın almıştım. Ne
buyurursun, o içkiyi satayım mı, yoksa yetime malını geri mi vereyim?"
dedi. Bunun üzerine Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Allah,
Yahudileri kahretsin. Hayvanların iç yağları(nı yemek) onlara haram kılındı. Onlar
da onu sattılar ve onun gelirlerini yediler!" buyurdu. Peygamber
(Sallallahu aleyhi ve Sellem) bana içki satışına izin vermedi.
[Tahric:] Elbani: Sahih (el-İrva' 5/131); Şuayb: İsnadı
sahihtir. Ahmed 3/217; Buhari 5600; Müslim 1980/7, 1980/8; Ebu Davud 3673; Nesai
8/287; Bak hadis no: 5352, 5361, 5363, 5364.
Hayvanın Karnındaki
Dölün Satışının Yasaklanışı
4946- ibn Ömer
bildiriyor: "Hz. Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem) hayvanın henüz
karnında olan yavrusunu önceden satmayı yasakladı.''
[Tahric:] Elbani: Sahih; Şuayb: Buhari ve Müslim'in
şartlarına göre sahihtir. Ahmed 2/80; Müslim 1514; Tirmizi 1229; Nesai 7/293;
İbn Mace 2197.
Yasaklanan Döl Satışının
Vasfı
4947- ibn Ömer
bildiriyor: "Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) habelu'l-habele türü
satışları yasakladı. Zira bu, Cahiliye döneminde insanların yaptığı bir
alışveriş türüydü. O zaman insanlar develeri, devenin karnındaki yavrusunun da
gebe kalıp doğum yapmasına kadar vade ile satarlardı.''
[Tahric:] Elbani: Sahih; Şuayb: Buhari ve Müslim'in
şartlarına göre sahihtir. Muvatta 2/653; Buhari 2143; Ebu Davud 3380; Nesai
7/293, 7/294.
Ebu Hatim der ki:
Habelu'l-habele türü satışların yasaklanması kişinin filan deve ve o devenin
karnındaki yavrusunun da gebe kalıp doğum yapmasına kadar parasını
biriktirinceye kadar bir deve satın alması yönündedir. Bu da belli bir zaman
demektir ve bunda iki aldatma vardır (yani söz konusu deve erkek doğurabilir
veya doğan dişi yavru ölebilir). Bu sebeple böyle bir şey yapmak helal
değildir.
Vela Hakkının Satışı ile
Hibe Edilmesinin Yasaklanışı
4948- ibn Ömer der ki:
"Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) vela hakkını (hürriyetine
kavuşturulan kölenin efendisiyle olan münasebeti ve aralarındaki hakları)
satmayı ve hibe etmeyi yasakladı.''
[Tahric:] Elbani: Sahih (Sahih Ebu Davud 2592); Şuayb:
Buhari ve Müslim'in şartlarına göre sahihtir. Muvatta 2/782; Ahmed 2/79,2/107;
Buhari 2535; Müslim 1506; Ebu Davud 2919; Tirmizi 1236; Nesai 7/306; İbn Mace
2747; Darimi 2/256; Bak hadis no: 4949, 4950.
Zikredilen Hususu
Bildiren ikinci Haber
4949- ibn Ömer der ki:
"Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) vela hakkını (hürriyetine
kavuşturulan kölenin efendisiyle olan münasebeti ve aralarındaki hakları)
satmayı ve hibe etmeyi yasakladı''
Züheyr dedi ki: Bunu
bana adı Abdurrahman olan, Abdullah b. Dinar'ın oğlu da babasından bildirdi.
[Tahric:] Elbani: Sahih (Sahih Ebu Davud 2592); Şuayb:
Buhari'nin şartınca sahihtir, Ahmed 2/9; Buhari 6756; Müslim 1506; Tirmizi
1236; İbn Mace 2747; Bak hadis no: 4948.
Vela Hakkının Satılıp
Hibe Edilmesinin Yasaklanma Nedeni
4950- ibn Ömer der ki:
Allah Resulü (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Ve la nesep gibi bir
akrabalıktır. Bundan dolayı vela hakkı ne satılır, ne de hibe edilir''
buyurmuştur.
[Tahric:] Elbani: Sahih liğayrihi (el-İrva' 1668). Bak
hadis no: 4948.
Karındaki Döl ile
Avlanılmamış Havadaki Kuş ve Sudaki Balığın Satışının Yasaklanışı
4951- Ebu Hureyre der
ki: "Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) teslim alınması meçhul olan şeyin
satışını yasakladı."
[Tahric:] Elbani: Sahih (el-İrva' 1294); Şuayb: Buhari
ve Müslim'in şartlarına göre sahihtir. Ahmed 2/436; Müslim 1513; Ebu Davud
3376; Nesai 7/262; İbn Mace 2194; Bak hadis no: 4977.
Hangisi Olduğu
Belirtilmeden Suyun Satışının Yasaklanışı
4952- Sahabilerinden
olan iyas b. Abd el-Müzenı der ki: "Resulullah (Sallallahu aleyhi ve
Sellem), suyun satışını yasakladı."
Hadisin ravisi Amr,
(hadiste kastedilen) bu suyun, hangi su olduğunu bilmemektedir.
[Tahric:] Elbani: Sahih; Şuayb: İsnadı sahihtir.
Ravileri güvenilir kimselerdir. Ahmed 4/138; Ebu Davud 3478; Tirmizi 1271;
Nesai 7/307; İbn Mace 2476; Darimi 2/269.
Zikrettiğimiz Genel
ifadeyi Açıklayan Haber
4953- Cabir'in
bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "(Hayvanların
suyun etrafındaki) otları yemelerine engel olmak için ihtiyaç fazlası suyun
satılmasını yasakladı.''
[Tahric:] Elbani: Sahih liğayrihi; Şuayb: Müslim'in
şartınca sahih. Ahmed 3/356; Müslim 1565; Nesai 7/306,7/307; İbn Mace 2477.
