|
Sahih İbn Hibban |
SALAT |
ANA SAYFA
Kur’an Hadis Sözlük Biyografi
Namaz'da Kıraat Ve
Kıyam
Namaza Başladığında
Kişinin Kıraatten Önce Yapacağı Dua
1771- Ali b. Ebı
Talib'in bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) farz namaza
başlayınca şöyle derdi: "Yüzümü hanif (şirkten arınmış) ve müslüman olarak
yeri göğü örneksiz olarak yaratana çevirdim ve ben müşriklerden değilim.
Şüphesiz ki namazım, ibadetlerim, hayatım ve ölümüm alemlerin Rabbi olan Allah
içindir. O'nun hiç bir ortağı yoktur. Ben bununla emr olundum ve ben
müslümanlardanım. Allahım! Sen Melik'sin. Senden başka ilah yoktur. Allahım!
Seni hamdinle tesbih ederim. Sen benim Rabbimsin, ben ise senin kulunum.
Nefsime zulmettim ve günahımı itiraf ettim. Benim bütün günahlarıml bağışla.
Günahları senden başka bağışlayacak yoktur. Beni en iyi ahlaka yönelt. Senden
başka beni en iyi ahlaka yöneltecek yoktur. Kötü ahlakı benden uzaklaştır.
Senden başka kötü ahlakı benden uzaklaştıracak yoktur. Buyur emrindeyim. Bütün
hayırlar senin elindedir. Hidayete eren, senin hidayete kavuşturduğundur. Ben
seninim ve sana döneceğim. Sen mübareksin ve yücesin. Sana tövbe eder ve
günahımın bağışlanmasını senden dilerim."
[Tahric:] Elbani: Sahih (Sahih Ebu Davud 738); Şuayb:
İsnadı sahihtir. Ebu Davud 761; Tirmizi 3423; Bak hadis no: 1772, 1773, 1774.
Kişinin Farz Namazına Başladığında Tekbirden
Sonra Yapacağı Dua
1772- Ali b. Ebı
Talib'in bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) farz namaza
başlayınca şöyle derdi: "Yüzümü hanif (şirkten arınmış) ve müslüman olarak
yeri göğü örneksiz olarak yaratana çevirdim ve ben müşriklerden değilim.
Şüphesiz ki namazım, ibadetlerim, hayatım ve ölümüm alemlerin Rabbi olan Allah
içindir. O'nun hiç bir ortağı yoktur. Ben bununla emr olundum ve ben
müslümanlardanım. Allahım! Sen Melik'sin. Senden başka ilah yoktur. Allahım!
Seni hamdinle tesbih ederim. Sen benim Rabbimsin, ben ise senin kulunum.
Nefsime zulmettim ve günahımı itiraf ettim. Benim bütün günahlarımı bağışla.
Günahları senden başka bağışlayacak yoktur. Beni en iyi ahlaka yönelt. Senden
başka beni en iyi ahlaka yöneltecek yoktur. Kötü ahlakı benden uzaklaştır.
Senden başka kötü ahlakı benden uzaklaştıracak yoktur. Buyur emrindeyim. Bütün
hayırlar senin elindedir. Hidayete eren, senin hidayete kavuşturduğundur. Ben
seninim ve sana döneceğim. Sen mübareksin ve yücesin. Sana tövbe eder ve
günahımın bağışlanmasını senden dilerim."
[Tahric:] Elbani: Sahih; Şuayb: İsnadı Müslim'in
şartınca sahih. Bak hadis no: 1771.
Mustafa'nın (Sallallahu
aleyhi ve Sellem) Üstte Geçen Duayı Tekbirden Önce Değil Sonra Yapmış Olması
1773- Ali b. Ebı Talib
anlatıyor: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) namaza başladığında,
(Allahu Ekber diye) tekbir alır ve sonra da şöyle derdi: "Yüzümü hanif
(şirkten arınmış) ve müslüman olarak yeri göğü örneksiz olarak yaratana
çevirdim ve ben müşriklerden değilim. Şüphesiz ki namazım, ibadetlerim, hayatım
ve ölümüm alemlerin Rabbi olan Allah içindir. O'nun hiç bir ortağı yoktur. Ben
bununla emr olundum ve ben müslümanlardanım. Allahım! Sen Melik'sin. Senden
başka ilah yoktur. Sen benim Rabbimsin, ben ise senin kulunum. Nefsime
zulmettim ve günahımı itiraf ettim. Benim bütün günahlarıml bağışla. Günahları
senden başka bağışlayacak yoktur. Buyur emrindeyim. Bütün hayırlar senin
elindedir. Şer ise sana değildir .. Sen Mübareksin ve yücesin. Sana tövbe eder
ve günahımın bağışlanmasını senden dilerim .. " derdi.
[Tahric:] Elbani: Sahih; Şuayb: İsnadı Müslim'in
şartınca sahih. Ahmed 1/102; Müslim 771/202; Ebu Davud 760; Tirmizi 266; Nesai
2/129; Bak hadis no: 1771.
Ebu Hatim der ki:
"Şer ise sana değildir" sözü "Şer kişiyi sana yaklaştıracak
şeylerden değildir" anlamındadır. "Yaklaştıracak şeylerden"
ifadesi cümlede manen zikredilmiştir.
1774- Ali b. Ebı
Talib'in bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) farz namaza
başlayınca şöyle derdi: "Yüzümü hanif (şirkten arınmış) ve müslüman olarak
yeri göğü örneksiz olarak yaratana çevirdim ve ben müşriklerden değilim.
Şüphesiz ki namazım, ibadetlerim, hayatım ve ölümüm alemlerin Rabbi olan Allah
içindir. O'nun hiç bir ortağı yoktur. Ben bununla emr olundum ve ben
müslümanlardanım. Allahım! Hamd sana mahsustur. Senden başka ilah yoktur. Seni
hamdinle tesbih ederim. Sen benim Rabbimsin, ben ise senin kulunum. Nefsime
zulmettim ve günahımı itiraf ettim. Benim bütün günahlarımı bağışla. Günahları
senden başka bağışlayacak yoktur. Beni en iyi ahlaka yönelt. Senden başka beni
en iyi ahlaka yöneltecek yoktur. Kötü ahlakı benden uzaklaştır. Senden başka
kötü ahlakı benden uzaklaştıracak yoktur. Buyur emrindeyim. Bütün hayırlar
senin elindedir. Hidayete eren, senin hidayete kavuşturduğundur. Ben seninim ve
sana döneceğim. Sen mübareksin ve yücesin. Sana tövbe eder ve günahımın
bağışlanmasını senden dilerim."
[Tahric:] Elbani: Sahih; Şuayb: İsnadı Müslim'in
şartınca sahih. Bak hadis no: 1772,1771.
Kişinin Üstte Geçen Dua
Dışında Başka Bir Şeyle Namaza Başlamasının Mubahlığı
1775- Ebu Hureyre der
ki: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) namaz için tekbir getirdiği zaman
tekbir ve kıraat arasında sekte yapardı. Kendisine: "Annem babam sana feda
olsun. Tekbir ve kıraat arasında sükOt ettiğini görmekteyim. Bu sükut anında ne
söylersin?" dediğimde, Allah Resulü (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şu
karşılığı verdi: "Allahım! Doğu ile batı arasını uzaklaştırdığın gibi
benimle günahlarım arasını uzaklaştır. Allahım! Beyaz giysinin kirden
temizlendiği gibi, beni günahlarımdan temizle. Allahım! Beni kar su ve dolu ile
yıka."
[Tahric:] Elbani: Sahih (Sahih Ebu Davud (Sahih Ebu
Davud 750); Şuayb: İsnadı Müslim'in şartınca sahih. Ahmed 2/231; Buhari 744;
Müslim 598; Ebu Davud 781; İbn Mace 805; Darimi 1/283; Bak hadis no: 1776,
1777.
Kişinin Üstte Geçen Dua
Dışında Başka Bir Şeyle Namaza Başlamasının Mubahlığı
1776- Ebu Hureyre der
ki: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) namaz için tekbir getirdiği zaman
kıraatten önce kısa bir süre sekte yapardı. Kendisine: "Ey Allah'ın
Resulü! Annem babam sana feda olsun. Tekbir ve kıraat arasındaki o sektende ne
okumaktasın?" dediğimde, Allah Resulü (Sallallahu aleyhi ve Sellem):
"Ben: ‘‘Allahım! Doğu ile batı arasını uzaklaştırdığın gibi benimle
günahlarım arasını uzaklaştır. Allahım! Beyaz giysinin kirden temizlendiği
gibi, beni günahlarımdan temizle. Allahım! Geçmiş günahlarımı da su, kar ve
dolu ile yıka’‘ derim" karşılığını verdi.
[Tahric:] Elbani: Sahih; Şuayb: İsnadı Buhari ve
Müslim'in şartlarına göre sahihtir. Ahmed 2/231; Müslim 598; Nesai 1/50-51,
1775.
İmamın Cemaat Fatiha'yı
Okuyarak Kendisine Yetişsin Diye Kıraatten Önce Susmasının Müstehaplığı
1777- Zurakilerin
azatlısı Said b. Sem'an bildiriyor: Ebu Hureyre (bir gün Zurayk oğulları)
mescid(ind)e yanımıza girdi ve şöyle dedi: "Üç şey vardır ki, Resulullah
(Sallallahu aleyhi ve Sellem) onlarla amel ederdi ve insanlar ise (bugün)
onları terk etti: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) imam olduğunda
namaza durmak için ayağa kalkar ve ellerini tam olarak kaldırırdı. Allah'ın
ihsanından istekte bulunmak için kıraatten önce bir müddet duraklardı. Namaz
kılarken rükuya ve secdeye var(mak iste)diğinde (Allahu Ekber diye) tekbir
getirirdi."
[Tahric:] Elbani: Sahih; Şuayb: İsnadı sahihtir. Ahmed
2/434; Ebu Davud 753; Tirmizi 240; Nesai 2/124; Darimi 1/281; Bak hadis no:
1769.
Mustafa'nın (Sallallahu
aleyhi ve Sellem) Tekbir ile Kıraat Arasında Sustuğunda Yaptığı Dua
1778- Ebu Hureyre der
ki: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) namaz için tekbir getirdiği zaman
kıraatten önce kısa bir süre sekte yapardı. Kendisine: "Ey Allah'ın
Resulü! Annem babam sana feda olsun. Tekbir ve kıraat arasındaki o sekten'de ne
okumaktasın?" dediğimde, Allah Resulü (Sallallahu aleyhi ve Sellem):
"Ben: ''Allahım! Doğu ile batı arasını uzaklaştırdığın gibi benimle
günahlarım arasını uzaklaştır. Allahım! Beyaz giysinin kirden temizlendiği
gibi, beni günahlarımdan temizle. Allahım! Geçmiş günahlarımı da kar, su ve
dolu ile yıka'' derim" karşılığını verdi.
[Tahric:] Elbani: Sahih; Şuayb: İsnadı Buhari ve
Müslim'in şartlarına göre sahihtir. Bak hadis no 1775.
Kişinin Namazda Kıraatin
Başlangıcında Yapacağı Sığınma
1779- Cübeyr b. Mut'im
der ki: Resulullah'ı (Sallallahu aleyhi ve Sellem) gördüm; namaza başlarken:
"Euzu billahi mine'ş-şeytani'r-racim, min hemzihi, ve nefhihi ve
nefsihi" derdi.
Amr der ki:
"(Şeytanın) hemz'i cinnet, nefh'i kibir, nefs'i de şiirdir."
[Tahric:] Elbani: Sahih liğayrihi (Mişkat 816; el-İrva'
342); Şuayb: Ravileri güvenilir kimselerdir. Ahmed 4/85; Ebu Davud 764; İbn
Mace 807; Bak hadis no: 1780.
Zikredilen Hususun
Doğruluğunu Bildiren ikinci Haber
1780- Cübeyr b. Mut'im
bildiriyor: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) namaza başlarken:
"Allahu ekber kebiren, ve'I-Hamdu lillahi kesiren -üç defa- ve
Sübhanallahi bukreten ve esilen (= Allah büyükler büyüğüdür. Yüce Allah'a
sayısız hamdler olsun.
Amr der ki:
"(Şeytanın) nefh'i kibir; hemz'i cinnet, nefs'i de şiirdir."
[Tahric:] Elbani: Sahih liğayrihi "üç defa"
hariç (el-İrva' 2/51-57; Mişkat 816); Şuayb: Ravileri güvenilir kimselerdir.
Bak hadis no: 1779.
Yüce Allah'ın
"Kuran'dan Kolayınıza Geleni Okuyun" Ayetini Tefsir Eden Hadisler
1781- Ebu Hureyre der
ki: "Her namazda (Kur'an) okunur. Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve
Sellem) bize duyurduğunu (sesli olarak okuduğunu) biz de sizlere duyuruyoruz.
Bizden gizlediğini de (sessiz okuduğunu da) biz de sizden gizli okuyoruz."
[Tahric:] Elbani: Sahih (Sahih Ebu Davud 762); Şuayb:
İsnadı sahihtir. Ahmed 2/258; Müslim 396/44; Nesai 2/163; Bak hadis no: 1853.
Yüce Allah'ın
"Kur'an'dan Kolayınıza Geleni Okuyun" Ayetiyle Fatiha Süresini Murad
Etmesi ki -Allah, Resülü'ne Kitab'ında indirdiklerini Beyan Etme Görevini
Vermiştir-
1782- Ubade b.
es-Samit'in bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle
buyurmuştur: "Fatiha okumayanın namazı yoktur."
[Tahric:] Elbani: Sahih (el-İrva' 302; Sahih Ebu Davud
780); Şuayb: İsnadı Buhari ve Müslim'in şartlarına göre Sahihtir. Ahmed 5/314;
Buhari 756; Müslim 394; EbU Davud 822; Nesai 2/137; İbn Mace 837.
Gerek imama Uyanın,
Gerekse Tek Başına Namaz Kılan Kişinin Fatiha Süresini Okumasının Farz Olduğuna
Delalet Eden Haber
1783- Ebu Hureyre'nin
bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurmuştur:
"Biriniz namaza durduğu zaman ön (kıble) tarafına tükürmesin. Zira namazda
olduğu sürece Allah'la konuşuyor demektir. Sağ tarafına da tükürmesin, zira o
tarafta bir melek vardır. Sol tarafına veya ayağının altına tükürüp onu
gömsün."
[Tahric:] Elbani: Sahih (es-Silsiletu's-sahiha 1062);
Şuayb: Hadis sahihtir. Ahmed 2/318; Buhari416; Müslim 550.
Ebu Hatim der ki:
"Bu hadis imam arkasında namaz kılan kişilerin de Fatiha Suresini okuması
gerektiğini açık bir şekilde göstermektedir. Zira Resulullah (Sallallahu aleyhi
ve Sellem) namazda olan kişinin Rabbiyle münacat halinde olduğunu bildirmiştir.
Münacatta da tesbih, tekbır ve susmanın aksine karşı tarafla muhatap olma
durumu vardır."
Kişinin Namazda Rabbiyle
Yaptığı Münacatın Vasfı
1784- Hişam b. Zühre'nin
azatlısı Ebu's-Saib der ki: Ebu Hureyre: ''Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve
Sellem): ‘‘Fatiha Süresini okumadan namaz kılanın namazı eksiktir, eksiktir,
tam değildir’‘ buyurduğunu işittim" dedi. Kendisine: ''Ey Ebu Hureyre!
Bazen imamın arkasında kılıyorum (o zaman ne yapayım?)" dediğimde kolumu
çimdikleyip şu karşılığı verdi: "Ey Farisı! O zaman içinden oku. Zira
Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle dediğini işittim: ‘‘Yüce
Allah: ''Namazı kulumla kendi aramda iki kısma ayırdım, yarısı benim, yarısı da
kulum içindir. Kuluma istediği verilecektir’‘ buyurur. Kul: "Hamd,
alemlerin Rabbi Allah'a mahsustur" deyince, Allah da: "Kulum bana
hamd etti" buyurur. Kul: "O, Rahman ve Rahım'dir" deyince, Allah
da: "Kulum beni övdü" buyurur. Kul: "Din Gününün sahibidir"
deyince, Allah da: "Kulum beni yüceltti" buyurur. Kul: "Ancak
Sana kulluk eder ve yalnız Senden yardım dileriz" deyince, Yüce Allah:
"Bu, benimle kulum arasındaki müşterek ayettir. Kulum istediğine
erişecektir" buyurur. Kul: "Bizi doğru yola eriştir. Nimete
erdirdiğin kimselerin yoluna; gazaba uğrayanların, ya da sapıtanların yoluna
değil" deyince, Allah: "Bu, kulumundur ve kuluma istediği
verilecektir" buyurur.’‘"
[Tahric:] Elbani: Sahih (el-İrva' 502; Sahih Ebu Davud
779); Şuayb: İsnadı Müslim'in şartınca sahih. Muvatta 1/84; Ahmed 2/460; Müslim
395/39; Ebu Davud 821; Tirmizi 2953; Nesai 2/135; İbn Mace 838; Bak hadis no:
1788, 1789, 1794, 1795.
ister imama Uysun,
isterse Tek Başına Kılsın Namaz Kılana Fatiha Okumanın Farz Olduğunu Belirten
Haber
1785- Ubade b. es-Samit
bildiriyor: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) (bir gün) bize
[Tahric:] Elbani: Zayıf (Daif Ebu Davud 146); Şuayb:
İsnadı kavidir. Ebu Davud 823; Tirmizi 311; Bak hadis no: 1782, 1792, 1848.
Resulullah (Sallallahu
aleyhi ve Sellem)'in "Sadece Fatiha Suresini Okuyunuz" Sözüyle Fatiha
Dışında Kıraat Yapılmasını Yasaklamadığına Delalet Eden Haber
1786- Ubade b. es-Samit
der ki: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Asgari Fatiha Süresini
okumayan kimsenin namazı yoktur" buyurdu.
[Tahric:] Elbani: Sahih; Şuayb: Hadis sahihtir. Ahmed
5/322; Müslim 394/37; Nesai 2/138; Bak -hadis no: 1782, 1792.
Ebu Hatim der ki: Mekhül'un
rivayetinde geçen Resülullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem) "Böyle
yapmayınız. Sadece Fatiha Süresini okuyunuz" sözü yapılan bir şeyi
yasaklayan bir ifadedir ve başka bir şeyin yapılmasının istenmesine yöneliktir.
"Asgari" ifadesini Zühd'nin öğrencileri içinden sadece Ma'mer
rivayette tek kalmıştır.
Kişinin Bütün Rekatlar
için Bir Rekatta Değil, Her Bir Rekatta Fatiha Suresini Okumasının Farz Olması
1787- Peygamber
(Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in sahabelerinden biri olan- Rifaa b. Rafi ez-Zuraki
anlatıyor: Bir adam, Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) Mescid'de olduğu
sırada gelip O'na yakın bir yerde namaz kıldı. Namazı bitirip Resulullah
(Sallallahu aleyhi ve Sellem)'e selam verdi. Hz. Peygamber (Sallallahu aleyhi
ve Sellem), ona: "Namazını tekrarla. Çünkü namaz kılmadın" buyurdu.
(Bunun üzerine adam, geri dönüp namazı (önceki) kıldığı namaza benzer şekilde
kıldı. Sonra namazı bitirip Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in yanına
vardı. Hz. Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem), yine ona: "Namazını
tekrar kıL. Çünkü namaz kılmadın" buyurdu. Bunun üzerine adam: "Ey
Allah'ın Resulü! Nasıl yapayım?" dedi. Resulullah (Sallallahu aleyhi ve
Sellem): ''Kıbleye döndüğünde (Allahu Ekber diye) tekbir al, sonra Fatiha
Süresini oku. Sonra da dilediğin bir süreyi oku. Rükuya vardığında avuçlarını
dizlerinin üzerine koy, sırtını dümdüz hale getir. Başını rüküdan kaldırdığında
belini dik tut ki kemikler yerlerine gelsin (düzelsin). Secdeye gittiğinde
secdeni tam yap, başını secdeden kaldırdığında ise sol uyluğunun üzerine otur!
Sonra bunu her rekatta yap" buyurdu.
Cafer der ki: Hadisin
Iafzı Muhammed b. Amr'a aittir.
[Tahric:] Elbani: Hasen sahih (el-İrva' 1/321; Sahih
Ebu Davud 747); Şuayb: İsnadı kavidir. Ahmed 4/340, 4/857; Tirmizi 302; Nesai
2/193.
İçinde Fatiha Suresi
Okunmayan Namazda Noksanlık Vardır
1788- Ebu Hureyre der
ki: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Kendisinde Fatiha Süresi
okunmayan her namaz eksiktir. Kendisinde Fatiha Süresi okunmayan her namaz
eksiktir. Kendisinde Fatiha Süresi okunmayan her namaz eksiktir" buyurdu.
[Tahric:] Elbani: Sahih; Şuayb: İsnadı hasendir. Ahmed
2/241; Müslim 395/38; Bak hadis no: 1784, 1789, 1794, 1795.
ResulullahIm (Sallallahu
aleyhi ve Sellem) Burada Zikrettiği Eksikliğin Namazı Caiz Kılan Eksiklik Değil
Namazı Geçersiz Kılan Eksiklik Olması
1789- Ebu Hureyre der
ki: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "içerisinde Fatiha Süresi
okunmayan bir namaz geçerli değildir" buyurdu. Ben: "Şayet imamın
arkasında isem'' deyince Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) elimden
elimden tutup: ''O zaman onu içinden oku'' buyurdu.''
[Tahric:] Elbani: Sahih; Şuayb: Ravileri Sahih
ricalidir. Ahmed 2/478; Bak hadis no: 1788, 1794.
Ebu Hatim der ki:
Ala'nın rivayetinde geçen "Namaz geçerli değildir" cümlesini sadece
Şu'be zikretmiştir. Şu'be'den de sadece Vehb b. Cerir ile Muhammed b. Kesir
zikretmişlerdir.
Şeraitu'l-Ahbar
kitabında da zikrettiğimiz gibi Kur'an'daki hitaplar bazı durumlarda herhangi
bir açıklamaya gerek olmadan genel bir hüküm bildirirler. Baızı durumlarda ise
mücmel olarak gelen hitaplar sünnet tarafından açıklanmadan ve keyfiyeti
bildirilmeden oldukları ve lafızlarının geldiği şekliyle uygulanmazlar.
Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem) sünnetlerinde ise hüküm her zaman
açıktır ve Kur'an tarafından açıklanma ihtiyacı duymazlar. Zira Kur'an'ın
mücmel ve mübhem ifadelerini açıklayan sünnetin kendisidir. Yüce Allah:
"Sana da insanlara gönderileni açıklayasın diye Kur'an'ı indirdik"
(Nahl 44) buyurmaktadır. Yüce Allah bu buyruğuyla, "Namazı kılın, zekatı
verin" (Bakara 43) ayeti ile mücmel olarak gelen benzeri ayetleri
açıklayan kişinin Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) olduğunu
bildirmiştir. Açık olan bir şeyin de anlaşılması için mücmel olan bir şeye
ihtiyaç duyması mümkün değildir. Sünnetlerin Kur'an'a arz edilmesi gerektiğini
iddia edenlerin aksine asıl mücmel olanın açık olana ihtiyacı vardır. Zira
hadisler böylesi bir iddiayı reddeder, düşünme de bu iddianın doğruluğunu
geçersiz kılar.
1790- Ebu Said el-Hudri
der ki: "Peygamberimiz (Sallallahu aleyhi ve Sellem) bize, namazda Fatiha
Suresi'ni ve (Kur'an'dan) kolayımıza geleni okumamızı emretti."
[Tahric:] Elbani: Sahih (Sahih Ebu Davud 777); Şuayb:
İsnadı Müslim'in şartınca sahih. Ahmed 3/3; Ebu Davud 818.
Ebu Hatim der ki:
"Namazda Fatiha Suresinin okunmasına yönelik gelen emir, farziyet bildiren
bir emirdir. Bu emrin farziyet bildirdiğine dair başka hadisler de
bulunmaktadır. Bu hadisleri kitabımızın değişik yerlerinde zikrettik. Kolaya
geleni okumaya yönelik emir ise icmaya göre farziyet bildiren bir emir
değildir."
Mustafa'nın (Sallallahu
aleyhi ve Sellem) Fatiha Süresi Okunmadan Namazın Geçerli Olmadığına Dair
Çağrıda Bulundurması
1791- Ebu Hureyre'nin
bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurdu:
"Haydi çık, halka: ‘‘Namaz, Fatiha Suresi ve (beraberinde Kur'an'dan) daha
fazlası okumaksızın makbul değildir’‘ diye seslen.''
[Tahric:] Elbani: Sahih (Sahih Ebu Davud 778); Şuayb:
İsnadı hasendir. Ahmed 2/428; Ebu Davud 819.
Bu Hadislerin Tek Başına
Namaz Kılan Hakkında Olduğunu iddia Edenin Kavlini çürüten Haber
1792- Ubade b. es-Samit
der ki: "Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) bize
[Tahric:] Elbani: Zayıf; Şuayb: İsnadı kavıdir. Ahmed
5/316; Bak hadis no: 1785.
Kişinin ister imam
Olarak, isterse imama Uyarak Fatiha'sız Namaz Kılmasının Yasaklanışı
1793- Ubade b. es-Samit
der ki: "Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Fatiha Suresini
ve (ona) ek olarak (bir miktar Kur'an) okumayan kimsenin namazı yoktur"
buyurdu.
[Tahric:] Elbani: Sahih. Bak hadis no: 1786.
İster imam Olarak, ister
imama Uyarak ve isterse Tek Başına Olsun, Fatiha Okumadan Namaz Kılmanın
Yasaklanışı
1794- Ebu Hureyre der
ki: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "içerisinde Fatiha Süresi
okunmayan bir namaz geçerli değildir" buyurdu. Ben: "Şayet imamın
arkasında isem" deyince Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) elimden tutup:
"O zaman onu içinden oku" buyurdu.
[Tahric:] Elbani: Sahih. Bak hadis no: 1784, 1789.
Namazın Bir Bölümü
Olması Dolayısıyla Namazda Yapılan Kıraat için de "Salat" isminin
Kullanılması
1795- Ebu Hureyre'nin
bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurdu:
"Kim bir namaz kılar da o namazda Fatiha süresini okumazsa o namaz
noksandır." (Abdurrahman) dedi ki: "Ey Ebu Hureyre! Bazen imamın
arkasında oluyorum (ne yapmalıyım?)" dediğimde Ebu Hureyre şöyle cevap
verdi: "Ey Farisı'nin oğlu! Fatiha'yı içinden oku. Resulullah (Sallallahu
aleyhi ve Sellem)'den şöyle buyurduğunu işittim: "Allah şöyle buyurdu:
Namazı kulumla kendi aramda iki parçaya ayırdım; yarısı benim, yarısı da kulum
içindir. Kulum istediğine erişecektir. Kul: ‘‘Elhamdu lillahi RabbiHilemın’‘
der. Allah ta ''Kulum bana hamdetti’‘ buyurur. Kul: ‘‘Er-rahmanir-rahım’‘ der.
Allah ta ''Kulum beni övdü’‘ der. Kul: ‘‘Maliki yevmid-dın’‘ der. Allah ta
‘‘Kulum yüceltti. işte bu okunanlar benimle kulum arasındadır’‘ der. Kul ‘‘iyyake
na'budu ve iyyake nestain’‘ diyerek sürenin sonuna kadar söyleyince ‘‘Bu,
kulumundur ve kuluma istediği verilecektir’‘ buyurur."
[Tahric:] Elbani: Sahih; Şuayb: İsnadı Müslim'in
şartınca sahih. Tirmizi 2953; Bak hadis no: 1784.
Zikredilen Hususun
Doğruluğunu Bildiren ikinci Haber
1796- ibn Abbas,
"Namaz kılarken sesini yükseltme, gizli de okuma, ikisi ortasında bir yol
tufl ayeti (isra 110) hakkında der ki: Bu ayet, Resulullah'ın (Sallallahu
aleyhi ve Sellem) Mekke'de henüz gizlendiği dönemlerde nazil oldu. Resulullah
(Sallallahu aleyhi ve Sellem) ashabıyla beraber namaz kıldığı zaman Kur'an
okurken sesini yükseltirdi. Müşrikler bunu işitince Kur'an'a, onu indirene ve
onunla gelene söverdi. Bunun üzerine Yüce Allah, Peygamber'ine (Sallallahu
aleyhi ve Sellem): ''Namaz kılarken sesini yükseltme, gizli de okuma, ikisi
ortasında bir yol tut''(İsra 110) buyurarak, müşriklerin duyacağı şekilde
kıraatini yüksek sesle, ashabının Kur'an'ı duyamayacakları kadar alçak sesle
yapmamasını, alçak ve yüksek arasında olan bir ses aralığıyla kıraatini
yapmasını emretti."
[Tahric:] Elbani: Sahih; Şuayb: İsnadı Buhari ve
Müslim'in şartlarına göre sahihtir. Ahmed 1/23; Buhari 4722; Müslim 446;
Tirmizi 3146; Nesai 2/177,2/178.
imamın Fatiha Süresini
Okuyacağı Zaman Bismillahirrahmanirrahım'i Sesli Olarak Söylemesinin
Müstehaplığı
1797- Nuaym el-Mücmir
anlatıyor: Ebu Hureyre'nin arkasında namaz kıldım.
"Bismillahirrahmanirrahım" dedi. Sonra Fatiha Suresi'ni
"Gayri'l-mağdubi aleyhim ve la'd-dallin" ifadesine kadar okudu.
"Amin" dedi. Cemaat de "Amin" dedi. Rüku'ya varınca
"Allahu Ekber" dedi. Başını (rükudan) kaldırınca "Semiallahu
limen hamideh" dedi. Sonra da "Allahu Ekber" dedi. Sonra secdeye
vardı. Başını (secdeden) kaldırınca "Allahu Ekber" dedi. Tekrar
secdeye varınca "Allahu Ekber" dedi. (Tekrar başını secdeden
kaldırınca "Allahu Ekber" dedi.) Sonra tekbirle birlikle ayağa
kalktı. (ilk) iki rekattan (yani ilk teşehhüdden sonra üçüncü rekat için) ayağa
kalkınca, "Allahu Ekber" dedi. Selam verince de:
"Canım elinde olan
Allah'a yemin ederim ki, doğrusu ben. namaz kılma bakımından Resulullah
(Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in namazına en çok benzeyeninizim" dedi.
[Tahric:] Elbani: Zayıf; Şuayb: İsnadı Müslim'in
şartınca sahih. Ahmed 2/497; Nesai 2/134; Bak hadis no: 1766, 1801.
Kişinin Fatiha Suresini
Okuyacağı Zaman Bismillahirrahmanirrahim'i Sesli Olarak Okumamasının Mubahlığı
1798- Enes bildiriyor:
"Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem), Ebu Bekr, Ömer ve Osman namazda
(tekbirden sonra) kıraate Fatiha Suresi ile başlarlardı."
[Tahric:] Elbani: Sahih (Sahih Ebu Davud 751); Şuayb:
İsnadı sahihtir. Muvatta 1/81; Ahmed 3/101; Ebu Davud 782; Tirmizi 246; Nesai
2/135; İbn Mace 813; Darimi 1/283; Bak hadis nıo: 1800,1803.
Bu Hadisi Katade'nin
Enes'den işitmediğini iddia Edenin Kavlini çürüten Haber
1799- Enes b. Malik der
ki: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem), Ebu Bekr, Ömer ve Osman ile
birlikte namaz kıldım. Hiç birinin Besmele'yi sesli okuduğunu işitmedim.
[Tahric:] Elbani: Sahih; Şuayb: İsnadı Müslim'in
şartınca Sahih. Buhari 743; Müslim 399; Nesai 2/135; Bak hadis no: 1802, 1803.
Zikredilen Fiili
Terketmenin Mubahlığını Belirten ikinci Haber
1800- Enes bildiriyor:
"Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem), Ebu Bekr, Ömer ve Osman, kıraate
Fatiha Suresi ile başlarlardı."
[Tahric:] Elbani: Sahih: Şuayb: İsnadı sahihtir. Bak
hadis no: 1798.
Bismillahirrahmanirrahim'i
Gizliden de, Açıktan da Okumanın Mubah Olduğu Yerlerde Kişinin Onu Sesli
Okumasının Müstehaplığı
1801- Nuaym el-Mücmir
anlatıyor: Ebu Hureyre'nin arkasında namaz kıldım.
"Bismillahirrahmanirrahım" dedi. Sonra Fatiha Suresi'ni
"Gayri'l-mağdObi aleyhim ve la'd-dallın" ifadesine kadar okudu.
"Amin" dedi. Cemaat de "Amin" dedi. Sonra her secde ettiğinde
"Allahu Ekber" dedi. (ilk) iki rekattan (yani ilk teşehhüdden sonra
üçüncü rekat için) ayağa kalkınca, "Allahu Ekber" dedi. Selam verince
de: "Canım elinde olan Allah'a yemin ederim ki, doğrusu ben, namaz kılma
bakımından Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in namazına en çok
benzeyeninizim" dedi.
[Tahric:] Elbani: Zayıf: Şuayb: İsnadı sahihtir. Nesai
2/134; Bak hadis no: 1797.
Mustafa'nın (Sallallahu
aleyhi ve Sellem) Bismillahirrahmanirrahim'i Bütün Namazlarda Sesli Olarak
Okuduğunu iddia Edenin Kavlini çürüten Haber
1802- Enes der ki:
"Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem), Ebu Bekr ve Ömer,
Bismillahirrahmanirrahım'i sesli bir şekilde okumazlardı."
[Tahric:] Elbani: Sahih; Şuayb: İsnadı Müslim'in
şartınca Sahih. Bak hadis no: 1799.
Halid el-Hazza'nın
(Üstte) Aktardığı Lafzın Doğruluğunu Belirten ikinci Haber
1803- Enes bildiriyor:
"Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem), Ebu Bekr ve Ömer, Besmele'yi ve
Fatiha suresini açıktan okurlardı.''
[Tahric:] Elbani: Sahih; Şuayb: İsnadı sahihtir. Bak
hadis no: 1798, 1799.
Kişinin Namazında
Söylediği Amin'in Meleklerin Amin Demesine Tevafuk Ettiğinde Geçmiş
Günahlarının Bağışlanmasına Vesile Olması
1804- Ebu Hureyre'nin
bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurdu:
"imam, ‘‘Gayrilmağdubi aleyhim ve-leddallin (= Gazaba uğrayanların, ya da
sapıtanların yoluna değil)'' (Fatiha 7) deyince: ‘‘Amin’‘ deyiniz. Çünkü
melekler de ‘‘Amin’‘ derler, imam da ‘‘Amin’‘ der. Amin demesini meleklerin
Amin demesine denk getiren kişinin geçmiş günahları bağışlanır."
[Tahric:] Elbani: Sahih (Sahih Ebu Davud 865); Şuayb:
Hadis sahihtir. Muvatta 1/87; Ahmed 2/270; Buhari 780; Müslim 410/75; Ebu Davud
936; Tirmizi 250; Nesai 2/144; İbn Mace 852; Darimi 1/284.
Ebu Hatim der ki:
Resülullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem), "Amin demesini meleklerin
Amin demesine denk getiren kişi ... " sözü, meleklerin riya, nam, kendini
beğenme ve benzeri illetlerden uzak bir şekilde, sadece Allah'ın rızasını gözeterek
Amin dedikleri anlamına gelmektedir. Namazda kıraat yapan kişi; riya, nam,
kendini beğenme ve benzeri illetlerden uzak bir şekilde Amin dediği zaman,
ihlas bakımından meleklere muvafık düşmüş olur. İşte o zaman geçmiş günahları
bağışlanır.
Namaz Kılanın Fatiha
Süresinin Sonunda Sesli Olarak Amin Demesinin Müstehaplığı
1805- Vail b. Hucr
bildiriyor: Kendisi, (bir gün) Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'le
birlikte namaz kılmıştı. Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem), sağ elini
sol elinin üzerine koydu; "vela'd-dallin" deyince; "Amin"
dedi. (Önce) sağına ve (sonra da) soluna selam verdi.
[Tahric:] Elbani: Sahih (Mişkat 845;
es-Silsiletu's-sahiha464); Şuayb: İsnadı kavidir. Ahmed 4/316; Ebu Davud 932;
Tirmizi 248; Nesai 2/145; İbn Mace 855; Darimi 1/284.
Üstte Geçen Şu'be'nin
Lafzma Muhalif Olarak Sevri'nin Aktardığı Lafza Dayanarak Bu Sünnetin Sahih
Olmadığını iddia Edenin Kavlini çürüten Haber
1806- Ebu Hureyre der
ki: "Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem), Fatiha Suresini okumayl
bitirdiğinde sesini yükseltip ‘‘Amin’‘ derdi,''
[Tahric:] Elbani: Sahih (Sahih Ebu Davud 866); Şuayb:
Ravileri güvenilir kimselerdir.
Kişinin Fatiha Süresini
Okuduktan Sonra Bir Susma Yapmasının Müstehaplığı
1807- Semure (b. Cundub)
anlatıyor: Ben (namazda) iki (yerde hafifçe) susulduğunu / durulduğunu
Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'den aklımda tuttum. Bunu, imran b.
Husayn'a zikrettim. O da: "Biz bir yerde (hafifçe) susmayı / duraklamayı
aklımızda tuttuk" dedi. Bunu(n doğruluğunu öğrenmek için) Medine'de
bulunan Ubey b. Ka'b'a mektup yazdık. O da: ''Semure bunu aklında
tutmuştur" diye yazdı. Said der ki: Katade'ye: ''Bu iki (yerde hafifçe)
susma / duraklama nedir?" diye sorduk. O da: "Birinci (hafifçe) susma
/ duraklama, (tekbir aldıktan sonra) namaza başladığında ve ikincisi de (rükuya
varmadan önce) okumayı bitirdiği zamandır" diye cevap verdi.
[Tahric:] Elbani: Zayıf (Mişkat 818; Daif Ebu Davud
135); Şuayb: Ravileri güvenilir kimselerdir. Ahmed 5/7; Ebu Davud 780; Tirmizi
251; İbn Mace 844; Darimi 1/213.
Ebu Hatim der ki: Hasan,
Semure'den bir şey işitmemiştir. İmran b.
Husayn'dan ise bu hadisi
işitmiştir. Biz bu konuda Semure yerine İmran'a itibar etmekteyiz.
Kıyamda Fatiha Süresini
Okuyamayacak Olan Kimsenin Yapması Gereken
1808- ibn Ebı Evfa der
ki: Adamın biri Resulullah'a (Sallallahu aleyhi ve Sellem) geldi ve: ''Ey
Allah'ın Resulü! Bana (namazda) Kur'an'ın yerini tutacak bir şey öğret"
dedi. Hz. Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "O zaman sen:
‘‘$übhanallahi velhamdu lillahi vela ilahe illallahu vallahu ekber ve- la havle
vela kuvvete illa billah (= Allah'ın her türlü eksikliklerden tenzih ederim,
hamd Allah'a mahsustur, Allah'tan başka ilah yoktur. Allah en büyüktür. O'ndan
başka gerçek güç ve kuvvet sahibi yoktur)'' de" buyurdu. -La havle ile
başlayan son kısmı Süfyan'ın riayetine aittir-
[Tahric:] Elbani: Hasen (Mişkat 858; el-İrva' 303);
Şuayb: İsnadı hasendir. Ahmed 4/353; Ebu Davud 832; Nesai 2/143; Bak hadis no:
1809.
Ebu Hatim der ki: Yezıd
Ebu Halid, Yezıd b. Abdirrahman ed-Dalani'dir.
Fatiha Süresini
Okuyamayacak Olana Tesbıh, Tahmıd, Tehlil ve Tekbır Getirmesinin Emredilmesi
1809- Abdullah b. Ebi
Evfa der ki: Bir adam gelip: "Ey Allah'ın Resulü! Ben Kur'an'dan hiçbir
şeyi güzel okuyamıyorum. Bana Kur'an'ın yerini tutacak bir şey öğret"
dedi. Bunun üzerine Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem):
"Sübhanallahi, ve'lHamdu lillah, ve la ilahe illallahu, vallahu ekber"
(= Allah'ı her türlü noksanlıktan tenzih ve O'na hamd ederim. Allah'tan başka
ilah yoktur. Allah en büyüktür)" buyurdu. Adam: "Bu, Allah içindir.
Ya kendim için ne diyeyim?" diye sorunca, Hz. Peygamber (Sallallahu aleyhi
ve Sellem): "Allahım! Beni bağışla, bana merhamet et, bana rızık ver ve
bana afiyet ver, de" buyurdu.
[Tahric:] Elbani: Hasen; Şuayb: İsnadı hasendir. Bak
hadis no: 1808, 1809.
Fatiha Suresini
Okuyamayacak Olana Onu Farsça Olarak Okumasını Emredenin Kavlini çürüten Haber
1810- Abdullah b. Ebı
Evfa anlatıyor: Resulullah'a (Sallallahu aleyhi ve Sellem) bir adam geldi ve:
"Kur'an'dan bir şey öğrenmeye gücüm yetmiyor. Bana yetecek kadar
Kur'an'dan bir şeyler öğret" dedi. Bunun üzerine Hz. Peygamber (Sallallahu
aleyhi ve Sellem): "Sübhanallah vel-hamdu lillah ve-La ilahe illallahu
vallahu ekber ve-la havle vela kuvvete illa billah (= Yüce Allah'ı bütün
eksikliklerden tenzih ederim. Hamd sadece Allah'adır. Allah'tan başka ilah
yoktur. O en büyüktür. Güç ve kuvvet ancak Allah'a mahsustur) zikrini yap"
buyurdu. Adam: "Bu, Allah içindir. Kendim için ne okuyayım?" diye
sorunca Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Ya Rab! Bana mağfiret
et, merhamet et, hidayete erdir, afiyet ver ve rızıklandır, de" buyurdu.
Sonra Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Bu adam elini hayırla
doldurdu" diye ekledi.
[Tahric:] Elbani: Hasen; Şuayb: Hadis hasendir. Bak
hadis no: 1809.
"Üstteki) Bu
Sözlerin Yüce Allah'ın En Sevdiği Sözlerden Sayılması
1811- Semure b. Cundub
der ki: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Yüce Allah'ın en
sevdiği sözler dört tanedir. Bunlar: Sübhanallah, el-Hamdulillah, La ilahe
illallah ve Allahu Ekber sözleridir" buyurdu.
[Tahric:] Elbani: Sahih (es-Silsiletu's-sahiha 3/485);
Şuayb: İsnadı Müslim'in şartınca sahih. Bak hadis no: 835.
En Hayırlı Sözlerden
Sayılan Bu Sözlerin Hangisiyle Başlanırsa Başlansın Bir Mahzur Olmayışı
1812- Ebu Hureyre,
Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurduğunu bildirir:
"En hayırlı sözler dört tanedir, Herhangi biriyle başlanmasında bir zarar
yoktur: Sübhanallah, El-hamdu lillah, La ilahe illallah, Allahu Ekber.''
[Tahric:] Elbani: Sahih (et-Ta'lıku'r-rağıb 2/244);
es-Silsiletu's-sahiha 3/485; Şuayb: İsnadı sahihtir. Bak hadis no: 836.
Kişinin Tek Rekatta iki Sureyi
Birlikte Okumasının MUbahlığı
1813- Ebu Vail
bildiriyor: Bir adam ibn Nes'ud'a gelip: "Ben bu
"Şiir okur gibi
mırıldanarak mı?" dedi ve Abdullah: "Ben, Resulullah'ın (Sallallahu
aleyhi ve Sellem) namazlarında bir rekatta ikili olarak okuduğu Nezair denilen
sureleri bilirim" karşılığinı verdi ve her rekatta iki sure olmak üzere
mufassal surelerden yirmi tane saydı.
[Tahric:] Elbani: Sahih (Sahih Ebu Davud 1262); Şuayb:
İsnadı Buhari ve Müslim'in şartlarına göre sahihtir. Ahmed 1/380; Buhari 775;
Müslim 822/279; Ebu Davud 1396; Tirmizi 602; Nesai 2/176; Darimi 1396.
Hadis ilminde Derinliği
Olmayana Namazda Sureleri Bölmenin Uygun Görüldüğü izlenimi Veren Haber
1814- Ziyad b. ilaka
bildiriyor: Amcamın şöyle dediğini işittim: "Resulullah (Sallallahu aleyhi
ve Sellem) ile beraber
Şu'be der ki: "Bu
kimseye (Ziyad'a) başka bir zaman bu hadisi sorduğumda bana: ‘‘Kaf suresini
okudu’‘ dedi."
[Tahric:] Elbani: Sahih; Şuayb: İsnadı Müslim'in
şartınca sahih. Müslim 457/165; Tirmizi 306; Nesai 2/157; İbn Mace 816; Darimi
1/297.
Surenin Başından
Başlanmış ise Herhangi Bir Mazeret Durumunda Bir Rekatta Sürenin Sadece Bir
Kısmını Okumanın Mubahlığı
1815- Ebu Seleme b.
Süfyan, Abdullah b. Amr b. el-As ve Abdullah b. el-Müseyyeb el- Abidı, Abdullah
b. es-Saib'in şöyle dediğini bildirdiler: "Hz. Peygamber (Sallallahu
aleyhi ve Sellem) Mekke'de bize
Ravi ekledi: Abdullah b.
es-Saib de bu namazda hazır bulunuyordu.
[Tahric:] Elbani: Sahih (el-İrva' 397; Sahih Ebu Davud
656); Şuayb: İsnadı Müslim'in şartınca sahih. Ahmed 3/411; Müslim 455; Ebu
Davud 649; Nesai 2/176; İbn Mace 820; Bak hadis no: 2189.
Kişinin
1816- Cabir b. Semure
bildiriyor: "Hz. Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem)
[Tahric:] Elbani: Sahih; Şuayb: İsnadı hasendir. Ahmed
5/91; Müslim 458; Bak hadis no: 1823.
Kişinin Vastedilen
Dışında
1817- Abdullah b. Ömer
der ki: "Eğer Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)
[Tahric:] Elbani: Sahih; Şuayb: İsnadı hasendir. Ahmed
2/26; Nesai 2/95.
Kişinin
1818- Ukbe b. Amir der
ki: "Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem) sahabilere
[Tahric:] Elbani: Sahih; Şuayb: İsnadı kavıdir. Nesai
2/158.
Kişinin Zikredilen
Sureleri
1819- Amr b. Hureys der
ki: Hz. Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in arkasında
[Tahric:] Elbani: Sahih (el-İrva' 2/63; Sahih Ebu Davud
776); Şuayb: İsnadı ceyyiddir. Ahmed 4/306; Müslim 475; Ebu Davud 817; Nesai
2/157; İbn Mace 817; Darimi 1/297.
imam'ın Cuma Günü
1820- ibn Abbas
bildiriyor: "Resülullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) Cuma günü
[Tahric:] Elbani: Sahih; Şuayb: İsnadı Buhari ve
Müslim'in şartlarına göre sahihtir. Bak hadis no 1821.
Zikredilen Hususun
Doğruluğunu Bildiren ikinci Haber
1821- ibn Abbas
bildiriyor: "Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) Cuma günü
[Tahric:] Elbani: Sahih; Şuayb: İsnadı Buhari ve
Müslim'in şartlarına göre sahihtir. Müslim 879; Ebu Davud 1074; Tirmizi520;
Nesai 2/159; İbn Mace 821; Bak hadis no: 1820.
1822- Ebu Berze'nin
bildirdiğine göre "Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)
[Tahric:] Elbani: Sahih; Şuayb: İsnadı Buhari ve
Müslim'in şartlarına göre Sahihtir. Buhari 541; Müslim 461; EbU Davud 398;
Nesai 2/157; İbn Mace 818; Bak hadis no: 1503.
Zikredilen Hususun
Doğruluğunu Bildiren ikinci Haber
1823- Cabir b. Semure
der ki: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) kıldığınız namaza benzer şekilde
namaz kılardı. Namazı hafif tutardı.
[Tahric:] Elbani: Hasen; Şuayb: İsnadı hasendir. Ahmed
5/104.
1824- Enes (b. Malik)
bildiriyor: "Sahabiler, Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in
[Tahric:] Elbani: Sahih; Şuayb: İsnadı Buhari ve
Müslim'in şartlarına göre sahihtir. Nesai 3/163.
1825- Ebu Said el-
Hudri'nin bildirdiğine göre Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem)
[Tahric:] Elbani: Sahih; Şuayb: İsnadı Buhari ve
Müslim'in şartlarına göre Sahihtir. Müslim 452/157; Nesai 1/237; Darimi 1/295;
Bak hadis no: 1828.
Resulullah'ın (Sallallahu
aleyhi ve Sellem)
1826- Ebu Ma'mer
bildiriyor: Habbab'a: "Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)
"Okuduğunu nereden
bilirdiniz?" denildiğinde: "Sakalının oynamasından bilirdik"
karşılığını verdi.
[Tahric:] Elbani: Sahih (Sahih Ebu Davud 764); Şuayb:
İsnadı Buhari'nin şartınca sahihtir. Ahmed 5/109; Buhari 746; Ebu Davud 801;
İbn Mace 826.
Kişinin
1827- Cabir b. Semure
der ki: "Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem)
[Tahric:] Elbani: Hasen sahih (Sahih Ebu Davud 767);
Şuayb: İsnadı hasendir. Ebu Davud 805; Tirmizi 307; Nesai 2/166.
Kişinin Vasfedilen
Kıraate Ziyade Olarak Okuma Yapmasının Caizliği
1828- Ebu Said el-Hudri
anlatıyor: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in öğle ve ikindi
namazların ilk iki rekatlarındaki kıyam miktarını tahmin ederdik. Öğle
namazının kıyamında otuz ayet okuduğunu tahmin ettik. ilk iki rekatta otuz
ayetlik Secde suresi kadar, son iki rekatta ise bu okuduğunun yarısı kadar
okurdu. ikindi namazının kıyamında ilk iki rekatta ne kadar okuduğunu tahmin
ettik, öğle namazının son iki rekatında okuduğu kadar, son iki rekatında da
bunun yarısı kadar okuduğunu tahmin ettik.
[Tahric:] Elbani: Sahih (Sahih Ebu Davud 766); Şuayb:
İsnadı Buhari ve Müslim'in şartlarına göre sahihtir. Ahmed 3/2; Müslim 452; Ebu
Davud 804; Nesai 1/237; Darimi 1/295; Bak hasis no: 1825, 1858.
Hadis ilminde Derinliği
Olmayana Önceki Ebu Said Hadisine Aykırı Olduğu izlenimi Veren Haber
1829- Ebu Katade
bildiriyor: "Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) ikindi ile öğle
namazlarının ilk iki rekatında bir sure ve Fatiha Suresi'ni okurdu. Bazen de
okuduğu ayetleri bize duyururdu. Son iki rekatta da Fatiha Suresi'ni
okurdu."
[Tahric:] Elbani: Sahih (Sahih Ebu Davud 763); Şuayb:
İsnadı Buhari ve Müslim'in şartlarına göre sahihtir. Buhari 776; Müslim
451/155; Ebu Davud 799; Nesai 2/165; Darimi 1/296; Bak hadis no: 1831, 1855,
1857.
Peygamber (Sallallahu
aleyhi ve Sellem)'in Öğle ve ikindi Namazlarında Kıraati Sesli Yapmadığına
Delalet Eden Haber
1830- Ebu Ma'mer der ki:
Habbab'a: "Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem) öğle ve ikindi
namazlarında okuduğunu nereden anlardınız?" dediğimizde: "Sakalının
oynamasından (anlardık)" karşılığını verdi.
[Tahric:] Elbani: Sahih; Şuayb: İsnadı Buhari ve
Müslim'in şartlarına göre sahihtir. İbn Mace 826; Bak hadis no: 1826:
Ebu Hatim der ki: Ebu
Ma'mer, Abdullah b. Sahbere'dir.
Öğle Namazında Yapıldığı
Vasfedilen Kıraatin Fatiha Suresini Takiben Yapılması 104
1831- Ebu Katade
bildiriyor: "Allah Resulü (Sallallahu aleyhi ve Sellem) öğle ve ikindi
namazlarının ilk iki rekatında Fatiha Suresi'ni ve yanında iki sure okurdu.
Bazen de okuduğu ayetleri bize duyururdu. Öğle namazının ilk rekatını da
uzatırdı.''
[Tahric:] Elbani: Sahih; Şuayb: İsnadı Buhari ve
Müslim'in şartlarına göre sahihtir. Bak hadis no 778; Nesai 2/165; Bak hadis
no: 1829.
Kişinin Akşam Namazında
Yapacağı Kıraat
1832- Ubeydullah b.
Abdillah, ibn Abbas'tan bildiriyor: Ümmü'l-Fadl bintu'l-Haris kendisinin
Mürselat Suresi'ni okuduğunu işitti ve: "Ey Abdullah! Vallahi bu sureyi
okumakla bana hatırlatmada bulundun. Bu sure Resulullah'tan (Sallallahu aleyhi
ve Sellem) son olarak işittiğim akşam namazında okuduğu suredir" dedi.
[Tahric:] Elbani: Sahih (Sahih Ebu Davud 771); Şuayb:
İsnadı Buhari ve Müslim'in şartlarına göre sahihtir. Muvatta 1/78; Ahmed 6/340;
Buhari 763; Müslim 462; Ebu Davud 810; Tirmizi 308; Nesai 2/168; İbn Mace 831.
Kişinin Akşam Namazında
Daha Önce Vasfedilenlerin Dışında Sureler Okumasının MUbahlığı
1833- Cubeyr b.
Mut'im'in bildirdiğine göre kendisi, Allah Resulü'nün (Sallallahu aleyhi ve
Sellem) akşam namazında Tur Suresi'ni okuduğunu işitmiştir.
[Tahric:] Elbani: Sahih (Sahih Ebu Davud 772; Tahricu
Fıkhi's-sire 197); Şuayb: İsnadı sahihtir. Muvatta 1/78; Ahmed 4/84; Buhari
3050; Müslim 463; Ebu Davud 811; Nesai 2/169; İbn Mace 832; Darimi 1/296; Bak
hadis no: 1834.
Zikredilen Hususun
Doğruluğunu Bildiren ikinci Haber
1834- Cubeyr b. Mut'im
der ki: "Bedir ahalisinin fidyesi için Resülullah'ın (Sallallahu aleyhi ve
Sellem) yanına gittim. Hz. Peygamber'in (Sallallahu aleyhi ve Sellem) kalkıp
insanlara akşam namazını kıldırdığını ve Tür Süresini okuduğunu işittim."
[Tahric:] Elbani: Hasen sahih; Şuayb: İsnadı hasendir.
Ahmed 4/83; Bak hadis no: 1834.
Akşam Namazı Kıraati
Miktarının Bir Alt Sınırının Bulunmaması
1835- Abdullah b. Ömer
der ki: "Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem) sahabilere akşam
namazında Muhammed Süresini okudu."
[Tahric:] Elbani: Sahih; Şuayb: İsnadı Buhari ve Müslim'in
şartlarına göre sahihtir.
Cemaatin Rızası
Dahilinde Akşam Namazında Kıraati Uzun Tutmanın Mubahlığı 106
1836- Urve b. ez-Zübeyr
bildiriyor: Zeyd b. Sabit, Mervan'ın (akşam namazında) ihlas ve Kevser
sürelerini okuduğunu işitti. Zeyd b. Sabit: "Allah'a yemin olsun ki ben,
Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem) akşam namazında en uzun iki surenin
en uzunu olan Elif, lam, mım, Sad (A'raf) suresini okuduğunu gördüm"
dedi.
[Tahric:] Elbani: Sahih; Şuayb: İsnadı kavıdir. Buhari
764; Ebu Davud 812; Nesai 2/169.
Kişinin Akşam Namazında
Mufassal Surelerle Yetinmesinin Mubahlığı
1837- Ebu Hureyre
anlatıyor: Namaz kılma şekli bakımından Resulullah (Sallallahu aleyhi ve
Sellem)'e filanca adamdan -Medine'deki yöneticiden- daha fazla benzeyen hiç bir
kimseyi görmedim. (Hadisin ravisi) Süleyman b. Yesar der ki: Ben, o zatın
arkasında namaz kıldım. Öğle namazının ilk iki rekatını uzatırdı. Son iki
rekatını da hafif tutardı ve ikindi namazını da hafif tutardı. Akşam namazının
ilk iki rekatında mufassal surelerin kısalarını, yatsı namazında ise mufassal
surelerin orta olanlarını ve sabah namazında ise mufassal surelerin uzun
olanlarını okurdu.
[Tahric:] Elbani: Hasen (Mişkat 853); Şuayb: İsnadı
hasendir. Ahmed 2/329; Nesai 2/167; İbn Mace 827.
Kişinin Yatsı Namazında
Yapacağı Kıraat
1838- Bera b. Azib
bildiriyor: "Peygamberimiz (Sallallahu aleyhi ve Sellem) yolculuktayken
yatsı namazını kıldı ve iki rekatın birinde Tın Suresi'ni okudu."
[Tahric:] Elbani: Sahih; Şuayb: İsnadı Buhari ve
Müslim'in şartlarına göre sahihtir. Muvatta 1/79, 1/80; Ahmed 4/284; Buhari
767; Müslim 464; Ebu Davud 1221; Tirmizi 310; Nesai 2/173; İbn Mace 834.
Kişinin Yatsı Namazında
Vasfı Geçenler Dışında Başka Sureler Okumasının Mubahlığı
1839- Cabir'in
bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem), Muaz'a yatsı
namazında Şems, Leyl, A'la, Duha ve benzeri sureleri okumasını emretti.
[Tahric:] Elbani: Sahih; Şuayb: İsnadı Müslim'in şartınca
sahih. Müslim 465/179; İbn Mace 836.
Bu Hadisi Rivayette
Ebu'z-Zübeyr'in Tek Kaldığını iddia Edenin Kavlini çürüten Haber
1840- Süfyan, Amr b.
Dinar ile Ebu'z-Zübeyr'den, onlar da Cabir'den bildiriyor: Muaz, Peygamber
(Sallallahu aleyhi ve Sellem) ile birlikte namazı kılar, sonra kavmine dönerek
onlara imam olup namaz kıldırırdı. Bir gece Resulullah (Sallallahu aleyhi ve
Sellem) yatsıyı geciktirerek kıldıktan sonra kavmine gelerek onlara imam oldu.
Bakara suresini okumağa başladı. Derken bir adam mescidin bir köşesine
çekilerek yalnız başına kıldı. Ashab o kişiye: "Sen münafık mı oldun"
dediler. Adam: "Hayır, vallahi (durumu) ben bunu mutlaka gidip Hz.
Peygamber'e (Sallallahu aleyhi ve Sellem) bildireceğim" cevabını verdi. (Ertesi
günü) Resulullah'a (Sallallahu aleyhi ve Sellem) gelerek: "Muaz seninle
birlikte namaz kılıp sonra bize dönerek imamlık yapar. Dün sen namazı
geciktirmişsin. Sonra (bize) gelerek Bakara suresini okuyarak kıldırdı. Ben de
gecikecektim, tek başına namaz kıldım, ey Allah'ın Resulü! Biz develerle su
taşıyan insanlarız, el emeğimizle çalışmaktayız" dedi. Bunun üzerine
Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) Muaz'a dönerek: "Ey Muaz! Sen
fitnebaz mı oldun yoksa? Leyl, A'la ve Burüc sürelerini oku!" buyurdu.
[Tahric:] Elbani: Sahih (el-İrva' 295); Şuayb: İsnadı
sahihtir. Buhari 700; Müslim 465/178; Bak hadis no: 1524.
Kişinin Cuma Gecesinde
Akşam ve Yatsı Namazlarında Okuması Müstehab Olan Süreler
1841- Cabir b. Semure
der ki: "Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) Cuma gecesi akşam
namazında Kafirun Suresi ile ihlas Suresini okurdu. Yatsı namazında ise Cuma
Suresi ile Münafikun Suresini okurdu."
[Tahric:] Elbani: Çok zayıf (es-Silsiletu'd-daife 559);
Şuayb: İsnadı zayıfhr.
Felak Suresinin, Kulun
Namazında Okuyabileceği Allah'ın Sevdiği Surelerden Olması
1842- Ukbe b. Amir
anlatıyor: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) bineğine binmiş gidiyorken
ben de ardından gittim. Elimi ayağına koyup: "Ey Allah'ın Resulü! Bana,
Hud veya Yusuf suresinden bir şeyler okut" dedim. Resulullah (Sallallahu
aleyhi ve Sellem): "Ey Ukbe b. Amir! Okumak için Allah katında, Felak
(''De ki: Ben ağaran sabahın Rabbine sığınırım’‘) süresinden daha sevgili ve
daha etkili başka bir süre bulamazsın. Eğer gücün yeterse her namazda bunu
oku" karşılığını verdi.
[Tahric:] Elbani: Sahih (et-Ta'liku'r-rağıb 2/226);
Şuayb: İsnadı kavıdir. Bak hadis no: 795.
Ebu Hatim der ki: Eslem
b. İmran'ın künyesi Ebu İmran olup Mısırlı tabiundandır.
imama Uyan Kimsenin
Kıraatini Sesli Yapmasının Yasaklanışı
1843- Ebu Hureyre der
ki: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem), açıktan okuduğu bir namazı
bitirdikten sonra insanlara dönüp: "Az önce benimle beraber okuyanınız var
mıydı?" buyurdu. "Evet, ey Allah'ın Resulü" dediler. Bunun üzerine
Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Ben de ne diye Kur'an konusunda
benimle çekişiliyor diyordum" buyurdu.
[Tahric:] Elbani: Sahih (Sahih Ebu Davud 781); Şuayb:
İsnadı sahihtir. Ahmed 2/285; İbn Mace; 848; Bak hadis no: 1849, 1850, 1851.
Resulullah (Sallallahu
aleyhi ve Sellem)'in "Ne Diye Kur'an Konusunda Benimle Çekişiliyor"
Sözüyle Arkasında Kıraat Yapılmasını Değil, Sesli Kıraati Kastetmesi
1844- Enes (b. Malik)
bildiriyor: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) (bir gün) ashabına namaz
kıldirdi. Namazını bitirince, yüzünü onlara çevirip: "imam okuduğu halde,
siz de namazınızda imamın arkasında mı okuyorsunuz?" buyurdu. Bunun
üzerine ashab sustular. Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) bu sözü üç
defa tekrar etti. Birisi -veya birileri-: "Doğrusu biz bunu
yapmaktaYiz" dedi.
Bunun üzerine Resulullah
(Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Böyle yapmayınız. Sizden birisi Fatiha
Süresini içinden okusun" buyurdu.
[Tahric:] Elbani: Sahih liğayrihi; Şuayb: İsnadı
sahihtir. Ahmed 5/410; Bak hadis no: 1852.
Ebu Hatim der ki:
"Böyle yapmayın" ifadesi yasaklama ifadesidir. Yapılandan başka bir
şeyin yapılması kasdıyla söylenmiştir. Araplar bu kullanımı çok yaparlar.
1845- imran b. Husayn
bildiriyor: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) öğle ya da ikindi namazını
kıldırırken birisi (A'la suresini) okudu. Allah Resulü (Sallallahu aleyhi ve
Sellem) namazı bitirince: "A'la Süresi'ni hanginiz okudu?" diye
sordu. Topluluktan bir adam: "Ben okudum" deyince: "Ben onu
okurken sizden birinin karıştırmama sebep olduğunu biliyordum" buyurdu.
[Tahric:] Elbani: Sahih (Sahih Ebu Davud 782); Şuayb:
İsnadı Buhari ve Müslim'in şartlarına göre sahihtir.
Üstte Geçen "Öğle
ya da ikindi" ibaresindeki Şüphenin imran b. Husayn'dan Değil Ebu
Avane'den Kaynaklanması
1846- imran b. Husayn
der ki: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) öğle ya da ikindi namazını -ki
şüphe Ebu Avane'ye aittir- kıldırırken arkasında birisi (A'la suresini) okudu.
Namazdan sonra Allah Resulü (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "A'la Süresi'ni
hanginiz okudu?" diye sordu. Topluluktan bir adam: "Ben okudum"
deyince: ''Ben onu okurken sizden birinin karıştırmama sebep olduğunu
biliyordum" buyurdu.
[Tahric:] Elbani: Sahih; Şuayb: İsnadı Müslim'in
şartınca Sahih.
Bu Hadisi Zurare b.
Evfa'dan Rivayette Katade'nin Tek Kaldığını iddia Edenin Kavlini çürüten Haber
1847- imran b. Husayn
bildiriyor: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) öğle namazını kaldırırken
arkasında bir kişi A'la Suresi'ni okumaya başladı. Allah Resulü (Sallallahu
aleyhi ve Sellem) namazı bitirince: "A'la Süresi'ni hanginiz okudu? -veya-
okuyanınız kimdi?" diye sordu. Cemaatten bir adam: "Ben okudum, ey
Allah'ın Resulü deyince: "Karıştırmama sebep olanın içinizden biri olduğunu
biliyordum" buyurdu.
[Tahric:] Elbani: Sahih; Şuayb: İsnadı Buhari ve
Müslim'in şartlarına göre sahihtir.
Resulullah (Sallallahu
aleyhi ve Sellem)'in "Karıştırmama Sebep Olanın içinizden Biri Olduğunu
Biliyordum" Sözüyle Arkasında Kıraat Yapılmasını Değil Kıraatin Sesli
Yapılmasını Kastetmesi
1848- Ubade b. es-Samit
bildiriyor: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) (bir gün) bize sabah
namazını kıldırdı. Kıraat ona ağır geldi. Namazı bitirince: "Doğrusu ben,
sizi imammızın arkasında okuduğunuzu görüyorum" buyurdu. Biz de:
"Evet, vallahi ey Allah'ın Resulü! (Biz de okuyoruz)" dedik. Bunun
üzerine Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Böyle yapmayınız.
Sadece Fatiha Süresini okuyunuz. Çünkü Fatiha Süresini okumayan kimsenin namazı
geçerli değildir" buyurdu.
[Tahric:] Elbani: Zayıf; Şuayb: İsnadı kavıdir. Bak
hadis no: 1785.
Ebu Hatim der ki:
"Böyle yapmayın" ifadesi, yasaklama ifadesidir. Yapılandan başka bir
şeyin yapılması kasdıyla söylenmiştir. Araplar tekid bakımından bir şeyi
söylemek istedikleri zaman öncesinde yasaklama ifadesi kullanır, ardından
yapılmasını istedikleri şeyin emrini verirler.
İmam'ın Kıraatini
Karıştırmaması için Ona Uyanın Sesli Kıraat Yapmasının Mekruhluğu
1849- Ebu Hureyre
anlatıyor: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem), açıktan okuduğu bir namazı
bitirip: "Az önce içinizden birisi, benimle beraber okudu mu?" da.
Bunun üzerine bir adam: "Evet, ben- (okudum) ey Allah'ın Resulü!"
diye cevap verdi. Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Ben de (kendi
kendime) ‘‘Ne diye Kur'an konusunda benimle çekişiliyor'' diyordum.'' buyurdu.
Halk, Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'den bunu duyunca bir daha
Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in açıktan okuduğu namazlarda Onunla
beraber okumayı bıraktılar.
[Tahric:] Elbani: Sahih (Sahih Ebu Davud 781); Şuayb:
İsnadı Buhari ve Müslim'in şartlarına göre sahihtir. Muvatta 1/86, 1/87; Ahmed
2/284; Ebu Davud 826, 312; Nesai 2/140; İbn Mace 849; Bak hadis no: 1843.
Ebu Hatim der ki:
Buradaki İbn Ukeyme'nin adı, Amr b. Müslim b. Ammar b. Ukeyme'dir ki bunlar iki
kardeştir: Amr b. Müslim ve Ömer b. Müslim. Amr b. Müslim, tabiundan olup Ebu
Hureyre'yi işitmiştir. Ondan Zühri hadis dinlemiştir. Ömer b. Müslim ise,
etba-i tabiinden olup Said b. el-Müseyyeb'i işitmiştir. Ondan ise Malik ve
Muhammed b. Amr rivayet etmişlerdir. Her iki kardeş te güvenilirdir.
Cemaatten Birinin Değil
Tümünün Kıraat Yapması Üzerine Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem) Bu
sözü Söylemiş Olması
1850- Said b. el-Müseyyeb'in
bildirdiğine göre Ebu Hureyre şöyle demiştir: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve
Sellem) sesli olarak namaz kıldırıyordu. Onunla birlikte ashabdan birisi de
sesli okuma yaptı. Selam verdikten sonra: "Sizden kıraat yapan oldu
mu?" diye sordu. "Ey Allah'in Resulü! Evet, ben yaptım" deyince,
Hz. Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Ben de ne diye Kur'an
konusunda benimle çekişiliyor diyorum!" buyurdu.
Zühri: "Müslümanlar
da bu uyarıdan ders çıkarıp Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem) kıraati
açıktan yaptığı namazlarda kıraati bıraktılar."
[Tahric:] Elbani: Sahih. Ebu Davud 827; Bak hadis no:
1843.
"Müslümanlar da Bu
Uyarıdan Ders Çıkarıp ... " Sözünün Ebu Hureyre'ye Değil Zühri'ye Ait
Olması
1851- Ebu Hureyre der
ki: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) bize kıraati açıktan yaparak namaz
kıldırdı. Selam verdikten sonra: "Benimle birlikte sizden kıraat yapan
oldu mu?" diye sordu. Cemaat: "Ey Allah'ın Resulü! Evet"
deyince, Hz. Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Ben de ne diye
Kur'an konusunda benimle çekişiliyor diyorum!" buyurdu.
Zührl der ki:
"Sonrasında insanlar Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem) kıraati
açıktan yaptığı namazlarda kıraati bıraktılar.''
[Tahric:] Elbani: Sahih; Şuayb: Ravileri güvenilir
kimselerdir. Bak hadis no: 1843.
Ebu Hatim der ki: Bu
hadis Zühri'nin rivayetiyle meşhur olan bir rivayettir.
Hadisi Zühri'nin
öğrencileri, İbn Ukeyme kanalıyla Ebu Hureyre'den nakletmişlerdir. Ancak Evzai
bunu naklederken hata etmiş -ki saygın alimler de hata edebilir- ve Zühri'nin
bunu Said b. el-Müseyyeb'den aktardığını zikretmiştir. Velid b. Müslim onun
hatta ettiğini anladığı için de naklederken ''Ebu Hureyre'yi işiten
birinden" demiş ve Said'i zikretmemiştir. Zühri'nin: ''Sonrasında insanlar
Resülullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem) kıraati açıktan yaptığı namazlarda
kıraati bıraktılar" sözünden kast! da kıraati tümden bıraktıkları değil,
Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem) "Ben de ne diye Kur'an
konusunda benimle çekişiliyor diyorum" buyurarak imam kıraati sesli
yaparken cemaatin kıraat yapmasını yasaklamasına uyarak onun arkasında namaz
kılarken kıraati sesli yapmayı bıraktıklarıdır.
Resulullah'ın
(Sallallahu aleyhi ve Sellem) "Ne Diye Kur'an Konusunda Benimle
Çekişiliyor" Sözüyle Arkasında Kıraat Yapılmasını Değil, raatin Sesli
Yapılmasını Kastettiği Yönündeki Şüpheleri Giderecek Haber
1852- Enes (b. Malik)
bildiriyor: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) (bir gün) sahabilerine
namaz kıldırdı. Namazını bitirince, yüzünü sahabelere çevirip: ''İmam okuduğu
halde, siz de namazınızda imamın arkasında mı okuyorsunuz?" buyurdu. Bunun
üzerine sahabiler sustular. Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) bu sözü üç
defa tekrar etti. Birisi -veya birileri-: "Doğrusu biz bunu yapmaktayız"
dedi. Bunun üzerine Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Böyle
yapmayınız. Sizden birisi Fatiha Süresini içinden okusun" buyurdu.
[Tahric:] Elbani: Zayıf (Daifu'l-Mevarid 37/458);
Şuayb: Ravileri güvenilir kimselerdir. Bak hadis no: 1844
Ebu Hatim der ki: Bu
hadisi Ebu Kılabe, hem Muhammed b. Ebi Aişe kanalıyla Resülullah (Sallallahu
aleyhi ve Sellem)'in ashabından birisinden ve hem de Enes b. Millik'ten
işitmiştir. Her iki kanal da mahfüzdur.
Söz Konusu Kıraati
Zikrettiğimiz Kişilerin (Cemaatin) de Yapması Gerektiğine Delil Olarak
Getirilebilecek Bir Haber
1853- Ebu Hureyre der
ki: liNamazın tümünde kıraat yapılır. Her namazda kıraat vardır. Resulullah'ın
(Sallallahu aleyhi ve Sellem) kıraatini bize açıktan yaptığı namazlarda biz de kıraati
size açıktan yaparız. Kıraatini gizliden yaptığı namazlarda biz de size kıraati
gizliden yaparız."
[Tahric:] Elbani: Sahih; Şuayb: İsnadı Buhari ve
Müslim'in şartlarına göre sahihtir. Ahmed 2/273; Buhari 772; Müslim 396/43;
Nesai 2/163; Bak hadis no: 1781.
Kişinin imam Olduğunda
Kendisine Daha Çok Cemaat Katılsın Diye Birinci Rekatı Uzun Tutmasının
Mubahlığı
1854- Kaza'a der ki: Ebu
Said el-Hudri'ye Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in namazınl sordum.
Ebu Said şu karşılığı verdi: "Onda senin için bir hayır yoktur. Resulullah
(Sallallahu aleyhi ve Sellem) için kamet getirilince birimiz Bakı'ye abdest
bozmak için çıkardı. Sonra gelerek abdest alır (Mescid'e döner)di. Peygamber
(Sallallahu aleyhi ve Sellem)'i Öğle farzının ilk rekatında bulurdu."
[Tahric:] Elbani: Sahih; Şuayb: İsnadı Müslim'in
şartınca sahih. Müslim 454/162; Nesai 2/164; İbn Mace 825.
Üstte Geçen Ebu Said
Hadisinin Tevilinin Doğruluğuna Delalet Eden Haber
1855- Ebu Katade der ki:
Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem), sabah namazı ile öğle namazının ilk
rekatını uzatırdI. Biz O'nun bunu insanların (cemaate) yetişmelerini sağlamak
için yaptığını düşünürdük.
[Tahric:] Elbani: Sahih; Hadis sahihtir. Ebu Davud 800;
Bak hadis no: 1829.
İlimde Derinliği Olmayana
Önce Geçen Ebu Said Hadisine Aykırı Olduğu izlenimi Veren Haber
1856- Enes der ki:
"insanlar içerisinde namazı tam olarak ve en hafif kıldıran kimse
Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) idi.
[Tahric:] Elbani: Sahih (Sahih Ebu Davud 799); Şuayb:
İsnadı sahihtir. Bak hadis no: 1859.
Ebu Hatim der ki:
Namazının hafif olmasından kasıt, o zamanlarda Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi
ve Sellem) kıldığı gibi insanların kılmaya alıştıkları namazdır.
Ebu Said el-Hudr'i'nin
rivayetinde "Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) için kamet
getirilince birimiz Baki'ye abdest bozmak için çıkardı. Sonra gelerek abdest
alır (Mescid'e döner)di. Peygamber'i (Sallallahu aleyhi ve Sellem) öğle
farzının ilk rekatında bulurdu" şeklinde zikredilen duruma gelince,
sonradan geleceklerin namaza yetişmesi için Resulullah (Sallallahu aleyhi ve
Sellem) özellikle ilk rekatı bu şekilde uzun tutardı. Ancak bunu namazın tüm
rekatlarında değil sadece ilk rekatında yapardı. Hadis ayrıca ilk rekatın
rükusuna yetişen kişinin iftitah tekbirine de yetişmiş sayılacağının delili
gibidir.
Üstteki Ebu Said
el-Hudri Hadisinde Geçtiği Gibi Mustafa'nın (Sallallahu aleyhi ve Sellem)
Namazı Diğer Rekatlarda Değil Sadece ilk Rekatta Uzattığını Beyan Eden Haber
1857- Abdullah b. Ebı
Katade, babasından bildiriyor: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) bize
öğle namazının ilk iki rekatında okuyordu. ilk rekatta kıratı uzatıp
ikincisinde ise kısa okuyordu.
[Tahric:] Elbani: Sahih; Şuayb: İsnadı Buhari ve
Müslim'in şartlarına göre sahihtir. Buhari 762; Ebu Davud 798; Nesai 2/165; İbn
Mace 829; Bak hadis no: 1829.
Dinleyenlerden Bazısına
Üstteki Ebu Katade Hadisine Aykırı Olduğu izlenimi Veren Haber
1858- Ebu Said el-Hudri
der ki: "Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem) öğle ve ikindi
namazındaki kıyamının süresini tahmin ediyorduk. Öğle namazındaki ilk iki
rakatındaki kıyamının otuz ayet okuyacak kadar olduğunu takdir ettik. Son iki
rekattaki kıyamının ise bunun yarısı kadar olduğunu takdir ettik. ikindi
namazında ilk iki rekattaki kıyam suresi öğle namazındaki son iki rekattaki
kıyamı kadar, son iki rekatının ise bunun yarısı kadar olduğunu takdir ettik.''
[Tahric:] Elbani: Sahih. Bak hadis no: 1828.
Ebu Hatim der ki: Ebu
Said'in "Öğle namazındaki ilk iki rekatındaki kıyamının otuz ayet okuyacak
kadar olduğunu takdir ettik" sözü görünüşte Ebu Katade'nin "İlk
rekatı uzun, ikinci rekatı ise kısa tutardı" sözüne aykırı gibi
durmaktadır. Ancak hamd da, minnet de Allah'a olsun ki gerçekte öyle değildir.
Çünkü Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) ilk rekatta otuz ayeti ağır
ağır, tane tane ve tekrar ederek okurdu. İkinci rekatta da aynı sayıda ayet
okurdu, ancak bu rekana kıraati ilkinden daha hızlı yapardı. Dolayısıyla her
iki rekana da kıraat miktarı aynı olmasına rağmen ilk rekat ikinci rekanan daha
uzun sürerdi.
Zikredilen Hususun
Doğruluğunu Bildiren ikinci Haber
1859- Cabir b. Semure
der ki: Ömer b. el-Hattab'ın yanında oturmuşken Kufe ahalisinden birileri gelip
Sa'd'dan yana şikayette bulundular. Şikayet ederken: "Namazı güzel
kıldırmıyor" dediklerinde, Ömer: "En son gördüğümde namazı güzel
kıldırıyordu" karşılığını verdi. Daha sonra Ömer onu çağırdı ve
şikayetleri iletti. Sa'd namaz konusunda: "Ben onlara Resulullah'ın (Sallallahu
aleyhi ve Sellem) namazı gibi namaz kıldırıyorum. Bu namazın ilk iki rekatını
uzun, son iki rekatını ise kısa tutuyorum" deyince, Ömer: "Ey Ebu
ishak! Senden beklenen de budur" karşılığını verdi. Daha sonra yanına
birini verdi. ve Kufelilere onu sormasını istedi. Kufe mescidlerinde onunla
birlikte dolaşıldı, ancak sorulan herkes onun hakkında hayırdan başka bir şey
demedi. Sonunda Abs oğullarına ait olan bir mescide geldiler. Orada Ebu Sa'de
adında bir adam vardı. Sa'd hakkında: "Allah için söylemek gerekirse
müfrezelerle birlikte çıkmıyor, ganimeti eşit bir şekilde paylaştırmıyar ve
hükmederken adil davranmıyor" dedi. Adamın bu sözü üzerine Sa'd öfkelendi
ve: "Allahım! Şayet yalan söylüyorsa ömrünü uzun, fakirliğini ağır kıl ve
onu fitnelere maruz bırak" diye dua etti.
Ravi ibn Umeyr'in
dediğine göre daha sonraları Ebu Sa'de'yi gördüğünde yaşlılıktan kaşları
gözlerini kapatmıştı. Fitnelere maruz kalmış, fakir düşmüştü ve elinde hiçbir
şeyi yoktu. "Ey Ebu Sa'de! Nasılsın?" diye sorulunca da: ''Fitnelere
maruz kalmış yaşlı biriyim. Sa'd'ın bana yaptığı bedduaya icabet edildi"
diyordu.
[Tahric:] Elbani: Sahih (Sahih Ebu Davud 765); Şuayb:
İsnadı Buhari ve Müslim'in şartlarına göre sahihtir. Ahmed 1/180; Buhari 755;
Müslim 453; Nesai 2/174; Bak hadis no: 1937, 2140.
Sonraki
sayfa için aşağıdaki link’i kullan: