|
Sahih İbn Hibban |
ALIŞVERİŞ |
ANA SAYFA
Kur’an Hadis Sözlük Biyografi
Bab: Kusur
Muhayyerliği
Müşterinin Bir Hayvan
Satın Alıp Hayvan Doğum Yaptıktan Sonra Onda Bir Kusur Görmesi Halinde Yavru
Dışında Hayvanı Satıcıya iade Edebileceği Hakkında
4927- Hz. Aişe'nin
bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurmaktadır:
"(Satın alınan maldan elde edilen) menfaat ve gelir, sorumluluk (ve risk
çeken) kimseye aittir."
[Tahric:] Elbani: Hasen (el-İrva' 1315); Şuayb: İsnadı
hasen liğayrihidir. Ahmed 6/80, 1166; Ebu Davud 3510; Tirmizi 1285; İbn Mace
2243.
Kişinin, Satın Aldığı
Kölede Bir Kusur Bulması Halinde Onu Satın Aldıktan Sonra Kendisinden Kazanmış
Olduğu Dışında Satan Kişiye iade Edebileceği Hakkında
4928- Mahled b. Hufaf
anlatıyor: Benim, başkaları ile ortak bir kölem vardı.
Ortakların biri yokken
köleyi aramızda çalıştırdım. (Bana bir miktar gelir getirdi.) Derken bulunmayan
ortak geldi ve bunu kabul etmekten kaçındı. (Kendi hissesinden dolayı) Hişam'ın
yanında davalaştık. Hişam, köleyi ve geliri (ona) vermeme hükmetti. Çünkü
gelir, bine ulaşmıştı. Bunun üzerine ben de, Urve b. ez-Zübeyr'e vardım ve ona
bu olayı anlattım. Urve de: "Aişe, bana, Resulullah (Sallallahu aleyhi ve
Sellem)'in; ‘‘Menfaatin, sorumluluk karşılığında olduğuna hükmetti’‘
buyurduğunu haber verdi" dedi.
[T] İsnadı hasendir. İbn
Hibban 7/211 (4907); detaylı tahrici için bakın: Ebu Ya'la, Müsned 8/30 (4537).
Bunun üzerine ben de, Hişam'ın
yanına vardım ve ona bu durumu haber verdim. Köleyi (bana) iade etti, fakat
geliri geri vermedi.
[Tahric:] Elbani: Sahih; Şuayb: Öncekiyle hasendir.
Ahmed 6/49, 6/161, 6/208, 6/237; Ebu Davud 3608; Tirmizi 1285; Nesai 7/254,
5/255; İbn Mace 2242.
Bab: Müdebber (Köleni)n
Satışı
Hiçbir Durumda Müdebber
Kölenin Satılamayacağını iddia Edenin Kavlini çürüten Haber
4929- Cabir'in
bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) müdebber olan (yani
azatlığı sahibinin ölümüyle başlayan) köleyi sattı.
[Tahric:] Elbani: Sahih (el-İrva' 1288;
er-Ravdu'n-nadir 203); Şuayb: İsnadı sahihtir. Ahmed 3/365, 3/370, 3/390;
Buhari 2141; Ebu Davud 3955; Nesai 7/304; ıbn Mace 2512; Bak hadis no: 4933.
Malı Olmayan Yoksul
Müdebber Kölenin Satılmasının Mubahlığı
4930- Cabir b. Abdillah
bildiriyor: Ensar'dan bir adam kölesini azat etti ve bu köleden başka da malı
yoktu. Bu durum Allah Resulü'ne (Sallallahu aleyhi ve Sellem) ulaşınca:
"Onu kim benden satın alır?" buyurdu. Bunun üzerine Nuaym b. Abdillah
en-Nahham onu sekiz yüz dirheme satın aldı. Resulullah (Sallallahu aleyhi ve
Sellem) kölenin bedelini ona (müdebber olarak azat eden kişiye) verdi.
Cabir dedi ki: "Bu
köle Kıbti idi ve geçen yıl öldü".
[Tahric:] Elbani: Sahih; Şuayb: Buhari ve Müslim'in
şartlarına göre sahihtir. Ahmed 3/308, 3/368, 3/369; Buhari 6716; Müslim 997;
Tirmizi 1219; İbn Mace 2513; Darimi 2/256.
Cabir'in:
"Ensarıdan Bir Adam Kölesini Azat Etti" Kavli ile Kesin Olarak Azat
Etmeyi Değil de Müdebber Olarak Azat Etmeyi Kasdetmesi
4931- Cabir bildiriyor:
Ensar'dan Ebu MezkOr, adlı bir adam kölesini kendi ölümünden sonra geçerli
olmak üzere azad etti. Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem) bundan
haberi olunca: "Başka malı var mıydı?" diye sordu. Sahabe:
"Hayır" cevabını verince, Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem):
"Bu köleyi benden kim satın alır?" diye sordu. Bunun üzerine Nuaym
en-Nehham köleyi sekiz yüz dirheme satın aldı. Hz. Peygamber (Sallallahu aleyhi
ve Sellem) ona şöyle buyurdu: "Önce kendine harca. Bir şeyartarsa bunu
akrabalarına harca. Onlara harcadıktan sonra yine artarsa o zaman şuraya buraya
(etrafındakilere) dağıtmaya başla."
[Tahric:] Elbani: Sahih (el-İrva' 833); Şuayb: 2415;
Müslim 997; Nesai 7/304.
İhtiyacı Olmasına Rağmen
Müdebbe / Kölesini Satmanın Caiz Oluşunu Bildiren ikinci Haber
4932- Cabir bildiriyor:
Ebu Mezkur, müdebberlik akdi ile kölesini azat etti.
Sonra da (maddi olarak)
dara düştü. Bunun üzerine Hz. Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem) köleyi
sattı (parasını ona verdi) ve şöyle buyurdu: "Sizden biri, maddi olarak
muhtaç duruma düşerse harcamaya önce kendisinden başlasın, bir şey artarsa
ailesine harcasın. Sonra yine artarsa akrabalarına harcasın.''
[Tahric:] Elbani: Sahih; Şuayb: Ravileri güvenilir
kimseler
Kişinin Müdebber
Kölesinden Başka Malı Olmaması Halinde Müdebber Kölenin Satılmasının Caiz
Olması
4933- Cabir b.
Abdillah'ın bildirdiğine göre Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in
ashabından bir adam kendi ölümünden sonra geçerli olmak üzere kölesini azat
gitti ve o köleden başka da bir malı yoktu. Bunun üzerine Peygamber (Sallallahu
aleyhi ve Sellem) o köleyi alıp sattıktan sonra (sahibine) şöyle buyurdu:
"Sen (bu kölenin) değerin(i almay)a (herkesten) daha müstahaksın. Allah'ın
da ona (senin azat etmene) ihtiyacı yoktur."
[Tahric:] Elbani: Sahih; Şuayb: Buhari'nin şartınca
sahihtir. Ebu Davud 3956; Bak hadis no: 4929.
Mustafa'nın (Sallallahu
aleyhi ve Sellem) Müdebber Köle Satışına Cevaz Vermesinin Nedeni
4934- Cabir'in
bildirdiğine göre Ensar'dan Ebu Mezkur adında biri müdebberlik akdi ile Yakub
adında bir kölesini azat etti; ancak bu köleden başka da malı yoktu. Bunun
üzerine Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) köleyi yanında çağırdı ve:
"Bunu benden kim satın alır? Bunu kim satın alır?" diye sordu.
Köleyi Adiy b. Ka'b
Oğullarından Nuaym b. Abdillah sekiz yüz dirheme satın aldı. Resulullah
(Sallallahu aleyhi ve Sellem) adamı çağırıp: "Fakir isen önce kendi
ihtiyaçlarını gidermeye çalış. Bir şeyartarsa bunu ailesine harca. Yine artarsa
akrabalarına harca. Bunu yaptıktan sonra artan olursa işte o zaman şuraya
buraya verebilirsin" buyurdu.
Cabir bu hadisi
aktardığında: "Bu köle Kıbti idi ve geçen sene öldü" diye ekledi.
[Tahric:] Elbani: Sahih; Şuayb: Ravileri Sahih ricalidir.
Ahmed 3/305; Müslim 997; Ebu Davud 3957; Nesai 7/304; Bak hadis no: 4932.
Sonraki
sayfa için aşağıdaki link’i kullan:
Bab: Fiyat
Belirleme ve Stokçuluk