Müslümanlara Zarar
Vermek Maksadıyla Fazla Suyu Engellemenin Yasaklanışı
4954- Ebu Hureyre der
ki: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): ''(Hayvanların suyun etrafındaki)
otları yemelerine engel olmak için ihtiyaç fazlası suyun kullanılmasına engel
olunamaz'' buyurdu.
[Tahric:] Elbani: Sahih (es-Silsiletu'd-daife 4261
altında); Şuayb: Buhari ve Müslim'in şartlarına göre Sahihtir. Muvatta 2/744;
Ahmed 2/244; Buhari 2353; Müslim 1566; Tirmizi 1272; İbn Mace 2478; Bak hadis
no: 4956.
Ebu Hatim der ki: Burada
ihtiyaç fazlası su ile hangi suyun kastedildiği açıklanmamıştır. Görüldüğü
kadarıyla insanlar arasında ortak olarak kullanılan ve hiç kimsenin temellük
edinmediği akar sular kastedilmemektedir. Muhtemelen burada kişinin kendi bahçesinde
olan bir pınar veya kuyudan faydalanması ve ihtiyaç fazlasından başkalarının
faydalanmasına engel olması kastedilmektedir. Bu şekilde kişinin Müslümanları
ihtiyaç fazlası sudan menetmesi yasaklanmıştır. Zira kişi bu yasaklama ile
insanları suyun etrafındaki atlardan (hayvanlarını orada otlatmaktan)
menetmektedir.
ihtiyacı Olmadığı Halde
Fazla Suya Engel Olmanın Yasaklanışı
4955- Hz. Aişe der ki:
"Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) kuyulardaki ihtiyaç fazlası
suyun başkası tarafından kullanılmasına engel olunmasını yasakladı."
[Tahric:] Elbani: Sahih liğayrihi
(es-Silsiletu's-sahiha 2388); Şuayb: İsnadı kavıdir. Muvatta 2/745; Ahmed
6/139,.6/268; İbn Mace 2479.
Ebu Hatim der ki: (İsnadda
geçen) anne, Amre binti Abdirrahman b. Sa'd b. Zurare olup Aişe'nin hadislerini
en iyi bilen kadınlardandır.
Bu Fiilin Yasaklanış
Nedeni
4956- Ebu Hureyre
bildiriyor: Ben, Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'i şöyle buyururken
işittim: "Artan suyu (hiç kimseden) esirgemeyin. ihtiyaçtan fazla suyu
alıkoymayın. (Böyle yaparsanız) mal (davar) telef olur ve aileler aç kalır.''
[Tahric:] Elbani: Bu lafızIa zayıfhr
(es-Silsiletu'd-daife 4261). Ahmed 2/420; Bak hadis no: 4954,
Ekili Arazinin Ürün
Olarak Ne Vereceği Belli Olmadan Önce Tohumuyla Birlikte Satılmasının
Yasaklanması
4957- Cabir b. Abdillah
der ki: "Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) boş arazinin satılmasını
(kiralanmasını) yasakladı.''
[Tahric:] Elbani: Sahih; Şuayb: Müslim'in şartınca
sahih. Ahmed 3/338, 3/395; Müslim 1536/100; Darimi 2/271.
Müşterinin Yolda
Karşılanmasının Yasaklanışı
9458- (4958) ibn Mes'ud
der ki: "Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) ticari malları pazara
ulaşmadan önce yolda karşılamayı da yasakladı.''
[Tahric:] Elbani: Sahih (Gayetu'l-meram 336); Şuayb:
Buhari ve Müslim'in şartlarına göre sahihtir. Ahmed 1/430; Buhari 2149; Müslim
1518; Tirmizi 1220; İbn Mace 2180.
Pazara Malları indirilene
Kadar Müşterinin Yolda Karşılanmasının Yasaklanışı
4959- ibn Ömer
bildiriyor: Hz. Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem) pazara gelmeden önce
tüccarların getirdiği malları yollarda karşılamayı yasakladı.
[Tahric:] Elbani: Sahih; Şuayb: İsnadı sahihtir. Ahmed
2/63; Buhari 2165; Müslim 1517; Ebu Davud 3436; Nesai 7/257; İbn Mace 2179.
Şehirli Kimsenin Köylü
Adına Satış Yapmasının Yasaklanışı
4960- Cabir der ki:
Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Şehirli kişi, köylü olan
kişinin malını onun adına satmasın. Bırakın da Allah insanları birbirleriyle
rızıklandırsın" buyurmuştur.
[Tahric:] Elbani: Sahih (Gayetu'l-meram 330); Şuayb:
İsnadı ceyyiddir. Ahmed 2/307; Müslim 1522; Tirmizi 1223; Nesai 7/256; İbn Mace
2176; Bak hadis no: 4963, 4964.
Şehirlinin Köylü Adına
Satış Yapmasının Yasaklanışı
4961- Ebu Hureyre der
ki: "Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) mal getirenlerin yolda
karşi!anmasını ve şehirlinin köylü adina satış yapmasını yasakladı.''
[Tahric:] Elbani: Sahih; Şuayb: Buhari ve Müslim'in
şartlarına göre sahihtir. Buhari 2727; Müslim 1515/12, 1515/13; Nesai 7/255.
Göçmen Olmasa Bile
Şehirlinin Köylü Adına Satış Yapmasının Yasaklanması
4962- ibn Ömer der ki:
Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şehirlinin köylü adına satış
(simsarlık) yapmasını yasakladı. Allah Resulü (Sallallahu aleyhi ve Sellem)
şöyle buyurdu: "Tacirleri yolda karşılamayın."
[Tahric:] Elbani: Sahih; Şuayb: Buhari'nin şartınca
sahihtir. Ahmed 2/153; Buhari 2159.
Bu Fiilin Yasaklanış
Nedeni
4963- Cabir der ki:
Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Şehirli köylü adına satış
yapmasın. Bırakın da insanlar birbirlerinden rızıklansınlar" buyurmuştur.
[Tahric:] Elbani: Sahih; Şuayb: Müslim'in şartınca
sahih. Ahmed 3/312, 3/386, 3/392; Müslim 1522; Ebu Davud 3442; Bak hadis no:
4960.
Resulullah (Sallallahu
aleyhi ve Sellem)'in "Birbirlerinden Rızıklansınlar" Sözüyle,
Allah'ın Birbirlerine Vesile Kılarak Onları Rızıklandırdığını Kasdetmesi
4964- Cabir der ki:
Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Şehirli köylü adına satış
yapmasın. insanları kendi hallerine bırakın. Yüce Allah onları birbirlerinden
rızıklandıracaktır" buyurmuştur.
[Tahric:] Elbani: Sahih; Şuayb: İsnadı sahihtir. Bak
hadis no: 4960.
Alıcı ve Satıcı
Ayrılmadıkça Kişinin (Din) Kardeşinin Satışı Üzerinde Satış Yapmasının
Yasaklanışı
4965- ibn Ömer der ki:
Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Birbirinizin satışı üzerine
satış yapmayın" buyurdu.
[Tahric:] Elbani: Sahih; Şuayb: Buhari ve Müslim'in
şartlarına göre sahihtir. Muvatta 2/683; Ahmed 2/63; Buhari 2139; Müslim 1412;
Tirmizi 1292; Nesai 7/258; İbn Mace 2171; Bak Hadis no: 4966.
İlk Satıcı izin
Vermedikçe Bu Tür Fiilin Yasaklanışı
4966- ibn Ömer'in
bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Sizden biri
kardeşinin satışı üzerine kendi izin
vermedikçe satış yapmasın" buyurmuştur.
[Tahric:] Elbani: Sahih (el-İrva' 1297); Şuayb: Buhari
ve Müslim'in şartlarına göre sahihtir. Müslim 1612; Ebu Davud 2081; Nesai 6/73,
6/74; Bak hadis no: 4965.
Bu Tür Satışın
Yasaklanış Nedeni
4967- Ebu Said el-Hudri
anlatıyor: Bir yahudi. Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem) zamanında
(Medine'ye) otuz yük arpa ve hurma getirdi. Resulullah (Sallallahu aleyhi ve
Sellem)'in müddüyle bir dirhemle bir müdd fiyatı artırdı. O gün insanlarda
yiyecekten başka bir şey yoktu. Çünkü bundan önce halk açlığa maruz kalmıştı.
Bundan dolayı da yiyecek bile bulamıyorlardı. Bunun üzerine insanlar Peygamber
(Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in yanına gelip O'na fiyatın yükselmesini şikayet
ettiler. Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem) minbere çıktı, Allah'a hamd
etti, O'na övgüde bulunduktan sonra da: "Gönül hoşluğu olmaksızın bir
kimseye (başka) bir kimsenin malını vermemden önce Allah'a asla kavuşmayacağım
Alım-satım ancak karşılıklı rıza ile olur. Fakat alışverişlerinizde (dikkatli
davranmanız gereken) bazı hasletleri(n neler olduğunu) size anlatayım:
Birbirinize karşı kin beslemeyiniz. Kendiniz almak istemediğiniz halde din
kardeşinizi zarara sokmak için bir malın) fiyatını artırma yarışına girmeyiniz.
Birbirinize haset etmeyiniz. Kişi (Müslüman) kardeşinin pazarlığı üzerine
pazarlık yapmasın. Şehirli köylü adına asla satış yapmasın. Alım-satım ancak
karşılıklı rıza ile olur. Ey Allah'ın kulları! Kardeşler olunuz!" buyurdu.
[Tahric:] Elbani: Sahih (el-İrva' 1283); Şuayb: İsnadı
kavidir. İbn Mace 2185.
Kişinin Satın Alma Kasdı
Olmadan Bir Şeyin Fiyatını Artırmasının Yasaklanışı
4968- ibn Ömer
bildiriyor: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) pazarlık kızıştırmayı
yasakladı.
[Tahric:] Elbani: Sahih (el-İrva' 1318; Gayetu'l-meram
335); Şuayb: Buhari ve Müslim'in şartlarına göre sahihtir. Muvatta 2/684;-
Ahmed 2/63, 2/108, 2/156; Buhari 2142; Müslim 1516; Nesai 7/258; İbn Mace 2173.
Dört Ayaklıları Satarken
Memelerinde Süt Biriktirmenin Yasaklanışı
4669 (4969)- Ebu Hureyre'nin bildirdiğine göre Hz.
Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Kişi koyun veya devesini
satacağı zaman sütünü memesinde biriktirmesin buyurmuştur.
[Tahric:] Elbani: Sahih (es-Silsiletu's-sahiha 3236);
Şuayb: Müslim'in şartınca sahih. Ahmed 2/481.
Satacağında Dört
Ayaklıların Memelerinde Süt Biriktirmenin Hükmü
4970- Ebu Hureyre'nin bildirdiğine
göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurmuştur: "Deve ve
koyunların memesinde süt biriktirmeyin. Böyle bir hayvanı satın alan kişi onu
sağdıktan sonra iki şeyi yapmakta muhayyerdir. Memnun kalırsa bu hayvanı
yanında bırakır. Memnun kalmazsa da (sütünden faydalandığı için) bir sa' hurma
ile birlikte sahibine geri verir.''
[Tahric:] Elbani: Sahih (el-İrva' 1320); Şuayb: Buhari
ve Müslim'in şartlarına göre sahihtir Muvatta 2/683; Ahmed 2/342; Buhari 2150;
Müslim 1515/11; Ebu Davud 3443; Tirmizi 1251; Nesai 7/253; İbn Mace 2239;
Darimi 251.
Satıcının Sattığı Şeyden
Meçhul Bir Şeyi istisna Etmesinin Yasaklanması
4971- Cabir b. Abdillah
der ki: "Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem), satılan malın meçhul
bir kısmı olduğunda, bilinmesi hariç, satışını yasakladı.''
[Tahric:] Elbani: Sahih (Mişkat 2861); Şuayb: Sahih'in
şartlarına göre sahihtir. Ahmed 3/313, 3/356,3/364; Müslim 1536/85; EbU Davud
3405; Tirmizi 1290; Nesai 7/37, 7/38.
Ebu Hatim der ki: Süfyan
b. Hüseyn, Zühri dışında yaptığı rivayetlerde sağlamdır. Çünkü onun Zühri'den
bir sahifesi vardı ki ondan yaptığı rivayetleri karıştırıp yanılmaktaydı.
Kişinin Satışının Meçhul
Bir Şey veya Belirsiz Bir Vakit Üzerine Olmasının Yasaklanması
4972- Abdullah b. Ömer
der ki: "Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem), bey'u'l-garar (usulü
satış)ı yasakladı."
[Tahric:] Elbani: Sahih (el-İrva' 1294); Şuayb:
Müslim'in şartınca Sahih. Ahmed 2/144.
Bir Şeyin 100 Dinarı Veresiye,
90 Dinarı Peşin Olarak Satılmasının Yasaklanışı
4973- Ebu Hureyre der
ki: "Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem), bir satış içinde iki
alışverişi / satışı yasakladı.''
[Tahric:] Elbani: Hasen sahih (Mişkat 2868; el-İrva'
5/149; es-Silsiletu's-sahiha 3226); Şuayb: İsnadı hasendir. Ahmed 2/432, 2/475,
2/503; Tirmizi 1231; Nesai 7/295,7/296.
Vasfettiğimiz Gibi
Müşterinin Bir Alışverişte iki Şey Alması ve Faizden Uzak Durmak istemesi
Halinde Daha Ucuz Olanı Alması Gerektiği Hakkında
4974- Ebu Hureyre'nin
bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurmaktadır:
"Bir satış içinde iki satış yapan kişiye, ya daha ucuz olanı ya da riba /
faiz vardır."
[Tahric:] Hasen sahih (Mişkat 2868; el-İrva' 5/149;
es-Silsiletu's-sahiha 3226); Şuayb: İsnadı hasendir. Ebu Davud 3461.
Mülamese ve Münabeze
Türü Satışların Yasaklanışı
4975- Ebu Hureyre
bildiriyor: "Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) mülamese
(bakmaksızın el dokunmakla yapılan alışveriş) ile münabeze (alacağı malı evirip
çevirip bakmadan sadece atmak) türü satışı yasakladı.''
[Tahric:] Elbani: Sahih; Şuayb: Buhari ve Müslim'in
şartlarına göre sahihtir. Muvatta 2/666; Ahmed 2/476, 2/480; Buhari 2146;
Müslim 1511; Tirmizi 1310; Nesai 6/259; İbn Mace 2169.
Mülamese ve Münabeze
Türü Satışların Açıklamaları
4976- Ebu Said el-Hudri
der ki: "Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) iki tür satışı
yasaklamıştır. iki satış türü ise mülamese ve münabeze usulü olan satıştır. Münabeze
türü satış birinin diğerine: ‘‘Bu giysiyi önüne atarsam satış gerçekleşmiş
olur’‘ demesi şeklinde olan satıştır. Mülamese türü satış ise giysiyi açıp
iyice kontrol etmeden sadece elle dokunmayla gerçekleşmiş sayılan satış
türüdür.''
[Tahric:] Elbani: Sahih; Şuayb: Hadis sahihtir. Buhari
2147; Müslim 1512; EbU Davud 3378; Nesai 7/261; İbn Mace 2170; Darimi 2/253.
Ebu Hatim der ki:
Münabeze türü satış, müşterinin satıcıya ve satıcının müşteriye giysiyi
atmasıyla gerçekleşen bir satış şeklidir. Bu ikisi atıldıktan sonra ikisinin de
o şekilde durması halinde alışveriş gerçekleşmiş olur ve artık cayma hakları
yoktur. Mülamese türü satış ise giysiyi açıp iyice kontrol etmeden sadece elle
dokunmayla cayma hakkı olmadan gerçekleşmiş sayılan satış türüdür. Eğer kişi
giysiyi açar veya çevirirse bu da mülamese sayılır.
Müşterinin (Malın
Üzerine )Taş Atarak Gerçekleştirdiği Satışın Yasaklanışı
4977- Ebu Hureyre
bildiriyor: "Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) taş atımıyla yapılan
satışı yasakladı.''
[Tahric:] Elbani: Sahih; Şuayb: Buhari ve Müslim'in
şartlarına göre sahihtir. Bak hadis no: 4951.
Ebu Hatim der ki: Malın
üzerine çakıl taşı atarak yapılan satış; kişinin bir koyun veya herhangi bir hayvan
sürüsüne veya bir köle topluluğuna gelip satıcıya:
"Bu çakıl taşlarımı
atacağım ve çakıl taşlarım ne kadarın üzerine düşerse onları şu kadara satın
alıyorum" demesidir.
Müşterinin Tam Olarak
Teslim Almadan Bir Şeyi (Başkasına) Satmasının Yasaklanışı
4978- Cabir'in
bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurdu:
"Her kim bir yiyecek maddesi satın alırsa, onu tam olarak teslim almadan
(başkasına) satmasın."
[Tahric:] Elbani: Sahih liğayrihi (el-İrva' 5/177);
Şuayb: Müslim'in şartınca- sahih. Ahmed 3/392; Müslim 1529.
Ebu Hatim der ki: Bu
haberi bu şekilde zikretmemiz iki sebepten dolayıdır.
Bunlardan biri; kişinin
satın aldığı bir yiyecek maddesini tam olarak teslim almadan satmasının
kesinlikle yasaklanmış olmasıdır. Bir diğeri ise; kişinin bu şekilde yapmasının
yasaklanmasının sadece bazı hallerde geçerli olmasıdır ki bu da kişinin böylesi
bir şeyi onu satın alıp teslim almadan önce satmasıdır. Yani satın almadan
öncesi değildir.
Resulullah (Sallallahu
aleyhi ve Sellem)'in "Tam Olarak Teslim Almadan" Sözüyle, Malın Eline
Geçmesini Kasdettiği Hakkında
4979- Abdullah b. Ömer
der ki: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurdu: Her kim bir
yiyecek maddesi satın alırsa, tam olarak eline geçmeden onu başkasına)
satmasın."
[Tahric:] Elbani: Sahih (el-İrva.' 1328); şuayb:
Müslim'in şartınca sahih. Ahmed 2/111; Ebu Davud 3495; Nesai 7/286; Bak hadis
no: 4981, 4986.
ilimde Derinliği Olmayan
Kimseye Hammad b. Seleme'nin Rivayetinde Yanılgı Olduğu izlenimi Veren Haber
4980- ibn Abbas der ki:
Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Kişi yiyeceği, ona tam olarak
sahip olmadan başkasına satmasın" buyurdu. Diğer malların da hüküm olarak
yiyecekler gibi olduğunu düşünüyorum.
[Tahric:] Elbani: Sahih (el-İrva' 5/176-7); Şuayb:
İsnadı sahihtir. Ahmed 2/270, 2/369; Buhari 2135; Müslim 1525; Ebu Davud 3497;
Tirmizi 1291; Nesai 7/285; İbn Mace 2227.
Ebu Hatim der ki: Bu
haberi Amr b. Dinar, hem İbn Ömer'den, hem de Tavus kanalıyla İbn Abbas'dan
rivayet etti ki iki kanal da mahfuzdur.
Söz Konusu ibn Ömer
Hadisinde Hammad b. Seleme'nin Yanılmadığını ve Onun ibn Ömer Hadisinden Bir
Aslı Olduğunu Belirten Haber
4981- Abdullah b. Ömer
der ki: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurdu: ''Meyveler
olgunlaşmaya başlamadan önce onları satmayınız. Yiyecek maddesini alan, ona tam
olarak sahip olmadan başkasına satmasın.''
[Tahric:] Elbani: Sahih (el-İrva' 5/176); Şuayb:
Müslim'in şartınca sahih. Muvatta 2/640; Ahmed 2/59; Buhari 2183; Müslim
1534/52; Nesai 7/262,7/263; Bak hadis no: 4986, 4979, 4991.
Yiyecek Maddesini Başka
Müşteriye Satışını Helal Kılacak Teslim Alma Şekli
4982- ibn Ömer der ki:
"Gelen tacirlerden yiyeceği götürü usulde satın alırdık. Ancak Resulullah
(Sallallahu aleyhi ve Sellem) O yiyeceği satın aldığımız yerden başka bir yere
götürmeden başkalarına satmamızı yasakladı."
[Tahric:] Elbani: Sahih (el-İrva'); Şuayb: Buhari ve
Müslim'in şartlarına göre sahihtir Muvatta 2/641; Ahmed 2/142; Buhari 2167;
Müslim 1527; Ebu Davud 3494; Nesai 7/287; İbn Mace 2229.
Bu Yasaklamada Yiyecek
Maddesi için Verilen Hükmün Her Şeyin Satışını da Kapsadığına Delalet Eden
Haber
4983- Hakım b. Hizam der
ki: "Ey Allah'ın Resulü! Ticari mal satın alıyorum. 9u konuda bana helal
ve haram olan şeyler nedir?" diye sorduğumda, Hz. Peygamber (Sallallahu
aleyhi ve Sellem): "Yeğenim! Bir mal satın aldığın zaman onu teslim
almadan başkasına satma" buyurdu.
[Tahric:] Elbani: Sahih (Mişkat 2867; el-İrva' 1292);
Şuayb: İsnadı hasendir. Ahmed 3/402; Ebu Davud 3503; Tirmizi 1232; Nesai 7/289;
İbn Mace 2187; Bak hadis no: 4985.
Ebu Hatim der ki: Bu
haber, Yusuf b. Mahek'in Hakim b. Hizam'dan rivayetiyle meşhurdur. Onlarda
Abdullah b. İsme geçmemektedir. Buradaki haber ğarib (tek kanallı)dır.
Yiyecek Maddesi için
Verilen Hükmün Satılan Başka Şeyler için de Geçerli Olduğuna Delalet Eden Haber
4984- Abdullah b. Ömer anlatıyor:
Bir adam Şam bölgesinden zeytinyağı getirmişti. Tacirlerle pazarlık yapan
kimseyle ben de pazarlık yaptım. Nihayet onu satın aldım. Derken bir adam, bana
doğru kalkıp geldi ve (iyi teklif verererek) bana kar ettirdi ve (bu satıştan
dolayı) beni memnun etti. O malla ilgili anlaşma yapmak için adamın elini
tuttum. Bu sırada bir adam, kollarımı arkamdan tuttu. Ona döndüm. Bir de baktım
ki, o, Zeyd b. Sabit. O, bana: "Onu (bu şekilde) satma! Çünkü onun, senin
konaKlama yerine / evine gidip malı teslim alması gerektir. Çünkü Resulullah
(Sallallahu aleyhi ve Sellem), teslim alınmadan yapılan alışverişi
yasakladı!" dedi. Bunun üzerine ben de elimi geri çektim.
[Tahric:] Elbani: Hasen sahih (Mişkat 2843); Şuayb:
İsnadı kavidir. Ahmed 5/191; Ebu Davud 3499.
Kişinin Eline Geçmemiş
Olan Yiyecek Maddesini Başkasına Satmasının Yasaklanışı
4985- Hakım b. Hizam der
ki: Zekat olarak toplanan gıda maddesinden satın alıp henüz teslim almadan da
başkasına satarak kar ettim. Yine satın almak isteyip te bu durumu Resulullah'a
(Sallallahu aleyhi ve Sellem) gidip sorunca: "Onu teslim almadan
satma" buyurdu.
[Tahric:] Elbani: Sahih liğayrihi (Mişkat 2867;
el-İrva' 1292); Şuayb: Müslim'in şartınca sahih. Nesai 7/286; Bak hadis no:
4983.
Hakim b. Hizam ile
Müslümanlardan Başka Birinin Bu Yasaklamada Verdiği Hükmün Eşit Olması
4686 (4986)- ibn Ömer
der ki: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Yiyecek maddesi satın
alan kişi ona tam olarak sahip olmadan başkasına satmasın" buyurmuştur. Resulullah
(Sallallahu aleyhi ve Sellem), yerini değiştirmedikçe ve başka yere taşımadıkça
onun satılmasını yasakladı.
[Tahric:] Elbani: Sahih (el-İrva' 1328); Şuayb: Buhari
ve Müslim'in şartlarına göre sahihtir. Muvatta 2/640; Ahmed 2/63, 2/64; Buhari 2124;
Müslim 1526/34, 1527/34; Ebu Davud 3492; İbn Mace 2226; Darlıni 2/252; Bak
hadis no: 4979.
Götürü Usulüyle Alınan
Malı Kendi Mekanına Götürmeden Başkasına Satmanın Yasaklanışı
4987- ibn Ömer der ki:
"Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) zamanında yiyecek maddelerini
götürü usulüyle satın alanların, bu malı konakladıkları mekanlarına götürmeden
başkalarına sattıklarından dolayı dövüldüklerini gördüm."
[Tahric:] Elbani: İsnadı sahihtir; Şuayb: İsnifdı
kavidir. Ahmed 2/7, 2/40, 2/53, 2/150, 2/157; Buhari 2131; Müslim 1527/37/38;
Nesai 7/887.
Ağaç Üzerindeki Meyvenin
Olgunlaşmadan Satılmasının Yasaklanışı
4988- ibn Abbas der ki:
"Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) yenilecek kıvama gelinceye kadar
meyvenin satışını yasakladı."
[Tahric:] Elbani: Sahih; Şuayb: Buhari'nin şartınca
sahihtir.
Resulullah (Sallallahu
aleyhi ve Sellem)'in "Yenilecek Kıvam" Sözüyle Yenilmeye Uygun Hale
Gelmeyi Kasdetmesi
4989- ibn Ömer der ki: Hz.
Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem) olgunlaşma belirtileri görülmeden önce
meyvenin satışını yasakladı.
[Tahric:] Elbani: Sahih; Şuayb: Buhari'nin şartınca
sahihtir. Ahmed 2/46, 2/79, 2/108; Buhari, 1486; Müslim 1534; Bak hadis no:
4981.
Ortaya Çıktığında
Meyvenin Satılmasını Helal Kılacak Durum
4990- Enes b. Malik
bildiriyor: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem), olgunlaşana kadar
meyvelerin satışını yasakladı. "Ey Allah'ın Resulü! Olgunlaştığı nasıl
belli olur?" diye sorulunca: "Kızardığı zaman" buyurdu.
Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) yine: "Zira Yüce Allah meyve
vermeyecek olsa kişi kardeşinin malını (parasını) ne karşılığında almış
olacak?" buyurdu.
[Tahric:] Elbani: Sahih; Şuayb: Buhari ve Müslim'in
şartlarına göre sahihtir. Muvatta 2/618; Ahmed 3/115; Buhari 1488; Müslim 1555;
Nesai 7/264.
Söz Konusu Yasaklama
Hükmünün hem Satıcıyı hem de Müşteriyi Kapsaması Hakkında
4991- ibn Ömer
bildiriyor: "Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) henüz olgunlaşma belirtileri
görünmeyen meyvelerin satılmasını yasakladı. Bunu hem satana, hem de alana
yasakladı."
[Tahric:] Elbani: Sahih (el-İrva' 1355); Şuayb: Buhari
ve Müslim'in şartlarına göre sahihtir. Muvatta 2/618; Ahmed 2/62, 2/63; Buhari
2194; Müslim 1534; Ebu Davud 3367; Nesai 2/262; İbn Mace 2214; Bak hadis no:
4981.
Hurmalıkta Görüldüğünde
Ürünün Satışını Helal Kılacak Durum
4992- Zeyd der ki:
Ata'nın yanında oturmuşken bize: "Cabir b. Abdillah'ın bildirdiğine göre
Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) muhakale, muzabene, muhabere türü
satış ile olgunlaşma belirtileri görülmeden önce hurmanın satışını
yasaklamıştır" dedi ve şöyle devam etti: "Olgunlaşma; meyvenin
kızarması veya sararması veya yenilecek hale gelmesidir."
Ata b. Ebi Rebah'a:
"Cabir b. Abdillah'ın bunu Resulullah'tan (Sallallahu aleyhi ve Sellem)
naklen söylediğini bizzat işittin mi?" diye sorduğumda: "Evet"
dedi.
[Tahric:] Elbani: Sahih; Şuayb: Müslim'İn şartınca
sahih. Ahmed 3/320, 3/361; Buhari 2196; Müslim 1536; EbU Davud 3370; Tirmizi
1290; Nesai 7/263, 7/264; Bak hadis no: 4996, 5000.
Ebu Hatim der ki:
Buradaki Ebu'l-Velld, kendisinden Ebu Hanife'nin rivayette bulunduğu Said b.
Mina'dır.
Tahılların, Ortaya
Çıktığında Satışını Helal Kılacak Durum
4993- Enes'in
bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) hurmanın
olgunlaşmadan, tahılın sertleşmeden ve üzümün kararmadan satışını yasakladı.
[Tahric:] Elbani: Sahih (el-İrva' 5/209; Mişkat 2862);
Şuayb: Müslim'in şartınca sahih. Ahmed 3/221, 3/250; Ebu Davud 3371; Tirmizi
1228; İbn Mace 2217.
Söz Konusu Satışın
Yasaklanma Nedeni
4994- ibn Ömer'in
bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) ekinlerin biçilecek
duruma gelip telef olma ihtimali kalkmadan alınıp satılmasını satana ve alana
yasakladı.
[Tahric:] Elbani: Sahih; Şuayb: Buhari ve Müslim'in
şartlarına göre sahihtir. Ahmed 2/5; Müslim 1535; Ebu Davud 3368; Tirmizi 1227;
Nesai 7/270,7/271.
Kişinin Bir Önceki
Senede Satmış Olduğu Oranda Belli BIrkaç Senelik Hurma Mahsulünü Önceden
Satışının Yasaklanması
4995- Cabir b. Abdillah
bildiriyor: "Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) birkaç senelik
mahsulün önceden satışını yasakladı."
[Tahric:] Elbani: Sahih; Şuayb: Müslim'in şartınca
sahih. Ahmed 3/309; Müslim 1536/101; Ebu Davud 3374; Nesai 7/266; İbn Mace
2218.
Müzabene ve Muhakale
Satışlarının Yasaklanışı
4996- ibn Ömer
bildiriyor: "Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) muzabene muhakale
türü satışı yasakladı."
[Tahric:] Elbani: Sahih; Şuayb: İsnadı hasendir. Bak
hadis no: 4992, 4998.
Müzabene Satışının
Yasaklanış Nedeni
4997- Zeyd Ebu Ayyaş
bildiriyor: Sa'd b. Ebı Vakkas'a, sult denilen bir tür arpa karşılığında arpa
satmanın hükmünü sorduğunda şöyle dedi: "Resulullah'a (Sallallahu aleyhi
ve Sellem) yaş hurmayı kuru hurma karşılığında satmanın sorulduğunu işittim.
Allah Resulü (Sallallahu aleyhi ve Sellem): ‘‘Yaş hurma kuruyunca ağırlığını
kaybeder mi?’‘ diye sordu. ‘‘Evet’‘ denilince böylesi bir satışı yasakladı."
[Tahric:] Elbani: Sahih (el-İrva' 1352); Şuayb: İsnadı
hasendir. Muvatta 2/624; Ahmed 2/175; Ebu Davud 3359; Tirmizi 1225; Nesai
7/269; İbn Mace 2246; Bak hadis no: 5003.
Ebu Hatim der ki:
(Hadiste geçen) bayda, su!t'un (arpanın) tazesi olup burada su!t'un kurusuyla
değiş tokuş yapılmaktadır.
Yasaklanan Müzabene
Satışı
4998- ibn Ömer
bildiriyor: "Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) muzabene türü satışı
yasakladı. Muzabene de ağacı üzerindeki hurmayı belli ölçekte hurma karşılığında,
ağacı üzerindeki yaş üzümü belli ölçekte kuru üzüm karşılığında
satmaktır."
[Tahric:] Elbani: Sahih; Şuayb: Buhari ve Müslim'in
şartlarına göre sahihtir. Muvatta 2/624; Buhari 2171; Müslim 1542/72; Nesai
7/266; Bak hadis no: 4999.
Yasaklanan Muhakale
Satışı
4999- ibn Ömer
bildiriyor: "Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) ağacı üzerindeki
hurmayı belli miktardaki hurma karşılığında veya ağacı üzerindeki yaş üzümü
belli miktardaki kuru üzüm karşılığında veya biçilmemiş ekini belli miktardaki
buğday karşılığında satmayı yasakladı.''
[Tahric:] Elbani: Sahih; Şuayb: Buhari ve Müslim'in
şartlarına göre sahihtir. Müslim 1542; Ebu Davud 3361; Bak hadis no: 4998.
Yasaklanmış Olan
Müzabene Türü Satışa Belli Bir Nedenle izin Verilmiş Olması
5000- bildiriyor:
"Hz. Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem) muhakaleyi, muzabeneyi ve
muavemeyi yasakladı. Ariye türü alışverişe ise ruhsat verdi.''
[Tahric:] Elbani: Sahih; Şuayb: İsnadı sahihtir. Müslim
1536/85; Ebu Davud 4304; Tirmizi 1313; İbn Mace 2266; Bak hadis no: 4992.
izin Verilen Ariyyede
Kuru Hurma Karşılığında Yaş Hurma Satılması Hakkında
5001- Zeyd b. Sabit
bildiriyor: "Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) kişinin kuru hurma
karşılığında ariye türü (göz kararı) satışı yapmasına ruhsat verdi.''
[Tahric:] Elbani: Sahih; Şuayb: Buhari ve Müslim'in
şartlarına göre sahihtir. Muvatta 2/619, 2/620; Ahmed 5/186, 5/187; Buhari
2188; Müslim 1539/60; Nesai 7/267; İbn Mace 2269; Bak hadis no: 5004, 5005,
5009.
5002- Sehl b. Ebı Hasme
der ki: "Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) ağacı üzerindeki
hurmanın kuru hurma (meyvenin aynı meyve) karşılığında satılmasını yasaklarken,
getireceği kuru hurma tahmin edilip hane halkının yemesi için taze hurmanın
kuru hurma karşılığında satılmasına izin verdi.''
[Tahric:] Elbani: Sahih; Şuayb: Buhari ve Müslim'in
şartlarına göre sahihtir. Ahmed 4/2; Buhari 2191; Müslim 1540; Ebu Davud 3363;
Tirmizi 1303; Nesai 7/268.
Meyvenin (Aynı) Meyve Karşılığında
Satışının Yasaklanış Nedeni
5003- Zeyd Ebu Ayyaş
bildiriyor: Sa'd b. Ebı Vakkas'a, arpanın (bayda) kavuzlu buğday ya da bir tür
arpa (sult) karşılığında satışının hükmünü sorduğumda: "Hangisi daha
değerlidir (ya da ağırdır)?" dedi. Ona: "Arpa" karşılığını
verdiğimde böyle bir satışı yasakladı ve şöyle dedi: "Resulullah'a
(Sallallahu aleyhi ve Sellem) yaş hurmayı kuru hurma karşılığında satmanın
sorulduğunu işittim. Allah Resulü (Sallallahu aleyhi ve Sellem): ‘‘Yaş hurma
kuruyunca ağırlığını kaybeder mi?’‘ diye sordu. ‘‘Evet’‘ denilince böylesi bir
satışı yasakladı."
[Tahric:] Elbani: Sahih; Şuayb: İsnadı hasendir. Bak
hadis no: 4997.
Bilinen Bir Nedenle
Müzabenenin Mubah Kılınışı
5004- Zeyd b. Sabit'in bildirdiğine
göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) ariye türü göz kararı ile satışa
izin vermiştir.
[Tahric:] Elbani: Sahih; Şuayb: Buhari ve Müslim'in
şartlarına göre sahihtir. Müslim 1539/66; Tirınizi 1302; Bak hadis no: 5001.
Zikredilen Hususun
Doğruluğunu Bildiren ikinci Haber
5005- Zeyd b. Sabit'in
bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) ariye türü göz
kararı ile satışa izin vermiştir.
[Tahric:] Elbani: Sahih; Şuayb: Buhari'nin şartınca
sahihtir. Bak hadis no: 5001.
5006- Ebu Hureyre
bildiriyor: "Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) beş vesak'tan daha
az veya beş vesak kadarıyla ariye türü satışa izin verdi.''
-- Elbani: Sahih; Şuayb:
Buhari ve Müslim'in şartlarına göre sahihtir. Muvatta 2/620; Ahmed 2/237;
Buhari 2190; Müslim 1541; Ebu Davud 3364; Tirmizi 1301; Nesai 7/268.
Ebu Hatim der ki:
Sayıdaki şüphe, Davud b. el-Husayn'a aittir.
Ariyye Türü Satışlarda
Caiz Olan Miktar
5007- Ebu Hureyre
bildiriyor: "Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) beş vesaktan daha az
veya beş vesak kadarıyla ariye türü satışa izin verdi.''
-- Elbani: Sahih; Şuayb:
Buhari ve Müslim'in şartlarına göre Sahihtir.
Kişinin Ariyye Satışının
Beş Veskten Az Olmasının Müstehap Olması ve ihtiyat Olarak Beş Veske
Ulaştırılmaması
5008- Cabir b. Abdillah
der ki: Ben, ariyelerin (yani belirli bir ağaç üzerinde ayrılan yaş hurmayı)
tahmin yoluyla (kuru hurma karşılığında) satılmasına izin verdiğinde Resulullah
(Sallallahu aleyhi ve Sellem)'i: "Bir vesk, iki vesk, üç vesk, dört
vesk" diye buyururken işittim.
-- Elbani: Hasen; Şuayb:
İsnadı kavıdir. Ahmed 3/360.
Yasaklanan Müzabene Türü
Satışa Sadece Ariyye Satışında izin Verilmesi Hakkında
5009- Zeyd b. Sabit
bildiriyor: "Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) (belirli ölçüde
olan) ariye türü satışa izin verdi. Ancak bundan farklı olan bir satışa izin
vermedi.''
-- Elbani: Sahih; Şuayb:
Buhari'nin şartınca sahihtir. Ahmed 5/82; Buhari 2184; Müslim 1539; Nesai
7/267, 7/268; İbn Mace 2268; Bak hadis no; 5001.
İlmi Gerektiği Yerden
Talep Etmeyen Bazı Kimselere, İşittiğinde Müslümanın Harbi Kişiye Silah
Satmasının Caiz Olduğu İzlenimi Veren Haber
5010- Habbab der ki:
Mekke'de demircilik yapıyordum ve As b. Vail'e bir kılıç yaptım. Ondaki
alacaklarım birikince yanına gidip bunu istediğimde bana: "Muhammed'i
inkar etmedikçe alacağını sana vermem" karşılığını verdi. Ben
"Vallahi Allah seni öldürüp tekrar diriltse de ben Muhammed'i inkar
etmem!'' dediğimde: "Ben ölüp tekrar dirildiğim zaman malım ve çocuklarım
olacak. O zaman sana veririm" karşılığını verdi. Bu olayı Resulullah
(Sallallahu aleyhi ve Sellem)'e anlattım. Bunun üzerine Allah:
"Ayetlerimizi inkar eden ve ‘‘Bana elbette mal ve çocuk verilecektir’‘
diyeni gördün mü? Gaybı mı görüp bilmiş, yoksa Rahman'dan bir söz mü almış?
Hayır, söylediğini yazacağız ve onun azabını uzattıkça uzatacağız. Onun
söyledikleri şeye biz mirasçı olacağız ve o yalnız başına bize gelecektir"
ayetlerini (Meryem 77) indirdi.
-- Elbani: Sahih; Şuayb:
Buhari ve Müslim'in şartlarına göre sahihtir. Ahmed 5/110; Buhari: 4733; Müslim
2795/36; Tirmizi 3162; Bak hadis no: 4885.
Ebu Hatim der ki:
Hadisteki: "As b. Vail'e bir kılıç yaptım. Ondaki alacaklarım birikince
yanına gidip bunu istediğimde ... " lafzı ile kişinin aklına Müslümanların
kendileriyle savaş halinde oldukları kimseler ile ticaret yapmanın ve Müslüman
kimsenin harbi kişiye kendisiyle Müslümanlara karşı kuvvet kazanacağı şeyler
satmasının caiz olduğu gelebilir. Ancak bunun zayıf ve yitik bir görüş
olduğunun bilinmesi gerekmektedir. Zira Habbab, As b. Vail'e kılıç yaptığı
zaman Yüce Allah kıtal ayetini indirmemişti ve cihadı farz kılmamıştı. Çünkü
cihadın farz kılınması ve müşriklerle savaşın emredilmesi Resulullah'ın
(Sallallahu aleyhi ve Sellem) Mekke ehlini Mekke'den çıkarmasından sonradır. Bu
kıssa ise Yüce Allah'ın cihadı insanlara farz kılmasından önce Mekke'de vaki
olmuştur.
Sonraki
sayfa için aşağıdaki link’i kullan: