|
Sahih İbn Hibban |
HAC |
ANA SAYFA
Kur’an Hadis Sözlük Biyografi
Bab: Safa ile Merve
Arasında Sa'y
Safa ile Merve Arasında
Sa'y Yapmanın Hacı ve Umreci Üzerine Terki Mümkün Olmadan Farz Olduğuna Delalet
Eden Haber
3839- Urve anlatıyor: Resulullah'ın
(Sallallahu aleyhi ve Sellem) zevcesi Aişe'ye: "Safa ile Merve Allah'ın
belirlediği nişanelerdendir. Kim hac veya umre niyetiyle Kabe'yi ziyaret ederse
bu ikisini tavaf etmesinde bir beis yoktur'' ayetine (Bakara 158) göre kişinin
Safa ile Merve arasında tavaf etmemesinde bir sakınca yoktur" dedim ki o
zamanlar henüz yaşım küçüktü. Hz. Aişe şöyle karşılık verdi: "Hayır! Şayet
bu ayet senin yorumladığın şekilde olsaydı, ayetin lafzı ‘‘Bu ikisini tavaf
etmemesinde bir beis yoktur’‘ şeklinde olurdu. Bu ayet Ensar hakkında inmişti.
Çünkü onlar Menat putu için telbiye getirirlerdi. Bu put da Kudeyd'in hizasında
bulunuyordu. Safa ile Merve arasında sa'y yapmayı da sakıncalı görüyorlardı.
islam geldikten sonra Allah Resulü'ne (Sallallahu aleyhi ve Sellem) bu konuyu
sordular. Bunun üzerine Yüce Allah: ‘‘Safa ile Merve Allah'ın belirlediği
nişanelerdendir. Kim hac veya umre niyetiyle Kabe'yi ziyaret ederse bu ikisini
tavaf etmesinde bir beis yoktur’‘ (Bakara 158) ayetini indirdi."
[Tahric:] Elbani: Sahih (Sahih Ebu Davud 1659; Şuayb:
Buhari ve Müslim'in şartlarına göre sahihtir. Muvatta 1/373; Buhari, 1790;
Müslim 1277; Ebu Davud 1901; İbn Mace 2986.
Safa ile Merve Arasında
Sa'y Yapmanın Farz Olduğuna ve Terkedilmesinin Caiz Olmadığına Delalet Eden
Haber
3840- Urve anlatıyor:
Hz. Aişe'ye: ''Safa ile Merve, Allah'ın belirlediği nişanelerdendir. Kim hac
veya umre niyetiyle Kabe'yi ziyaret ederse, bu ikisini sa'y etmesinde bir
sakınca yoktur ... " (Bakara 158) ayetine göre vallahi kişinin Safa ile Merve
arasında sa'y etmemesinde bir sakınca yoktur" dediğimde, Hz. Aişe şu
karşılığı verdi: "Ey kız kardeşimin oğlu! Sen ne fena bir söz söyledin.
Şayet bu ayet senin yorumladığın şekilde olsaydı, ayetin lafzı: "..... (=
Bu ikisini sa'y etmemesinde bir sakınca yoktur)" şeklinde olurdu. Bu ayet
Müslüman olmadan önce Ensar hakkında inmişti. Çünkü onlar, Muşellel mevkiinde
bulunup kendisine taptıkları Menat putu için ihrama girerlerdi. Ensar'dan bu
şekilde ihrama girenler Safa ile Merve arasında sa'y etmeyi sakıncalı
görüyorlardı. Müslüman olduktan sonra Allah Resulü'ne (Sallallahu aleyhi ve
Sellem): "Ey Allah'ın Resulü! Bizler Safa ile Merve arasında sa'y etmeyi
sakıncalı sayıyorduk" dediler ve Safa ile Merve arasında sa'y etmenin
hükmünü sordular. Bunun üZerine Yüce Allah: "Safa ile Merve Allah'ın
belirlediği nişanelerdendir ... " ayetini indirdi. Resulullah (Sallallahu
aleyhi ve Sellem), Safa ile Merve arasında sa'y etmeyi de kendi fiili ile artık
kanunlaştırmıştır. Artık bu iki tepe arasında sa'y etmeyi terk etmek kimse için
caiz değildir.’‘
Zührl dedi ki: Ebu Bekr
b. Abdirrahman b. el-Haris b. Hişam'a Urve'nin bana Aişe'den aktardığını haber
verince Ebu Bekr şu karşılığı verdi: ‘‘Şüphesiz ki bu bir ilimdir. Ancak ben bunu
işitmiş değilim. Fakat birçok ilim ehli kimselerden işittiğime göre onlar da
Hz. Aişe'nin dediği gibi insanların Menat için ihrama girdiğini ve Safa ile
Merve arasında sa'y ettiğini söylemiştir. Yüce Allah tavafın Beyt'e yapılmasını
emredip Kur'an'da Safa ile Merve'yi zikretmeyince bu kimseler: "Ey
Allah'ın Resulü! Biz Safa ile Merve arasında sa'y etmekteydik. Yüce Allah
tavafın Beyt'te yapılmasını emretmektedir ve Safa'yı zikretmemektedir. Bizim
Safa ile Merve arasında sa'y etmemizde bir sakınca var mıdır?" dedi. Bunun
üzerine Yüce Allah: "Şüphesiz Safa ile Merve Allah'ın nişanelerindendir.
Kim Kabe'yi hacceder veya umre yaparsa, bu ikisini de say etmesinde bir sakınca
yoktur. Kim gönülden iyilik yaparsa, karşılığını görür. Doğrusu Allah şükrün
karşılığını verendir ve bilendir''(Bakara 158) ayetini indirdi.’‘
Ebu Bekr devam ederek:
‘‘Ben bu ayetin hem Cahiliye döneminde Safa ile Merve arasında sa'y etmeyi
sakıncalı sayanlar fırkası, hem de Cahiliye döneminde Safa ile Merve arasını
sa'y ettikleri halde sonradan islam döneminde Yüce Allah'ın Beyt'i tavafı
emredip Safa ve Merve'yi zikretmediği için Safa ile Merve arasını sa'y etmeyi
sakıncalı sayanlar fırkası hakkında indiğini işitmekteyim. Daha sonra da Yüce
Allah, Beyt'i tavaftan sonra Safa ile Merve'yi zikretmiştir’‘ dedi."
[Tahric:] Elbani: Sahih (Sahih Ebu Davud 1659; Şuayb:
İsnadı sahihtir. Ahmed 6/144; Buhari 1643; Müslim 1277; Tirmizi 2965; Nesai
5/238.
insanlardan Bir Alime
Safa ile Merve Arasında Sa'y Yapmanın Farz Olmadığı izlenimi Veren Lafız
3841- Ebu't-Tufeyl der
ki: ibn Abbas'a: "Kavmin, Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem)
Kabe'yi remel yaparak tavaf ettiğini ve bunun da sünnet olduğunu iddia
ediyor!" dediğimde: "Hem doğru, hem de yanlış söylemişler"
karşılığını verdi ve şöyle devam etti: "Resulullah (Sallallahu aleyhi ve
Sellem) Mekke'ye girdiğinde müşrikler Kuaykian dağındaydılar. Aralarında
Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) ile ashabının güçsüz ve bitkin
olduklarını konuşmaya başladılar. Bundan dolayı Resulullah (Sallallahu aleyhi
ve Sellem) tavafı remel ile yaptı ve ashabına da remel yapmalarını emretti.
Ancak sünnet değildir."
[Tahric:] Elbani: Sahih; Şuayb: İsnadı sahihtir. Bak
hadis no: 3811.
Safa ile Merve'ye
Çıktığında Hacı ve Umreci Ne Söyler?
3842- Cabir b. Abdillah
bildiriyor: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) Safa tepesinde durduğu
zaman üç defa tekbir getirir ve: "Allah'tan başka ilah yoktur. Tektir ve
ortaksızdır. Mülk de, hamd da onundur. O her şeye kadirdir" derdi. Bunu üç
defa tekrarlayıp arada dua ederdi. Aynı şeyi Merve tepesi üzerinde de yapardı.
[Tahric:] Elbani: Sahih; Şuayb: Müslim'in şartınca
sahih. Muvatta 1/372; Nesai 5/240.
Kişinin Safa ile
Merve'de Allah'ın Düşmanlarına Beddua Etmesinin Müstehaplığı
3843- ibn Ebı Evfa der
ki: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) umre yapıp Kabe'yi tavaf ettikten
sonra çıkıp Safa ile Merve arasında sa'y yaptı. Biz bu sırada onu Mekke
halkına, biri kendisine bir şeyatmasın veya isabet etmesin diye karşı korumaya
çalıştık. Bu sırada Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem) karşı gruplar
(müşrikler) için şöyle beddua ettiğini işittim: "Ey Kitab'ı indiren,
hesabı hızlı gören ve (silahlı) grupları hezimete uğratan Allahım! Onları
yenilgiye uğrat ve güçlerini sars.''
[Tahric:] Elbani: Sahih; Şuayb: Buhar'i: ve Müslim'in
şartlarına göre sahihtir. Ahmed 4/355; Buhar'i:1600; Ebu Davud 1902; İbn Mace
2990.
3844- ibn Ebı Evfa der
ki: Hendek savaşı sırasında Hz. Peygamber'in (Sallallahu aleyhi ve Sellem)
müşrik ordularını kasdederek: "Kuran'ı indiren ve seri' bir şekilde hesabı
gören Allahım! Onları sars ve hezimete uğrat" diye dua ettiğini işittim.
[Tahric:] Elbani: Sahih (Sahih Ebu Davud 2365; Tahricu
Fıkhi's-sire 304); Şuayb: İsnadı sahihtir. Ahmed 4/353; Buhari 7489; Müslim 1742;
Ebu Davud 2631; İbn Mace 2796.
Geçerli Bir Nedenle
Kişinin Safa ile Merve Arasında Bineğe Binmesinin Mubahlığı
3845- Ebu't-Tufeyl
anlatıyor: ibn Abbas'a: "Kabe'yi tavaf ederken üç şavt remel, dört şavt ta
normal yürümek sünnet midir? Çünkü kavmin bunun sünnet olduğunu söylüyor"
diye sordum, ibn Abbas: " Hem doğru söylüyorlar, hem yanılıyorlar"
cevabını verdi. Ben: "Hem doğru, hem yanlış sözünün manası nedir?"
diye sorunca ise şöyle cevap verdi:
Hz. Peygamber
(Sallallahu aleyhi ve Sellem) Mekke'ye gelince müşrikler: "Muhammed ve
ashabı bitkinlikten dolayı tavaf edemiyorlar" dediler. Müşrikler,
Resulullah'ı (Sallallahu aleyhi ve Sellem) kıskanıyorlardı. Bunun üzerine
Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) ashabına üç şavtı remel (hızlı), dört
şavtı da normal yürüyerek tavaf etmelerini emretti." Ben: "Safa ile
Merve arasında binek üzerinde sa'yetmek sünnet midir?; kavmin bunun sünnet
olduğunu söylüyorlar" deyince, ibn Abbas: "Hem doğru söylüyorlar, hem
yanılıyorlar" cevabını verdi. Ben: "Hem doğru, hem yanlış sözünün
manası nedir?" diye sorunca ise şöyle cevap verdi:
Resulullah'ın
(Sallallahu aleyhi ve Sellem) etrafındaki halk çoğalıp: "Bu Muhammed'dir,
bu Muhammed'dir" demeye başladılar. Hatta genç kızlar bile evlerinden
çıkmışlardı. Hz. Peygamber'in (Sallallahu aleyhi ve Sellem) huzurunda (onları
uzaklaştırmak için) halka vurulamazdı. Etrafı çok kalabalık olunca bineğine
bindi. Yürüyerek sa'yetmek daha faziletlidir."
[Tahric:] Elbani: Sahih (el-İrva' 4/315); Şuayb:
Ravileri Sahih ricalidir. Ahmed 1/247; Müslim 1264; Bak hadis no: 3811.
Sonraki
sayfa için aşağıdaki link’i kullan: